شکست پیش بینی ها در باره نفت عربستان
مرگ تدریجی امپراطوری آرامکو
عربستان به دوران پیری خود نزدیک شده است به طوری که برخی از کارشناسان ظرفیت فعلی تولیدی عربستان را «دوپینگ» دانسته و غروب آفتاب نفت در حجاز را محتمل می شمارند.
به گزارش «ميزنفت»، آژانس بين‌المللی انرژی در سال 2011، توان توليد عربستان در سال 2015 را 10/5ميليون بشکه در روز و در سال 2020 معادل 10/9 ميليون بشکه در روز برآورد کرده است. البته آژانس همانند سابق، دورنمای مناسبی از وضعيت عربستان تصوير نموده و پيش‌بينی کرده است که توليد نفت عربستان در سال 2030 به 12/6 ميليون بشکه افزايش خواهد يافت.
برآورد سال 2004 آژانس بين‌المللی انرژی از توان توليد عربستان حاکی از آن بود که اين کشور در سال 2010 قادر به توليد 13/3 ميليون بشکه در روز است اما در برآورد سال 2011 زمان تحقق اين ميزان توليد تا سال 2030 به تعويق افتاده است.
عدم تحقق اهداف توليدی عربستان به طور مطلق ناشی از کمبود دسترسی به تکنولوژی‌های نوين و يا منابع مالی لازم برای سرمايه‌گذاری نبوده و تنها منعکس‌کننده ظرفيت واقعی و محدود توليد نفت عربستان است.
بر اساس برآورد سال 2011 آژانس بين‌المللی انرژی، عربستان طی 20 سال آتی (2010 تا 2030) می‌تواند 2/6 ميليون بشکه در روز به توان توليد خود بيافزايد. هم‌چنين بر اساس برآورد شرکت BP، عربستان در افق سال 2030 در مجموع می‌تواند 3 ميليون بشکه در روز از طريق توسعه ميادين جديد به ظرفيت توليد خود اضافه کند. شرکت استات‌اويل نيز توان توليد نفت‌خام عربستان سعودی در سال 2020 را 10 ميليون بشکه ارزيابی کرده است.
البته بايد گفت امکان توسعه ميادين عربستان به نحوی که 2 ميليون بشکه در روز به توليد اين کشور اضافه شود بسيار بعيد به نظر می‌رسد. چرا که اين کشور طی دهه 2000 در مجموع توانسته حدود 1/3 ميليون بشکه در روز از طريق توسعه ميادين جديد به ظرفيت توليد خود بيافزايد که 1 ميليون بشکه در روز از اين ميزان نيز مربوط به ميدان خواريس بوده است.
هم‌چنين عربستان به غير از ميدان منيفا، ميدان بزرگ ديگری که با توسعه آن بتواند توليد خود را به مقدار چشم‌گيری افزايش دهد در اختيار ندارد. همان طور که گفته شد طبق اعلام سعودی آرامکو، توسعه ميدان منيفا نيز که ظرفيت توليد نفت سنگين به ميزان 900 هزار بشکه در روز را خواهد داشت، تا سال 2024 به طول می‌انجامد.
بنابراين بر اساس بررسی توليد ميدان به ميدان و برنامه‌های در دست انجام عربستان سعودی، چشم‌انداز توان توليد 10 ميليون بشکه‌ای اين کشور در سال 2020 نيز خوش‌بينانه به نظر می‌رسد؛ چرا که بر اساس بررسی مؤسسات معتبری نظير گلوبال ديتا، توليد ميادين عمده نفت‌خام عربستان در افق 2020 بيش از 2 ميليون بشکه در روز افت خواهد کرد.
در واقع با توجه به وارد شدن ميادين عمده عربستان به نيمه دوم عمر خود و افزايش ميزان افت توليد اين ميادين، نقش و توان توليد نفت‌خام عربستان در آينده بسيار کاهش پيدا خواهد کرد. البته برای برآورد ظرفيت توليد نفت‌خام عربستان در سال 2020، بايد توليد ساير ميادين فعلی اين کشور به علاوه ميادين در حال توسعه جديد را نيز به مقادير فوق افزود.
ساير ميادين توليدی فعلی عربستان سعودی عبارتند از ديروازه، خورايس، مبروک و نعيم که توان توليد آنها در سال 2010 معادل 10/5 هزار بشکه در روز بوده است. اگر عربستان بتواند طی سال‌های 2010 تا 2020 (همانند دهه 2000) به ميزان 1/3 ميليون بشکه در روز از طريق توسعه ميادين جديد به توليد خود اضافه نمايد، در مجموع توان توليد واقع‌بينانه نفت‌خام اين کشور در سال 2020 به حدود 8 ميليون بشکه در روز بالغ می‌گردد.
نتيجه‌گيري در خصوص ظرفيت و توان توليد نفت‌خام عربستان سعودی برآوردهای مختلف و متعددی ارائه شده است. از آنجا که سياست‌های انرژی عربستان طی بيش از سه دهه اخير همواره با منافع غرب و آمريکا هم راستا بوده، اغلب مراکز انرژی سعی دارند با پوشش گسترده ادعاهای عربستان اين کشور را به عنوان رهبر بازار نفت جهان و کنترل‌کننده اوپک معرفی کنند.
پيش‌بينی‌های متعدد اغراق‌آميز و غيرواقع‌بينانه آژانس بين‌المللی انرژی از توان توليد عربستان که زمان تحقق آنها را در هر برآورد جديد برای يک دهه به تعويق می‌اندازد نيز حکايت از همين موضوع دارد.
روند تاريخی توليد نفت عربستان از ابتدا تا کنون نشان می‌دهد که اين کشور به دلايل مختلف در برهه‌های زمانی متعددی مجبور به افزايش شديد توليد نفت‌خام خود شده است. اين امر به توليد صيانتی ميادين عربستان آسيب‌های جدی رسانده و سبب افت نرخ توليد نفت‌خام و افزايش ميزان آب همراه ميادين نفتی اين کشور شده است.
از طرف ديگر ميادين توسعه يافته فعلی عربستان که تعداد آنها به 20 می‌رسد، بيش از 85 درصد از نفت درجای اين کشور را دارا بوده و پتانسيل افزايش توليد چشم‌گيری برای اين کشور باقی نگذاشته‌اند. هم‌چنين عمده فعاليت‌های توسعه‌ای عربستان نيز منجر به جبران افت توليد سال‌های آتی خواهد شد. لذا چنان‌چه به جای ادعاهای مقامات عربستان سعودی، واقعيات تاريخی و عينی توليد نفت‌خام اين کشور طی سال‌های گذشته را ملاک برآوردهای آتی از ظرفيت توليد عربستان قرار دهيم، با توجه به نرخ افت توليد ميادين موجود و برنامه‌های در دست توسعه، حداکثر توان توليد نفت‌خام عربستان در افق سال 2020 رقمی در حدود 8 ميليون بشکه در روز خواهد بود.
برآورد سال 2004 آژانس بين‌المللی انرژی از توان توليد عربستان حاکی از آن بود که اين کشور در سال 2010 قادر به توليد 13/3 ميليون بشکه در روز است اما در برآورد سال 2011 زمان تحقق اين ميزان توليد تا سال 2030 به تعويق افتاده است.
عدم تحقق اهداف توليدی عربستان به طور مطلق ناشی از کمبود دسترسی به تکنولوژی‌های نوين و يا منابع مالی لازم برای سرمايه‌گذاری نبوده و تنها منعکس‌کننده ظرفيت واقعی و محدود توليد نفت عربستان است.
بر اساس برآورد سال 2011 آژانس بين‌المللی انرژی، عربستان طی 20 سال آتی (2010 تا 2030) می‌تواند 2/6 ميليون بشکه در روز به توان توليد خود بيافزايد. هم‌چنين بر اساس برآورد شرکت BP، عربستان در افق سال 2030 در مجموع می‌تواند 3 ميليون بشکه در روز از طريق توسعه ميادين جديد به ظرفيت توليد خود اضافه کند. شرکت استات‌اويل نيز توان توليد نفت‌خام عربستان سعودی در سال 2020 را 10 ميليون بشکه ارزيابی کرده است.
البته بايد گفت امکان توسعه ميادين عربستان به نحوی که 2 ميليون بشکه در روز به توليد اين کشور اضافه شود بسيار بعيد به نظر می‌رسد. چرا که اين کشور طی دهه 2000 در مجموع توانسته حدود 1/3 ميليون بشکه در روز از طريق توسعه ميادين جديد به ظرفيت توليد خود بيافزايد که 1 ميليون بشکه در روز از اين ميزان نيز مربوط به ميدان خواريس بوده است.
هم‌چنين عربستان به غير از ميدان منيفا، ميدان بزرگ ديگری که با توسعه آن بتواند توليد خود را به مقدار چشم‌گيری افزايش دهد در اختيار ندارد. همان طور که گفته شد طبق اعلام سعودی آرامکو، توسعه ميدان منيفا نيز که ظرفيت توليد نفت سنگين به ميزان 900 هزار بشکه در روز را خواهد داشت، تا سال 2024 به طول می‌انجامد.
بنابراين بر اساس بررسی توليد ميدان به ميدان و برنامه‌های در دست انجام عربستان سعودی، چشم‌انداز توان توليد 10 ميليون بشکه‌ای اين کشور در سال 2020 نيز خوش‌بينانه به نظر می‌رسد؛ چرا که بر اساس بررسی مؤسسات معتبری نظير گلوبال ديتا، توليد ميادين عمده نفت‌خام عربستان در افق 2020 بيش از 2 ميليون بشکه در روز افت خواهد کرد.
در واقع با توجه به وارد شدن ميادين عمده عربستان به نيمه دوم عمر خود و افزايش ميزان افت توليد اين ميادين، نقش و توان توليد نفت‌خام عربستان در آينده بسيار کاهش پيدا خواهد کرد. البته برای برآورد ظرفيت توليد نفت‌خام عربستان در سال 2020، بايد توليد ساير ميادين فعلی اين کشور به علاوه ميادين در حال توسعه جديد را نيز به مقادير فوق افزود.
ساير ميادين توليدی فعلی عربستان سعودی عبارتند از ديروازه، خورايس، مبروک و نعيم که توان توليد آنها در سال 2010 معادل 10/5 هزار بشکه در روز بوده است. اگر عربستان بتواند طی سال‌های 2010 تا 2020 (همانند دهه 2000) به ميزان 1/3 ميليون بشکه در روز از طريق توسعه ميادين جديد به توليد خود اضافه نمايد، در مجموع توان توليد واقع‌بينانه نفت‌خام اين کشور در سال 2020 به حدود 8 ميليون بشکه در روز بالغ می‌گردد.
نتيجه‌گيري در خصوص ظرفيت و توان توليد نفت‌خام عربستان سعودی برآوردهای مختلف و متعددی ارائه شده است. از آنجا که سياست‌های انرژی عربستان طی بيش از سه دهه اخير همواره با منافع غرب و آمريکا هم راستا بوده، اغلب مراکز انرژی سعی دارند با پوشش گسترده ادعاهای عربستان اين کشور را به عنوان رهبر بازار نفت جهان و کنترل‌کننده اوپک معرفی کنند.
پيش‌بينی‌های متعدد اغراق‌آميز و غيرواقع‌بينانه آژانس بين‌المللی انرژی از توان توليد عربستان که زمان تحقق آنها را در هر برآورد جديد برای يک دهه به تعويق می‌اندازد نيز حکايت از همين موضوع دارد.
روند تاريخی توليد نفت عربستان از ابتدا تا کنون نشان می‌دهد که اين کشور به دلايل مختلف در برهه‌های زمانی متعددی مجبور به افزايش شديد توليد نفت‌خام خود شده است. اين امر به توليد صيانتی ميادين عربستان آسيب‌های جدی رسانده و سبب افت نرخ توليد نفت‌خام و افزايش ميزان آب همراه ميادين نفتی اين کشور شده است.
از طرف ديگر ميادين توسعه يافته فعلی عربستان که تعداد آنها به 20 می‌رسد، بيش از 85 درصد از نفت درجای اين کشور را دارا بوده و پتانسيل افزايش توليد چشم‌گيری برای اين کشور باقی نگذاشته‌اند. هم‌چنين عمده فعاليت‌های توسعه‌ای عربستان نيز منجر به جبران افت توليد سال‌های آتی خواهد شد. لذا چنان‌چه به جای ادعاهای مقامات عربستان سعودی، واقعيات تاريخی و عينی توليد نفت‌خام اين کشور طی سال‌های گذشته را ملاک برآوردهای آتی از ظرفيت توليد عربستان قرار دهيم، با توجه به نرخ افت توليد ميادين موجود و برنامه‌های در دست توسعه، حداکثر توان توليد نفت‌خام عربستان در افق سال 2020 رقمی در حدود 8 ميليون بشکه در روز خواهد بود.
دوشنبه ۵ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۴۶
کد مطلب: 3506
