تاملی درباره مصاحبه اخیر گزینه پیشنهادی نفت:
کپی کاری پاک نژاد در توسعه نفتی
میز نفت - محسن پاک نژاد دست به کپی کاری زده است؛ مصوبه هیات وزیران درباره سرمایه گذاری نفتی را به عنوان راهکار ابداعی خود مطرح کرده است مانند بسیاری از محورهای برنامه خود که کاملا همانی است که در دولت سیزدهم پیاده شده است.
به گزارش میز نفت، پاک نژاد در یکی از مصاحبه های اخیر خود به روش هایی برای تامین مالی پروژه اشاره دارد که بر اساس آن برای یک پروژه 2 میلیارد دلاری، نیاز نیست 2 میلیارد دلار را از ابتدا پیمانکار تامین کند، بلکه پیمانکار ابتدا مبادرت به تامین سرمایه اولیه برای رسیدن به تولید اولیه از میدان کرده و بعد از آن با درآمد و گردش مالی حاصل از وصول به تولید اولیه، اقدام به انجام پروژه می کند.
اندک آشنایی با مدل جدید قراردادهای IPC بیانگر این امر است که روش مزبور در تمام قراردادهای IPC منعقد شده تا کنون مورد استفاده قرار گرفته است و خاستگاه آن نیز مصوبه هیات وزیران در خصوص شرایط عمومی قراردادهای بالادستی ایران مصوب سال 1395 است.
در بند ش ماده 1 خود اشاره دارد:«ش ـ تولید اولیه (First Production) : میزان تولید تعریف شده در برنامه توسعه میدان یا مخزن که در مرحله اول عملیات توسعه میدان/مخزن کشف شده (Green Field) حاصل شده یا میزان تولید اولیه اضافی حاصل از عملیات بهبود یا افزایش ضریب بازیافت که بر اساس برنامه مربوط حاصل می گردد.»
همچنین در بند ب ماده 6 مصوبه فوق الذکر اشاره شده است که:
«دستمزد با توجه به بند (ث) ماده (۳) این تصویبنامه، با هدف ایجاد انگیزه برای به کارگیری روشهای بهینه در اکتشاف ، توسعه ، تولید و بهره برداری حسب شرایط هر طرح، به صورت تابعی از عواملی نظیر سطح توان تولید هر میدان یا مخزن و نیز رعایت ضرایب ریسک مناطق اکتشافی، شناور بوده و متناسب با قیمت های بینالمللی نفت و میعانات گازی و نیز قیمتهای منطقه یا قراردادی گاز به صورت نقدی یا تحویل محصول تعیین میشود و به قیمت روز از شروع تولید اولیه تا پایان دوره قرارداد پرداخت خواهد شد. این دستمزد ( Fee )، یکی از مبانی اصلی تعیین شرکت برنده با رعایت قوانین و مقررات مربوط میباشد.»
و در نهایت در بند پ ماده 6 آورده شده که:
«دستمزد برای تولید هر بشکه نفت از میدان ها یا مخزنهای نفتی یا هر هزار فوت مکعب استاندارد گاز و هر بشکه میعانات گازی از میدان ها یا مخزنهای گازی و بازپرداخت هزینه های مستقیم، هزینههای غیرمستقیم و هزینههای بهرهبرداری به همراه هزینه های تأمین مالی متعلقه براساس قرارداد حسب مورد جهت اجرای طرح از محل حداکثر پنجاه درصد از نفت خام یا میعانات گازی تولیدی اضافی و تا هفتاد و پنج درصداز گاز طبیعی اضافی و دیگر محصولات و یا عواید آنها بر پایه قیمت روز فروش محصول پس از رسیدن به تولید اولیه انجام میشود.»
همانطور که ملاحظه می گردد، در بندهای فوق، راهکار مورد اشاره وزیر پیشنهادی به تفصیل در مصوبه هیات وزیران سال 1395 مورد اشاره قرار گرفته است و بیانگر این امر است که بازپرداخت دستمزد و هزینه های پیمانکار از زمان رسیدن به تاریخ تولید اولیه، شروع به بازپرداخت از جانب شرکت ملی نفت ایران می گردد.
حال فرض کنیم که این شیوه، ابداع شخص پاک نژاد است، سوالی که در این فرض مطرح می‌گردد این است که گنجاندن این شیوه پرداخت در قراردادهای ipc منعقده تاکنون چه اندازه در اجرای پروژه و تحقق اهداف تولید موفقیت آمیز بوده؟ آیا تمام قراردادهای ipc منعقده تا کنون بر اساس برنامه پیشرفت پروژه خود حرکت کرده اند و به تولید رسیده اند؟
پاسخ به سوالات مزبور بیانگر این امر است که شیوه ابداعی پاک نژاد چقدر موفقیت آمیز خواهد بود؟!
همچنین پاک نژاد در مصاحبه خود در راستای بیان راهکارهای خود بیان داشت که بایستی توسعه میادین را به صنایع مصرف کننده انرژی مانند فولاد و پتروشیمی سپرد تا از این طریق هم به توسعه میادین کمک کنند و هم اینکه نیاز خود به انرژی را از طریق همین میادین توسعه داده شده توسط خود تامین نمایند!راهکار ایشان علی الظاهر راهکار مناسبی است اما خوب است بدانیم ریشه این راهکار کجاست و اینکه آیا ابداع پاک نژاد است؟
ایده توسعه میادین به کمک پتروشیمی ها و شرکت های فولاد در دوره وزارت اوجی و در سال 1401 مطرح شد. جلسات کارشناسی مسیر را به این سمت سوق داد که ابتدا می بایست مصوبه هیات وزیران در خصوص قراردادهای IPCاصلاح شود. چرا که بر اساس مصوبه سال 1395، توسعه میادین صرفا توسط شرکت های اکتشاف و تولید دارای مجوز امکان پذیر بود و این امر مانع از حضور شرکت های پتروشیمی و فولاد در انعقاد قرارداد IPC به طرفیت آن ها میشد. تلاش ها جهت اصلاح مصوبه هیات وزیران در نهایت منجر به اصلاح مصوبه مزبور و ابلاغ آن در اواخر مهر سال 1402 شد.
بر اساس بند الف ماده 1 مصوبه سال 1402، علاوه بر شرکت های صاحب صلاحیت نفتی، سرمایه گذاران که منظور شرکت های فولاد و پتروشیمی بودند، می توانستند با مشارکت شرکت های صاحب صلاحیت نفتی نسبت به انعقاد قرارداد IPC به طرفیت شرکت ملی نفت ایران اقدام کنند و همچنین در قانون برنامه هفتم توسعه نیز به امکان توسعه میادین توسط این شرکت ها پرداخته شده و حتی امکان تخصیص تمام تولید به این شرکت ها جهت بازپرداخت هزینه و دستمزد اشاره شده است.
حال که به بررسی راهکارهای ابداعی پاک نژاد پرداختیم بهتر است وزیر پیشنهادی به یاران و مشاوران خود توصیه کنند که کمی عقب تر از مدافع آخر بازی کنند.
اندک آشنایی با مدل جدید قراردادهای IPC بیانگر این امر است که روش مزبور در تمام قراردادهای IPC منعقد شده تا کنون مورد استفاده قرار گرفته است و خاستگاه آن نیز مصوبه هیات وزیران در خصوص شرایط عمومی قراردادهای بالادستی ایران مصوب سال 1395 است.
قانون چه می گوید؟
در بند ش ماده 1 خود اشاره دارد:«ش ـ تولید اولیه (First Production) : میزان تولید تعریف شده در برنامه توسعه میدان یا مخزن که در مرحله اول عملیات توسعه میدان/مخزن کشف شده (Green Field) حاصل شده یا میزان تولید اولیه اضافی حاصل از عملیات بهبود یا افزایش ضریب بازیافت که بر اساس برنامه مربوط حاصل می گردد.»
همچنین در بند ب ماده 6 مصوبه فوق الذکر اشاره شده است که:
«دستمزد با توجه به بند (ث) ماده (۳) این تصویبنامه، با هدف ایجاد انگیزه برای به کارگیری روشهای بهینه در اکتشاف ، توسعه ، تولید و بهره برداری حسب شرایط هر طرح، به صورت تابعی از عواملی نظیر سطح توان تولید هر میدان یا مخزن و نیز رعایت ضرایب ریسک مناطق اکتشافی، شناور بوده و متناسب با قیمت های بینالمللی نفت و میعانات گازی و نیز قیمتهای منطقه یا قراردادی گاز به صورت نقدی یا تحویل محصول تعیین میشود و به قیمت روز از شروع تولید اولیه تا پایان دوره قرارداد پرداخت خواهد شد. این دستمزد ( Fee )، یکی از مبانی اصلی تعیین شرکت برنده با رعایت قوانین و مقررات مربوط میباشد.»
و در نهایت در بند پ ماده 6 آورده شده که:
«دستمزد برای تولید هر بشکه نفت از میدان ها یا مخزنهای نفتی یا هر هزار فوت مکعب استاندارد گاز و هر بشکه میعانات گازی از میدان ها یا مخزنهای گازی و بازپرداخت هزینه های مستقیم، هزینههای غیرمستقیم و هزینههای بهرهبرداری به همراه هزینه های تأمین مالی متعلقه براساس قرارداد حسب مورد جهت اجرای طرح از محل حداکثر پنجاه درصد از نفت خام یا میعانات گازی تولیدی اضافی و تا هفتاد و پنج درصداز گاز طبیعی اضافی و دیگر محصولات و یا عواید آنها بر پایه قیمت روز فروش محصول پس از رسیدن به تولید اولیه انجام میشود.»
رونویسی پاک نژاد از دولت سیزدهم
همانطور که ملاحظه می گردد، در بندهای فوق، راهکار مورد اشاره وزیر پیشنهادی به تفصیل در مصوبه هیات وزیران سال 1395 مورد اشاره قرار گرفته است و بیانگر این امر است که بازپرداخت دستمزد و هزینه های پیمانکار از زمان رسیدن به تاریخ تولید اولیه، شروع به بازپرداخت از جانب شرکت ملی نفت ایران می گردد.
حال فرض کنیم که این شیوه، ابداع شخص پاک نژاد است، سوالی که در این فرض مطرح می‌گردد این است که گنجاندن این شیوه پرداخت در قراردادهای ipc منعقده تاکنون چه اندازه در اجرای پروژه و تحقق اهداف تولید موفقیت آمیز بوده؟ آیا تمام قراردادهای ipc منعقده تا کنون بر اساس برنامه پیشرفت پروژه خود حرکت کرده اند و به تولید رسیده اند؟
پاسخ به سوالات مزبور بیانگر این امر است که شیوه ابداعی پاک نژاد چقدر موفقیت آمیز خواهد بود؟!
همچنین پاک نژاد در مصاحبه خود در راستای بیان راهکارهای خود بیان داشت که بایستی توسعه میادین را به صنایع مصرف کننده انرژی مانند فولاد و پتروشیمی سپرد تا از این طریق هم به توسعه میادین کمک کنند و هم اینکه نیاز خود به انرژی را از طریق همین میادین توسعه داده شده توسط خود تامین نمایند!راهکار ایشان علی الظاهر راهکار مناسبی است اما خوب است بدانیم ریشه این راهکار کجاست و اینکه آیا ابداع پاک نژاد است؟
ایده ای قدیمی و مانور روی آن
ایده توسعه میادین به کمک پتروشیمی ها و شرکت های فولاد در دوره وزارت اوجی و در سال 1401 مطرح شد. جلسات کارشناسی مسیر را به این سمت سوق داد که ابتدا می بایست مصوبه هیات وزیران در خصوص قراردادهای IPCاصلاح شود. چرا که بر اساس مصوبه سال 1395، توسعه میادین صرفا توسط شرکت های اکتشاف و تولید دارای مجوز امکان پذیر بود و این امر مانع از حضور شرکت های پتروشیمی و فولاد در انعقاد قرارداد IPC به طرفیت آن ها میشد. تلاش ها جهت اصلاح مصوبه هیات وزیران در نهایت منجر به اصلاح مصوبه مزبور و ابلاغ آن در اواخر مهر سال 1402 شد.
بر اساس بند الف ماده 1 مصوبه سال 1402، علاوه بر شرکت های صاحب صلاحیت نفتی، سرمایه گذاران که منظور شرکت های فولاد و پتروشیمی بودند، می توانستند با مشارکت شرکت های صاحب صلاحیت نفتی نسبت به انعقاد قرارداد IPC به طرفیت شرکت ملی نفت ایران اقدام کنند و همچنین در قانون برنامه هفتم توسعه نیز به امکان توسعه میادین توسط این شرکت ها پرداخته شده و حتی امکان تخصیص تمام تولید به این شرکت ها جهت بازپرداخت هزینه و دستمزد اشاره شده است.
حال که به بررسی راهکارهای ابداعی پاک نژاد پرداختیم بهتر است وزیر پیشنهادی به یاران و مشاوران خود توصیه کنند که کمی عقب تر از مدافع آخر بازی کنند.
دوشنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۳ ساعت ۱۲:۵۹
کد مطلب: 38834