برای پایان واردات گاز از ایران

میز نفت | برآوردهای رسمی نشان می دهد که ذخایر گاز متعارف طبیعی عراق ۳.۵ تریلیون متر مکعب است؛ این عدد برابر با ۱.۵ درصد ذخایر جهانی گاز بوده و عراق را در رتبه سیزدهم فهرست کشورهای دارنده بیشترین ذخایر گاز دنیا قرار می‌دهد. حدود سه چهارم این ذخایر گازهای همراه نفت هستند.
 
آژانس بین‌المللی انرژی تخمین زده که ذخایر قابل برداشت گاز عراق بیش از این در قم و حدود ۸ تریلیون متر مکعب است. براساس اعلام آژانس، ۳۰ درصد ذخایر گاز عراق در میادین مستقل گازی قرار دارند.  

با وجود این ذخایر عظیم گاز دولت عراق در توسعه این ذخایر در  سال‌های اخیر موفقیت اندکی داشته است.بخش زیادی از گازهای همراه نفت این کشور در فلرها سوزانده می‌شود. 

هفته گذشته قراردادی میان دولت عراق و شرکت فرانسوی توتال امضا شد تا چهار پروژه بزرگ برای تولید از گازهای همراه اجرا شود. بر اساس اعلام احسان ابوالجبار، وزیر نفت عراق بخشی از این قرارداد چند میلیارد دلاری به ساخت تاسیسات تولید گاز طبیعی در پنج میدان نفتی جنوب عراق شامل قرنه غربی ۲ ، مجنون، رطاوی، طوبا و لوهیس اختصاص یافته است.

پیش‌بینی می‌شود که در این پروژه‌ها روزانه ۳۰۰ میلیون فوت مکعب گاز طبیعی تولید شود پس از اجرای فاز دوم این عدد با افزایش دو برابری از مرز ۶۰۰ میلیون فوت مکعب در روز عبور خواهد کرد.
 
قرارداد مشترک عراق و توتال پس از امضای یادداشت تفاهم در ۲۷ ژانویه میان دو طرف نهایی شده است.توسعه پروژه‌های تولید از گازهای همراه در رطاوی در جنوب عراق، دیاله در شرق و انبار در شمال شرق عراق از دیگر بخش‌های این قرارداد به شمار می‌‌‌رود.
  
غول نفتی توتال دارای سابقه فعالیت در چند پروژه نفت و گاز عراق شامل ۲۲.۵ درصد از سهام میدان نفتی حلفیه در استان میسان در جنوب و ۱۸ درصد سهام در بلوک اکتشافی سر سنگ در منطقه نیمه خودمختار کردستان در شمال عراق است. 

ساخت یک نیروگاه برق خورشیدی با ظرفیت هزار مگاوات و اجرای پروژه شیرین سازی آب دریا برای استفاده در پروژه‌های افزایش ضریب بازیافت در میادین نفتی قدیمی این کشور نیز از تعهدات شرکت توتال محسوب می‌شود.
 
شرکت توتال متعهد شده تا روزانه ۲.۵ میلیون بشکه آب دریا را تصفیه کند تا برای تزریق در میدان‌های رطاوی، زبیر، قرنه غربی ۲، مجنون و رمیله مورد استفاده قرار گیرد. 

در طراحی اولیه ظرفیت این پروژه استحصال و شیرین سازی آب خلیج فارس شش میلیون بشکه در روز تعیین شده بود اما هم اکنون ظرفیت این پروژه به ۲.۵ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. این پروژه با تاخیرهای زیادی روبرو بوده است فساد حاکم بر دولت عراق از مهمترین دلایل تاخیر در اجرای این پروژه به شمار می‌‌رود.

در سال ۲۰۰۵ میلادی مقرر شده بود که این پروژه ظرف ۴ سال و در سال ۲۰۰۹ میلادی افتتاح شود. هم اکنون در مراکز نفتی عراق حجم زیادی از گازهای همراه نفت می‌سوزد بدین ترتیب می‌توان با استحضار و تسویه این گازها از آنها به عنوان خوراک نیروگاه‌های تولید برق و یا صادرات استفاده کرد. 

کمبود ظرفیت تولید برق در این کشور به خصوص در ماه‌های گرم یکی از عوامل مهم اعتراضات مردم در سال‌های اخیر بوده است. با کاهش قیمت نفت پایین آمدن میزان درآمدهای دولت عراق اجرای بسیاری از پروژه‌های توسعه‌ای دولت مصطفی الکاظمی، نخست وزیر این کشور با کمبود منابع مالی و تأخیر روبه‌رو شده است. 

دولت عراق باید در هر ماه ۵ میلیارد دلار برای حقوق پرداختی به ۴ میلیون کارمند خود هزینه‌های ادارات دولتی و کمک‌های غذایی به خانواده‌های کم درآمد را پرداخت کند. سفر اخیر مصطفی الکاظمی به واشنگتن و ریاض برای دریافت کمک مالی از کاخ سفید و رهبران سعودی انجام شده است.

رهبران بغداد به خوبی می‌دانند که هرگونه تاخیر در پرداخت این هزینه‌ها می‌تواند به راهپیمایی‌های گسترده و خونبار منجر شود. کمبود ظرفیت تولید برق و قطع جریان برق در ماه‌های گرم یکی از مشکلات بزرگ مردم محسوب می‌شود. با ایجاد تاسیسات جمع آوری گازهای فلر شده و و تصفیه و انتقال آن به نیروگاه‌ها می‌توان این مشکل را برطرف کرد.

عراقی‌ها از سال‌ها پیش به واردات برق از ایران می‌پردازند همچنین آنها از گاز وارداتی ایران برای تامین خوراک نیروگاه‌های تولید برنامه خود استفاده می‌کنند. این اقدام عراقی‌ها با مخالفت گسترده ایالات متحده روبرو شده است. آنها بارها معافیت‌های تحریمی برای واردات برق و گاز از ایران به بغداد اعطا کرده‌اند.

 کشور عراق پس از روسیه دومین کشور دنیا در فهرست دارندگان بیشترین میزان گاز سوزانده شده در فلرها محسوب می‌شود. در سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز همراه در فلرهای تاسیسات نفت و گاز عراق سوزانده شده است. سازمان ملل از کشورهای تولید کننده نفت و گاز دنیا خواسته تا در افق سال ۲۰۳۰ میلادی میزان گاز سوزانده شده خود در مشعل‌ها را به صفر برسانند.

شرکت رویال داچ شل با اجرای قرارداد ۱۷ میلیارد دلاری پروژه گاز بصره به مدت ۲۵ سال روزانه ۱.۰۳۵ میلیارد فوت مکعب گاز برای مصارف نیروگاهی تولید می‌کند. این میزان گاز می‌تواند ۳.۵ گیگاوات برق برابر با مصرف سه میلیون خانواده خانوار عراقی تولید کند.

این پروژه در ابتدا برای دریافت گاز از میدان‌های رومیله، قرنه غربی ۱ و زبیر برنامه ریزی شده بود. ۷۰ درصد ال پی جی تولیدی عراق از این میادین تامین می شود همچنین امکان صادرات این گاز وجود دارد. 

پروژه ۱۱ میلیاردی پتروشیمی نبراس که با مشارکت شرکت شل احداث شده از گازهای همراه به عنوان خوراک استفاده می‌کند. در دوره ۳۵ ساله ،با بهره‌برداری از این پروژه ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد برای عراقی‌ها خواهد داشت. میزان تولیدات این پروژه پتروشیمی سالانه ۱.۸ میلیون تن محصولات مختلف اعلام شده است. 

این پروژه مهم‌ترین طرح پتروشیمی راه اندازی شده در عراق در سه دهه اخیر محسوب می‌شود چند پروژه پتروشیمی دیگر نظیر خور الزبیر در جنوب مسیب در نزدیکی بغداد و بید و پتروشیمی بیجی در شمال این کشور سایر پتروشیمی‌های فعال در عراق محسوب می‌شوند.
 
در یک دهه اخیر حوزه پایین دستی در عراق از پیشرفت اندکی برخوردار بوده است. اما وزارت نفت عراق از افزایش سرمایه گذاری در حوزه‌های پتروشیمی و پالایشگاهی در سال‌های آینده برای تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت این کشور خبر داده است. 


منبع: Oilprice