به گزارش «
ميزنفت»، به گفته تحلیلگران، لغو مجازاتها و تحریمهای نفتی احتمالا تجارت ایران را با همسایگان عربش رونق خواهد بخشید اما ممکن است در نهایت تنشهای شدیدی پیرامون تولید نفت به راه بیندازد.
ایران و قدرتهای بزرگ سهشنبه در وین به توافقی درباره برنامه هستهای دست یافتند که در آن لغو تدریجی و قابل برگشت تحریمهای اقتصادی بر ضد تهران از ابتدای سال ۲۰۱۶ پیشبینی شده است.
به علت تحریم غرب، صادرات نفت ایران تقریبا به نصف کاهش پیدا کرد. ایران اواسط سال ۲۰۱۲ حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز نفت تولید می کرد که این رقم در حال حاضر به یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
عربستان سعودی، کویت و امارات عربی متحده تا حد زیادی کاهش تولید نفت ایران را جبران کردند. همه این کشورها عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت «اوپک» هستند.
بر اساس آماری اوپک، تولید این کشورها در همین دوره حدود دو میلیون بشکه در روز افزایش یافت و به ۱۵میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز رسید.
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران ماه ژوئن اعلام کرد کشورش می خواهد تولید خود را به سطح قبل از تحریمها برگرداند.
زنگنه گفت: «حق ماست که به بازار برگردیم و من از اعضای اوپک می خواهم بازگشت ایران را مد نظر قرار دهند».
وی اطمینان داد یک ماه پس از لغو تحریمها، کشورش می تواند تولید خود را نیم میلیون بشکه در روز افزایش دهد و پس از شش تا هفت ماه این افزایش را به یک میلیون بشکه در روز برساند.
اقتصاددانها می گویند بازگشت ایران به تولید سابق احتمالا تأثیر فوری بر بازاری که هم اینک با مازاد عرضه مواجه است، نخواهد داشت زیرا تدریجی خواهد بود.
جاسم السعدون مدیر الشل Al-Shall که یک دفتر مشاوره اقتصادی در کویت است اعلام کرد: «همه تولید اضافی ایران صادر خواهد شد اما این کار مازاد عرضه در بازار را تشدید نخواهد کرد زیرا این افزایش تدریجی خواهد بود».
وی به خبرگزاری فرانسه گفت: «احتمالا چند سال طول خواهد کشید تا ایران به هدف خود برای تولید اضافی یک میلیون بشکه نفت در روز برسد».
*پایان اوپکبنا بر اعلام دفتر سعودی مشاوران Jadwa Investments، ایران ممکن است بتواند در سه ماهه چهارم امسال (۲۰۱۵) تولید خود را ۱۵۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.
این دفتر افزود پس از لغو تحریمها، نفت خام ایران در کوتاه مدت بازار را اشباع نخواهد کرد.
این دفتر در گزارشی خاطر نشان کرد تهران برای مطابقت دادن خود با همه مفاد توافقی که با قدرتهای بزرگ در باره برنامهی هستهای اش حاصل شد، به شش تا ۱۲ ماه زمان نیاز دارد اما افزایش مورد انتظار صادرات نفت ایران در شرایطی اتفاق می افتد که تولید کنندگان به شدت بر سر سهم خود در بازار با یکدیگر رقابت می کنند.
افزایش احتمالی تولید نفت لیبی و عراق نیز ممکن است شرایط را پیچیدهتر کند.
عربستان سعودی در حال حاضر ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز نفت تولید می کند که یک رکورد محسوب می شود و تولید اوپک در اصل یک میلیون بشکه در روز بیشتر از سقف تولید آن است که ۳۰ میلیون بشکه در روز تعیین شده است.
سعدون خاطر نشان کرد: «مشکل واقعی زمانی بروز خواهد کرد که اعضای اوپک در بحبوحه مازاد عرضه، بر سر سهم خود در بازار به جان یکدیگر بیفتند».
وی افزود: «اگر ایران، ونزوئلا و لیبی با تولید کنندگان عرب خلیج فارس وارد مناقشه شوند، این مناقشه پایان اوپک را رقم خواهد زد«.
*شریک اماراتلغو تحریمها ممکن است از سوی دیگر مبادلات تجاری بین تهران و همسایگان عربش را در منطقه خلیج فارس به ویژه دبی که تنها جایی است که فعالانه با ایران مبادلات تجاری دارد، احیا کند.
سلطان المنصوری وزیر اقتصاد امارات ماه ژوئن اعلام کرد مبادلات تجاری با ایران در سال ۲۰۱۴ به ۱۷ میلیارد دلار رسید اما بسیار کمتر از رکورد ۲۳ میلیارد دلاری بود که سال ۲۰۱۱ و پیش از اجرای تحریمها به ثبت رسیده بود.
ایران چهارمین شریک تجاری امارات عربی متحده است. تجارت ایران و امارات به ویژه از طریق دبی صورت می گیرد که یک جامعه بزرگ ایرانی در آنجا زندگی می کنند و فعالانه به کار تجارت مشغولند.
معاون رئیس شورای بازرگانی ایران در دبی افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی مبادلات تجاری ایران و امارات را در سال پس از لغو تحریمها پیشبینی کرد.
کشورهای عرب خلیج فارس ممکن است از بخشی از ذخایر مالی خود که حدود دو هزار و 500 میلیارد دلار برآورد می شود، برای سرمایهگذاری در ایران استفاده کنند اما مشروط به اینکه مناقشههای منطقهای برطرف شوند.
سعودن هشدار داد ادامه مناقشهها در عراق، سوریه و یمن و تنشهای قومی ممکن است تأثیر منطقهای مثبت لغو تحریمها را به خطر بیندازد.
وی افزود: «روابط تجاری ایران با امارات ممکن است بهبود پیدا کند اما زمانی که شرایط سیاسی بهبود پیدا نکرده است، من فکر نمی کنم که این اتفاق در مورد عربستان سعودی و کویت رخ دهد».