تحریم، سلاح ترامپ علیه ایران

میز نفت| تحریم اقتصادی یکی از ابزارهای اصلی آمریکا در برخوردهای تحکمی با کشورهای جهان است که از آغاز جنگ جهانی دوم در دستور کار یانکی‌ها قرار گرفته است. هرگاه هر کشوری برخلاف سیاست‌های آمریکا حرکت کرده، تحریم‌های اقتصادی به میان می‌آمدند که در هر مورد از آن، شدت و عمق آن متفاوت بوده است.

درباره پرونده ایران باید گفت که آمریکایی‌ها گسترده‌ترین، عمیق‌ترین و پایدارترین‌ تحریم‌های اقتصادی را علیه جمهوری اسلامی ایران طی 40 سال اخیر به کار گرفته‌اند اما این تحریم‌ها به تائید اکثر کارشناسان بین‌المللی، موفقیت آمیز نبوده است هرچند که مشکلاتی را برای اقتصاد کشور به وحود آورده است.

گرچه بسیاری از کشورهای جهان  برای بازگرداندن آمریکا و ایران به پای میز مذاکره تلاش کردند اما خباثت آمریکایی‌ها در عمل به وعده‌ها و قراردادهای بین‌المللی موحب بی اعتمادی کشورهای همسو با آمریکا هم شده چه برسد به جمهوری اسلامی ایران که از ابتدا معتقد بود آمریکایی‌ها قابل اعتماد نیستند.  ترامپ هم از مذاکره می‌گوید و هم کمربند تحریم‌ها علیه ایران را مستحکم‌تر؛ او از یک سو ایران را به مذاکره دعوت می‌کند و در مقابل تحریم‌های سخت‌تری را اعمال می‌کند که نشاندهنده عدم تعادل سیاستی آمریکایی‌هاست.

وبسایت فارین پالیسی در گزارشی نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و نوشته است: تصمیم پرحاشیه دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده برای ترور ژنرال قاسم سلیمانی به عنوان معمار تاثیرگذار سیاسی و نظامی ایران در خاورمیانه و پاسخ موشکی ایران، به افزایش تنش ها در منطقه خاورمیانه منجر شده است.

اگرچه دو طرف اعلام کرده اند تمایلی به ادامه زدوخوردها ندارند، اما جهانیان همچنان با تردید به اتفاقات آینده می نگرند.ترامپ از اعمال تحریم های جدید اقتصادی علیه ایران و افراد دخیل در جملات موشکی سخن گفته است. صنایع فولاد، آلومینیوم، مس و آهن نیز به جمع بخش های تحریم شده ایران افزوده شده اند.

تداوم استفاده ایالات متحده از اسلحه تحریم ها در غیاب مذاکرات دوجانبه و با تداوم زدوخوردهای نظامی بدین معنا است که ایران و ایالات متحده در شرایطی قرار دارند که برنامه ای برای تنش زدایی وجود ندارد.
ترامپ در روز ۸ ژانویه و در سخنرانی خود پیرامون حملات موشکی ایران اعلام کرد که باید معاهده ای جایگزین برجام ارایه گردد. اما در سخنان وی از حملات جدید به اهداف ایرانی خبری نبود. بسیاری از کارشناسان معتقدند ترامپ با عقب نشینی از مواضع گذشته، تمایلی به رویارویی بیشتر نظامی ندارد.

اما تا زمان آرام گرفتن تنش ها، زمان زیادی باقی مانده است.  مایک پمپیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده جمعه گذشته در نشست خبری اعلام کرد: ما تحریم های جدیدی علیه ایران اعلام کرده ایم و شاهد تبعات سنگین اقتصادی برای تهران خواهیم بود.

پس از خروج ایالات متحده از برجام شاهد اعمال تحریم های مختلفی علیه تهران بوده ایم. ترامپ با اعمال انواع تحریم های سخت و تلاش برای منزوی کردن ایران، راه را برای مذاکرات دوجانبه مسدود کرده است. دولتمردان آمریکایی هیچ گزینه دیپلماتیکی برای کاهش تنش ها در نظر نگرفته اند. گویی همه کشورها خود را برای افزایش تنش ها آماده کرده اند.

تنش های پینگ پنگی تهران و واشنگتن و اعمال محدودیت های اقتصادی و مالی علیه ایران باعث شد تا در یک سال گذشته، شاهد حملاتی به کشتی ها و تأسیسات نفتی و سربازان آمریکایی در خاورمیانه باشیم. به علاوه ایرانی ها برای رهایی از تحریم های دست و پاگیر کنونی بر دامنه رایزنی های خود افزوده اند.

با راهبردهای تهاجمی کنونی کاخ سفید، فضایی برای مذاکرات دیپلماتیک باقی نمانده است. ایالات متحده در برابر حملات موشکی و پارتیزانی ایران بر تنگ تر کردن دایره تحریم ها تمرکز کرده است. واشنگتن حتی با عدم ارایه ویزا، راه را برای حضور ایرانی‌ها در نشست های سازمان ملل متحد مسدود کرده است.

در مجموع، تحریم های کنونی راه را برای افزایش تنش ها میان تهران و واشنگتن هموار کرده است. ایرانی ها نیز راهی برای برقراری ارتباط با ایالات متحده و متحدانش ندارند. گویی مدیریت تنش ها در بن بست قرار گرفته است.

با شرایط کنونی، اقدامات انسان دوستانه نیز با تنگناها و محدودیت های زیادی روبرو شده اند. آمریکایی ها تهران را به سومدیریت و‌ عدم استفاده از معافیت های تحریمی متهم می کنند. بدین ترتیب مسیر تداوم معافیت خرید دارو و مواد غذایی توسط ایران از سوی کاخ سفید ممکن است مسدود شود. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده کشورش در برابر فشارهای خارجی تسلیم نخواهد شد. افزایش فشارها می تواند دامنه تنشها را افزایش دهد.

بسته شدن مسیر دیپلماسی نیز بر مشکلات کنونی افزوده است. هرچند آمریکایی ها معتقدند با افزایش فشارها راه را برای آغاز مذاکرات دو طرف هموار می کنند.  ترامپ برای تسلیم کردن رهبران تهران راه تحریم را برگزیده است. اما در مورد موفقیت این راهکار تردیدهای زیادی وجود دارد.

ترامپ در مسأله تحریم ایران، راهبردی متفاوت با اوباما را برگزیده است. ترامپ مسیر تحریم های دایمی را بر روی ایران گشوده است. اما این سیاست ممکن است به درگیری نظامی منتهی شود. اتفاقاتی که برای هیچ یک از دو طرف قابل پذیرش نیست. این تحریم ها ممکن است بر اساس ادعای کاخ سفید، راه را بر جنگ های دایمی خاورمیانه مسدود کند. اما این سیاست چالش های زیادی به دنبال خواهد داشت. چرا که با بسته شدن مسیر دیپلماسی، قطار سیاست های بین المللی ممکن است به اعماق دره سرنگون شود.
 
 
 

دوشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۵۲