در ماه های اخیر، چندین غول نفتی بر لزوم سرمایه گذاری بیشتر در پروژه های نفت و گاز تاکید کرده اند.
بسیاری از شرکت های سوخت فسیلی، تولید نفت و گاز خود را پس از تهاجم روسیه به اوکراین و تحریم های پس از آن بر صنعت انرژی روسیه افزایش داده اند تا از تلاش های دولت ها در زمینه حفظ امنیت انرژی حمایت کرده و كسری پدید آمده را تا زمانی که جایگزین های سبز کافی برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده جهانی انرژی وجود داشته باشد، تامین کنند.
با این حال، در حالی که دولتها در سرتاسر جهان به دنبال گذار به سوی منابع سبز هستند، دانشمندان و کارشناسان محیط زیست بر نیاز به کاهش بودجه سوختهای فسیلی برای اطمینان از برآورده شدن اهداف آبوهوایی نظیر توافقنامه پاریس تاکید میکنند.
در ماه مارس امسال، در کنفرانس انرژی سراویك به میزبانی اس اند پی گلوبال در هیوستون، مدیر عامل شرکت نفت دولتی آرامکو عربستان سعودی، امین ناصر، بر وابستگی جهانی به سوختهای فسیلی تاکید کرد.
ناصر پیشنهاد کرد که به جای سرازیر كردن بودجه به انرژی های سبز، دولت ها باید از گسترش مصرف سوخت های فسیلی در سراسر جهان حمایت کنند تا امنیت انرژی در مواجهه با تقاضای رو به رشد جهانی انرژی را تضمین کنند.
این اظهارنظر توسط چندین شرکت کننده دیگر در کنفرانس به نمایندگی از طیف گسترده ای از شرکت های نفت و گاز تكرار شد.
امین ناصر سال گذشته با مخالفت علنی با پیش بینی آژانس بین المللی انرژی مبنی بر اینکه تقاضای نفت، گاز و زغال سنگ در سال 2030 میلادی به اوج خود خواهد رسید و وارد دوره كاهش مصرف می شود،توجه فعالان كارزار آب و هوا را به خود معطوف کرد.
در سایه افزایش تقاضا در سایر نقاط جهان، او و چندین نماینده صنعت نفت و گاز دیگر معتقدند که ما باید به تأمین مالی عملیات نفت و گاز ادامه دهیم تا زمانی که منبع انرژی جایگزین پایدار و به اندازه کافی بزرگ وجود داشته باشد تا تقاضای جهانی انرژی را برآورده کند.
با این حال، بسیاری از دانشمندان و متخصصان محیط زیست بر این باورند که تنها راه برای دستیابی به یک گذار گسترده سبز، قطع بودجه برای عملیات اكتشاف و تولید سوختهای فسیلی به نفع جایگزینهای تجدیدپذیر است. دلایل متعددی برای این دیدگاه وجود دارد.
نخست اینكه پولی که صرف اکتشاف نفت و گاز و عملیات مربوطه می شود، با كارایی بهتری می تواند برای تحقیق و توسعه منابع انرژی جایگزین هزینه شود.
نكته دوم اینست كه تأمین مالی عملیات جدید سوختهای فسیلی منجر به تولید میزان بیشتری از انتشار گازهای گلخانهای برای چندین دهه دیگر خواهد شد.
سوم اینكه تا زمانی که سوختهای فسیلی بهعنوان یک منبع با اطمینان بالا مورد استفاده قرار میگیرند، دولتها و مصرفکنندگان در سراسر جهان بعید هستند که انتقال سبز را جدی بگیرند، زیرا هیچ نیاز فوری به تغییر فراتر از تهدیدهای تغییر اقلیم وجود ندارد.
در سال 2021 میلادی، آژانس بین المللی انرژی نیاز به تغییرات گسترده در نحوه تولید، حمل و نقل و استفاده جهانی از منابع انرژی برای دستیابی به هداف بینالمللی آب و هوا را اعلام کرد. نقشه راه آژانس در سال 2021 میلادی نشان داد که تعهدات در آن زمان نسبت به آنچه که برای رسیدن به انتشار خالص صفر در سطح جهانی تا سال 2050 میلادی لازم است، کمتر بود.
همچنین چندین اقدام كلیدی نظیر پایان دادن به فروش دیگهای بخار سوخت فسیلی جدید تا سال 2025 میلادی و ممنوعیت فروش خودروهای موتور احتراق داخلی جدید تا سال 2035 میلادی باید برای حمایت از تعهدات آب و هوایی انجام شود.
در مجموع، آژانس بین المللی انرژی تاکید دارد كه میزان سرمایهگذاری در پروژههای جدید تامین سوخت فسیلی و تصمیمهای نهایی سرمایهگذاری برای نیروگاههای جدید زغالسنگ باید همه ساله كاهش یابد.
با وجود تلاشهای مداوم آژانس بینالمللی انرژی برای جلب توجه جهانیان به شرایط بحرانی صنعت انرژی و نیاز به تغییر سریع از سوختهای فسیلی به سوی جایگزینهای سبز، دولتها و شرکتهای خصوصی به تأمین مالی پروژههای نفت، گاز و زغال سنگ ادامه دادهاند. برخی از شركت ها، سوخت های فسیلی را برای امنیت انرژی ضروری می دانند و برخی دیگر این کار را به خاطر درآمدهای بالای فروش نفت و گاز انجام می دهند.
یکی از انتقادات کمتر مورد بررسی قرار گرفته در مورد بودجه طرح های صنعت نفت و گاز، عمر طولانی این پروژه ها است. برخی از سرمایه گذاران بر این باورند که اگرچه سوخت های فسیلی در سال های اخیر بازده خوبی از سرمایه گذاری ارائه کرده اند - به ویژه پس از حمله روسیه به اوکراین – اما بازدهی این سرمایه گذاری ها در بلندمدت مناسب نخواهد بود.
تام اشتایر، موسس و مدیر اجرایی شركت راه حل های آب و هوایی گالوانایز، یک شرکت سرمایهگذاری متمرکز بر انتقال انرژی، مینویسد: اگر یک درسی وجود داشته باشد که در دههها بهعنوان یک سرمایهگذار یاد گرفتهام، این است که همه چیز تغییر میکند. با بررسی دقیقتر، سادهترین استدلال علیه تأمین مالی پروژههای جدید نفت، گاز و زغالسنگ غیراخلاقی بودن آنها نیست. بلكه این است که آنها نامناسب دنیای ما هستند.
وی معتقد است که سرمایه گذاری در پروژه های جدید نفت و گاز خطرناک است، زیرا آنها در چند سال آینده راه اندازی می شوند. بسیاری از ذخایر نفت و گاز در مناطق سنتی نفت خیز تمام شده است و دسترسی به منابع باقی مانده از طریق فناوری هایی مانند شكست هیدرولیك، گران تر خواهد بود.
نكته كلیدی دیگر این است كه صنعت نفت و گاز در بسیاری از كشورهای دنیا به شدت به یارانه های دولتی متکی است، که احتمالاً با عبور از دوره گذار سبز در سراسر جهان کاهش می یابد. اختصاص بودجه های چشمگیر برای اجرای پروژه های انرژی سبز در سال های اخیر منجر به پیشرفت بزرگ در فناوری و گسترش سریع ظرفیت انرژی های تجدیدپذیر شده است.
این وضعیت نشان میدهد که سرمایهگذاری در پروژههای جدید سوختهای فسیلی میتواند نه تنها برای تلاشهای تغییر اقلیم، بلکه از نظر سودآوری اقدامی منفی به شمارآید.
نویسنده: فلیسیتی برادستاک
منبع: OILPRICE
مترجم: محسن داوری