ای کاش نفت نداشتیم!

به گزارش میز نفت ، کشور نروژ فقط ۴ درصد درآمد نفتش در بودجه می‌باشد، مابقی آن بیرون از نروژ سرمایه‌گذاری می‌شود، یعنی امروز حداقل ۲٫۵ الی ۳ درصد مالکیت بیشتر شرکت‌ها در اروپا و آسیا برای نروژ است.

اکونومیست در سال ۲۰۱۳ اعلام کرده است که چین ۱۴ درصد بیشتر از آمریکا صادرات داشته و واردات را نیز کمتر کرده است، این بدان معناست که تمرکز کشور چین به نوآوری و فناوری بوده است.

استاد دانشگاه آکسفورد، «فردریک ون» در «پلگ» می‌گوید آیا نفت خوشبختی می‌آورد یا بدبختی؟ که نظریه نفرین منابع اینجا مطرح می‌شود و نتیجه این است که کشورهایی پیشرفت می‌کنند که از چند منبع برای توسعه خود استفاده می‌کنند مثل نروژ، لذا ترکیبی از منابع برای رشد کشور لازم است، نه یک منبع ثابت مثل نفت، بلکه در کنار آن باید از فناوری‌ها و نوآوری‌ها استفاده کنیم.

اینکه می‌گویم ای کاش نفت نداشتیم و نمی‌فروختیم به این معنی نیست که چاه‌های نفتی را ببندیم، خیر نفت یک نعمت و موهبت خدادادی است و ما باید حداکثر بهره‌برداری را در این حوزه داشته باشیم اما تنها نباید به آن اکتفا کنیم. ولی امروز ما همه تخم مرغ‌هایمان را در یک سبد گذاشته‌ایم.به هر روی، اکنون می‌تواند روز پایان تفکر درآمدهای نفتی و آغازگر شکوفایی، بهار فناوری، نوآوری و جلوگیری از خام‌فروشی باشد.

پیشرفت با نگاه نو حاصل می‌شود نه با درآمد و دلارهای نفتی و نه با بشکه‌های نفتی، پیشرفت در گرو توسعه فناوری و نوآوری است. تجربه آن را داریم که در شرایط کرونا قیمت نفت به علت کاهش تقاضا پایین آمد و حتی منفی شد، اما خیلی از شرکت‌های بزرگ استارتایی هر روز سهام‌شان گران‌تر می‌شد و این نشان اهمیت فناوری است.

امروز کشورهای همسایه ما مثل ترکیه بدون نفت رشد کرده‌اند با تکیه بر فناوری و گردشگری اما ما با نفت، گاز و معادن این وضعیتمان است؛ چرا؟ چون این نوع تفکر نمی‌گذارد جوانان و نخبگان مسئولیت‌ها را به دست بگیرند و علم جای خود را به لابی کردن و جناح بازی داده است.

کامبیز مهدیزاده 
مشاور عالی سابق معاون
 علمی و فناوری ریاست جمهوری