به گزارش
میز نفت ، مرکز مطالعات زنجیره ارزش نوشته است:
بخش عمده
نفت خام در
پالایشگاهها به فراوردههای سوختی تبدیل میشود که در میان فراوردههای پالایشی، دیزل (Diesel) یا گازوئیل (Gas oil) بیشترین سهم تولید (بیش از ۳۰%) از نفت خام را به خود اختصاص میدهد. محدوده هیدروکربنهای گازوئیل C14-C20 بوده و حتی به C25 میرسد. این ماده ضمن در برگرفتن طیف وسیعی از کاربردها، عموما به عنوان سوخت موتورهای دیزل، تاسیسات حرارتی و سوخت بعضی کارخانجات به کار میرود.
گازوئیل مایعی بیرنگ است که به منظور شناخت و تشخیص آن از دیگر فراوردههای پالایشی، رنگ آن را تغییر و به رنگ متمایل به قهوهای در میآوردند. این مادهدارای چگالی نسبتا بالاتری نسبت به سوختهای رایج دیگر است (۰.۸-۰.۸۷ kg/lit) و هرچه میزان هیدروکربنها نفتی و آروماتیکها در آن بیشتر شود؛ دانسیته آن نیز بالاتر میرود.
از عوامل مهم دیگر در مشخصات آن میتوان به گرانروی (ویسکوزینه) نسبتا بالای آن اشاره کرد. این کمیت باید در حد مجاز خود باشد (۱۲ تا ۴۰ سانتی استوک) و بالا بودن پیش از حد آن موجب افت فشار در لولهها، پمپها و انژکتورهای پاشش سوخت میگردد. از طرفی پایینبودن گرانروی آن موجب پایین آمدن کیفیت آن شده و در موتورهای دیزلی عملکرد مطلوبی نخواهد داشت.
گازوئیل از جمله برشهایی است که هم در تقطیر اتمسفری و هم در تقطیر تحت خلأ تولید میشود. بسیاری از واحدهای پالایشگاه مانند واحد کراکینگ و هیدروکراکینگ و ککینگ با تغییر در ساختار برشهای سنگینتر، علاوه بر بنزین، گازوئیل هم تولید میکنند. کیفیت گازوئیل و رعایت استانداردهای ذخیرهسازی و توزیع آن اهمیت بالایی در بهرهوری تجهیزات و حفظ محیط زیست دارد. تجهیزات جایگاه سوخت نیز باید متناسب با ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی گازوئیل طراحی و ساخته شوند.
وجود گوگرد و ترکیبات گوگردی در گازوئیل سبب خوردگی موتورهای دیزلی و انتشار آلایندهها در هوا میشود. از اینرو این ماده باید در پالایشگاه تصفیه شود. از آنجا که وجود آلایندهها در سوخت سبب ایجاد خطرات متعددی برای محیط زیست و سلامت انسانها میشود؛ اتحادیه اروپا قوانین و استانداردهایی برای میزان آلایندهها در گازوئیل طی سالها ابلاغ کرده است. استاندارد Euro 1 در سال ۱۹۹۳ اولین و استاندارد Euro 6 در سال ۲۰۱۵ آخرین محدودیت اعمال شده از سوی اتحادیه اروپا است.
گازوئیل به ازای هر لیتر، انرژی بیشتری نسبت به بنزین تولید میکند و موتورهای دیزلی بازدهی بالاتر و انتشار CO2 کمتری دارند. با این حال گازوئیل آلایندههای بیشتری نسبت به بنزین دارد. همچنین تصفیه گازوئیل نسبت به بنزین راحتتر است و قیمت پایینتری دارد.