چشم‌انداز گازی دوحه در سال ۲۰۳۰ میلادی
تولید گاز قطر دو برابر می‌شود
میز نفت - در پایان ماه فوریه گذشته، قطر انرژی مجموعه دیگری از پروژه‌ها را - با تمرکز بر حوزه شمال غربی گنبد شمالی اعلام کرد که تولید ال‌ان‌جی خود را از ۷۷ میلیون تن فعلی به ۱۴۲ میلیون تن تا پایان این دهه افزایش می‌دهد.
به گزارش میز نفت، اویل پرایس نوشت:
گاز طبیعی مایع شده یا ال‌ان‌جی پس از حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ میلادی به سرت به منبع اصلی انرژی اضطراری جهان تبدیل شد.
برعکس گاز صادراتی با خط لوله، می‌توان این سوخت جذاب را به‌سرعت و با اطمینان یا از طریق قراردادهای کوتاه‌مدت یا بلندمدت یا در بازار نقدی خریداری و ظرف چند روز به هر کجای دنیا ارسال کرد. در صورت وقوع درگیری‌های بزرگ بعدی در سال‌های آینده، همان‌طور که بسیاری از کارشناسان انتظار دارند، اهمیت ال‌ان‌جی بیشتر افزایش می‌یابد، زیرا بعید است مسیرهای حمل‌ونقل زمینی نفت و گاز برای بلندمدت، فعال باقی بمانند.
بر اساس گزارش غول نفتی شل، حتی بدون آغاز چنین درگیری‌هایی، تقاضای جهانی برای ال‌ان‌جی تا سال ۲۰۴۰ میلادی بیش از ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
پیش از اینکه ایالات متحده در سایه انقلاب شیل و رشد فناوری شکست هیدرولیک در پایان سال ۲۰۲۳ میلادی به بزرگترین صادرکننده ال‌ان‌جی دنیا تبدیل شود، قطر سه دهه این جایگاه را به‌عنوان رهبر بازار در اختیار داشت.
در حال حاضر، رهبران انرژی قطر پیش‌بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۳۰ میلادی ظرفیت تولید ۷۷ میلیون تنی کنونی خود را بیش از دوبرابر کرده و به ۱۶۰ میلیون تن در سال خواهد رساند.
پیش از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی، نفوذ ابرقدرت‌ها در قطر به نفع تأمین امنیت انرژی چین بود. روسیه نیز از برنامه‌های خود برای "عملیات ویژه در مقیاس بزرگ" در اوکراین ماه‌ها پیش از وقوع جنگ خبر داده بود. این موضوع با شروع مذاکرات چند قرارداد بلندمدت برای خرید ال‌ان‌جی توسط چین در مارس ۲۰۲۱ میلادی مطابقت دارد، همان‌طور که در آخرین کتاب من در مورد نظم جدید بازار جهانی نفت به طور کامل تحلیل شده است.
اولین مورد، امضای قرارداد خریدوفروش ۱۰ساله توسط شرکت ساینوپک چین و پترولیوم قطر (QP) برای خرید سالانه ۲ میلیون تن ال‌ان‌جی بود. در دسامبر ۲۰۲۱ میلادی، قرارداد بلندمدتی دیگری با قطر برای تأمین ال‌ان‌جی چین امضا شد و در آن، قطر انرژی و شرکت گاز طبیعی گروه انرژی گوانگدونگ برای خرید سالانه یک میلیون تن ال‌ان‌جی از سال ۲۰۲۴ تا سال ۲۰۳۴ میلادی به توافق رسیدند.
من معتقدم این قراردادها نه‌تنها باهدف محافظت از چین در برابر هرگونه شوک عرضه فوری انرژی در صورت تحریم گاز روسیه پس از حمله به اوکراین، بلکه محروم‌کردن غرب از دسترسی به این منابع بی‌پایان ال‌ان‌جی قطر انجام شد.
این موضوع جای تعجب نیست که چین و روسیه پیش از آغاز "عملیات ویژه" خود علیه اوکراین و توانایی پکن برای بهره‌مندی از آن - به‌اندازه کافی در مورد چشم‌انداز راهبرد مسکو خوش‌بین بودند و بیانیه مشترکی بادقت کامل و زمان‌بندی‌شده صادر کردند که مشارکت آنها هیچ محدودیتی ندارد.
با نگاهی به گذشته، بسیاری از تحلیلگران این اقدام را به‌عنوان چراغ‌سبز پوتین برای پیشبرد برنامه‌هایش برای حمله به اوکراین برجسته می‌کنند. در واقع، پکن حدود یک سال قبل به پوتین پیام داده بود که هیچ مخالفتی با برنامه‌ریزی او ندارد. هرچند این اتفاق لزوماً بدین معنا نیست که رهبران دوحه قاطعانه اقدامات خود را در بلندمدت با چین و روسیه همسو می‌کنند.
شبه‌جزیره کوچکی که در موقعیت جغرافیایی نامطمئن بین دو قدرت بزرگ خاورمیانه (عربستان سعودی و ایران) و حامیان اصلی ابرقدرت آنها (به ترتیب ایالات متحده تا همین اواخر و چین) قرار دارد، مدت‌هاست که مجبور به بازی ظریف دیپلماتیک میان این غول‌ها شده است.
از آنجا ال‌ان‌جی عامل اصلی درآمد بودجه این کشور است، این قراردادهای بزرگ با چین اگرچه از نظر استراتژیک بسیار برای پکن مفید بود، تا آنجا که به دوحه مربوط می‌شد، فقط یک تجارت بود. در نهایت در تجارت، فروشندگان همیشه در نهایت با بهترین پیشنهادی که برای آنها در دسترس است، هماهنگ می‌شوند.
در پایان مارس ۲۰۲۲ میلادی شاهد برپایی اولین نشست از جلسات استراتژیک حیاتی واشنگتن و متحدانش با نمایندگان ارشد قطر بود که هدف آن تأمین فوری منابع حیاتی ال‌ان‌جی برای دولت‌های غربی بود. در واقع، پس از یکی از این دیدارها در آن ماه - بین امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، وزیر اقتصاد آلمان، رابرت هابک و حضور نماینده‌ای از سوی ایالات متحده - رئیس‌جمهور جو بایدن دیدگاه خود را درباره قطر به‌عنوان یک "غیر بزرگ" متحد ناتو تکرار کرد.
در آن روزهای دشوار، چندین "هویج و چماق" تجاری و سیاسی دیگر توسط ایالات متحده به آلمان و قطر داده شد تا اطمینان حاصل شود که حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی به همان اندازه تهاجم سال ۲۰۱۴ میلادی به این کشور بدون عواقب پایان نخواهد یافت.
در ماه مه ۲۰۲۲ میلادی، قطر اعلامیه‌ای مبنی بر همکاری‌های انرژی با آلمان امضا کرد که هدف آن تبدیل‌شدن به تأمین‌کننده اصلی ال‌ان‌جی آنها بود.
قطر انرژی ۷۰ درصد از سهام این پروژه جدید را در اختیار دارد و اگزون موبیل ایالات متحده باقی مانده را در اختیار دارد. به دنبال این تحولات، در دسامبر ۲۰۲۲ میلادی شاهد دو قرارداد خریدوفروش میان قطر انرژی و کونوکو فیلیپس ایالات متحده برای صادرات ال‌ان‌جی به آلمان برای حداقل ۱۵ سال از سال ۲۰۲۶ میلادی بودیم.
۱۸ میلیون تن از ظرفیت پیش‌بینی شده تولید ۱۶۰ میلیون تنی ال ان جی قطر تا سال ۲۰۳۰ میلادی از سهم آنها در پروژه گلدن پس تأمین می‌شود. باقیمانده آن، از گسترش مداوم بخش‌های دست‌نخورده میان بلوکی و پیرامونی بزرگترین مخزن گاز جهان یعنی میدان ۶۰۰۰ کیلومترمربعی گنبد شمالی حاصل می‌شود.
بخش دیگر این میدان به مساحت ۳۷۰۰ کیلومترمربع پارس جنوبی ایران است که حدود ۴۰ درصد از مجموع ۳۳.۸ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز جمهوری اسلامی و حدود ۷۵ درصد از تولید گاز آنها را به خود اختصاص داده است.
رابطه جدایی‌ناپذیر قطر و ایران بر سر این دارایی بسیار عظیم، دلیل دیگری است که چرا قطر از نظر استراتژیک برای ایالات متحده و متحدانش اهمیت دارد. همکاری شیوخ قطری با ایران برای افزایش بهره‌برداری از مخزن، اهرم‌های مهمی را بر ایران ایجاد می‌کند، درحالی‌که انجام هیچ کمکی نمی‌تواند تأثیر منفی قابل‌توجهی بر جریان گاز و منابع مالی ایران از میدان در طول زمان داشته باشد.
شش واحد جدید هر کدام با ۸ میلیون تن ظرفیت در سال در این شبه‌جزیره ساخته خواهد شد که مجموعاً ۴۸ میلیون تن در هر سال ظرفیت دارند.
در پایان ماه فوریه گذشته، قطر انرژی مجموعه دیگری از پروژه‌ها را - با تمرکز بر حوزه شمال غربی گنبد شمالی اعلام کرد که تولید ال‌ان‌جی خود را از ۷۷ میلیون تن فعلی به ۱۴۲ میلیون تن تا پایان این دهه افزایش می‌دهد.
مجموع تجارت جهانی ال‌ان‌جی در سال ۲۰۲۳ میلادی ۴۰۰ میلیون تن بوده است و با برآوردهای صنعت این عدد در سال ۲۰۴۰ میلادی به حدود ۶۲۵ تا ۶۸۵ میلیون تن خواهد رسید.
قطر اخیراً اعلام کرد که به‌زودی این کار را انجام خواهد داد. آنها قراردادهای بلندمدت بیشتری برای فروش گاز خود امضا خواهند کرد.
به نظر می‌رسد با ورود ترامپ به دومین دوره ریاست‌جمهوری در ۲۰ ژانویه، این اتفاقات نشانگر جالبی در مورد چگونگی اجرای برنامه‌های بلندمدت ایالات متحده برای قطر در چهار سال آینده خواهد بود.
گاز طبیعی مایع شده یا ال‌ان‌جی پس از حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ میلادی به سرت به منبع اصلی انرژی اضطراری جهان تبدیل شد.
برعکس گاز صادراتی با خط لوله، می‌توان این سوخت جذاب را به‌سرعت و با اطمینان یا از طریق قراردادهای کوتاه‌مدت یا بلندمدت یا در بازار نقدی خریداری و ظرف چند روز به هر کجای دنیا ارسال کرد. در صورت وقوع درگیری‌های بزرگ بعدی در سال‌های آینده، همان‌طور که بسیاری از کارشناسان انتظار دارند، اهمیت ال‌ان‌جی بیشتر افزایش می‌یابد، زیرا بعید است مسیرهای حمل‌ونقل زمینی نفت و گاز برای بلندمدت، فعال باقی بمانند.
گزارشی درباره عرضه و تقاضای گاز
بر اساس گزارش غول نفتی شل، حتی بدون آغاز چنین درگیری‌هایی، تقاضای جهانی برای ال‌ان‌جی تا سال ۲۰۴۰ میلادی بیش از ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
پیش از اینکه ایالات متحده در سایه انقلاب شیل و رشد فناوری شکست هیدرولیک در پایان سال ۲۰۲۳ میلادی به بزرگترین صادرکننده ال‌ان‌جی دنیا تبدیل شود، قطر سه دهه این جایگاه را به‌عنوان رهبر بازار در اختیار داشت.
در حال حاضر، رهبران انرژی قطر پیش‌بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۳۰ میلادی ظرفیت تولید ۷۷ میلیون تنی کنونی خود را بیش از دوبرابر کرده و به ۱۶۰ میلیون تن در سال خواهد رساند.
پیش از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی، نفوذ ابرقدرت‌ها در قطر به نفع تأمین امنیت انرژی چین بود. روسیه نیز از برنامه‌های خود برای "عملیات ویژه در مقیاس بزرگ" در اوکراین ماه‌ها پیش از وقوع جنگ خبر داده بود. این موضوع با شروع مذاکرات چند قرارداد بلندمدت برای خرید ال‌ان‌جی توسط چین در مارس ۲۰۲۱ میلادی مطابقت دارد، همان‌طور که در آخرین کتاب من در مورد نظم جدید بازار جهانی نفت به طور کامل تحلیل شده است.
نگاه جهان به قطر
اولین مورد، امضای قرارداد خریدوفروش ۱۰ساله توسط شرکت ساینوپک چین و پترولیوم قطر (QP) برای خرید سالانه ۲ میلیون تن ال‌ان‌جی بود. در دسامبر ۲۰۲۱ میلادی، قرارداد بلندمدتی دیگری با قطر برای تأمین ال‌ان‌جی چین امضا شد و در آن، قطر انرژی و شرکت گاز طبیعی گروه انرژی گوانگدونگ برای خرید سالانه یک میلیون تن ال‌ان‌جی از سال ۲۰۲۴ تا سال ۲۰۳۴ میلادی به توافق رسیدند.
من معتقدم این قراردادها نه‌تنها باهدف محافظت از چین در برابر هرگونه شوک عرضه فوری انرژی در صورت تحریم گاز روسیه پس از حمله به اوکراین، بلکه محروم‌کردن غرب از دسترسی به این منابع بی‌پایان ال‌ان‌جی قطر انجام شد.
این موضوع جای تعجب نیست که چین و روسیه پیش از آغاز "عملیات ویژه" خود علیه اوکراین و توانایی پکن برای بهره‌مندی از آن - به‌اندازه کافی در مورد چشم‌انداز راهبرد مسکو خوش‌بین بودند و بیانیه مشترکی بادقت کامل و زمان‌بندی‌شده صادر کردند که مشارکت آنها هیچ محدودیتی ندارد.
بازی های سیاسی چه می گوید؟
با نگاهی به گذشته، بسیاری از تحلیلگران این اقدام را به‌عنوان چراغ‌سبز پوتین برای پیشبرد برنامه‌هایش برای حمله به اوکراین برجسته می‌کنند. در واقع، پکن حدود یک سال قبل به پوتین پیام داده بود که هیچ مخالفتی با برنامه‌ریزی او ندارد. هرچند این اتفاق لزوماً بدین معنا نیست که رهبران دوحه قاطعانه اقدامات خود را در بلندمدت با چین و روسیه همسو می‌کنند.
شبه‌جزیره کوچکی که در موقعیت جغرافیایی نامطمئن بین دو قدرت بزرگ خاورمیانه (عربستان سعودی و ایران) و حامیان اصلی ابرقدرت آنها (به ترتیب ایالات متحده تا همین اواخر و چین) قرار دارد، مدت‌هاست که مجبور به بازی ظریف دیپلماتیک میان این غول‌ها شده است.
از آنجا ال‌ان‌جی عامل اصلی درآمد بودجه این کشور است، این قراردادهای بزرگ با چین اگرچه از نظر استراتژیک بسیار برای پکن مفید بود، تا آنجا که به دوحه مربوط می‌شد، فقط یک تجارت بود. در نهایت در تجارت، فروشندگان همیشه در نهایت با بهترین پیشنهادی که برای آنها در دسترس است، هماهنگ می‌شوند.
در پایان مارس ۲۰۲۲ میلادی شاهد برپایی اولین نشست از جلسات استراتژیک حیاتی واشنگتن و متحدانش با نمایندگان ارشد قطر بود که هدف آن تأمین فوری منابع حیاتی ال‌ان‌جی برای دولت‌های غربی بود. در واقع، پس از یکی از این دیدارها در آن ماه - بین امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، وزیر اقتصاد آلمان، رابرت هابک و حضور نماینده‌ای از سوی ایالات متحده - رئیس‌جمهور جو بایدن دیدگاه خود را درباره قطر به‌عنوان یک "غیر بزرگ" متحد ناتو تکرار کرد.
در آن روزهای دشوار، چندین "هویج و چماق" تجاری و سیاسی دیگر توسط ایالات متحده به آلمان و قطر داده شد تا اطمینان حاصل شود که حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی به همان اندازه تهاجم سال ۲۰۱۴ میلادی به این کشور بدون عواقب پایان نخواهد یافت.
در ماه مه ۲۰۲۲ میلادی، قطر اعلامیه‌ای مبنی بر همکاری‌های انرژی با آلمان امضا کرد که هدف آن تبدیل‌شدن به تأمین‌کننده اصلی ال‌ان‌جی آنها بود.
قطر انرژی ۷۰ درصد از سهام این پروژه جدید را در اختیار دارد و اگزون موبیل ایالات متحده باقی مانده را در اختیار دارد. به دنبال این تحولات، در دسامبر ۲۰۲۲ میلادی شاهد دو قرارداد خریدوفروش میان قطر انرژی و کونوکو فیلیپس ایالات متحده برای صادرات ال‌ان‌جی به آلمان برای حداقل ۱۵ سال از سال ۲۰۲۶ میلادی بودیم.
نگاهی به آینده
۱۸ میلیون تن از ظرفیت پیش‌بینی شده تولید ۱۶۰ میلیون تنی ال ان جی قطر تا سال ۲۰۳۰ میلادی از سهم آنها در پروژه گلدن پس تأمین می‌شود. باقیمانده آن، از گسترش مداوم بخش‌های دست‌نخورده میان بلوکی و پیرامونی بزرگترین مخزن گاز جهان یعنی میدان ۶۰۰۰ کیلومترمربعی گنبد شمالی حاصل می‌شود.
بخش دیگر این میدان به مساحت ۳۷۰۰ کیلومترمربع پارس جنوبی ایران است که حدود ۴۰ درصد از مجموع ۳۳.۸ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز جمهوری اسلامی و حدود ۷۵ درصد از تولید گاز آنها را به خود اختصاص داده است.
رابطه جدایی‌ناپذیر قطر و ایران بر سر این دارایی بسیار عظیم، دلیل دیگری است که چرا قطر از نظر استراتژیک برای ایالات متحده و متحدانش اهمیت دارد. همکاری شیوخ قطری با ایران برای افزایش بهره‌برداری از مخزن، اهرم‌های مهمی را بر ایران ایجاد می‌کند، درحالی‌که انجام هیچ کمکی نمی‌تواند تأثیر منفی قابل‌توجهی بر جریان گاز و منابع مالی ایران از میدان در طول زمان داشته باشد.
شش واحد جدید هر کدام با ۸ میلیون تن ظرفیت در سال در این شبه‌جزیره ساخته خواهد شد که مجموعاً ۴۸ میلیون تن در هر سال ظرفیت دارند.
در پایان ماه فوریه گذشته، قطر انرژی مجموعه دیگری از پروژه‌ها را - با تمرکز بر حوزه شمال غربی گنبد شمالی اعلام کرد که تولید ال‌ان‌جی خود را از ۷۷ میلیون تن فعلی به ۱۴۲ میلیون تن تا پایان این دهه افزایش می‌دهد.
مجموع تجارت جهانی ال‌ان‌جی در سال ۲۰۲۳ میلادی ۴۰۰ میلیون تن بوده است و با برآوردهای صنعت این عدد در سال ۲۰۴۰ میلادی به حدود ۶۲۵ تا ۶۸۵ میلیون تن خواهد رسید.
قطر اخیراً اعلام کرد که به‌زودی این کار را انجام خواهد داد. آنها قراردادهای بلندمدت بیشتری برای فروش گاز خود امضا خواهند کرد.
به نظر می‌رسد با ورود ترامپ به دومین دوره ریاست‌جمهوری در ۲۰ ژانویه، این اتفاقات نشانگر جالبی در مورد چگونگی اجرای برنامه‌های بلندمدت ایالات متحده برای قطر در چهار سال آینده خواهد بود.
جمعه ۱۴ دی ۱۴۰۳ ساعت ۲۲:۲۶
کد مطلب: 40431