گزارشی تاریخی - تحلیلی
چرا عربستان از ایران متنفر است؟
اینفو وارز نوشت شاید تا کنون زیاد به علل تنفر عربستان سعودی از ایران در جایی اشاره نشده باشد، اما اندکی تفکر در این مورد ما را به چند پاسخ می رساند.
به گزارش ميزنفت، پایگاه اینترنتی اینفو وارز در این باره نوشت : شاید اولین دلیل این باشد که حکومت ایران پادشاهی نیست و البته دلیل دیگر هم می تواند این باشد که جمهوری اسلامی ایران به پایگاه تشیع در جهان اسلام تبدیل شده و آل سعود می دانند که این مساله برای کشورشان بسیار تهدید کننده خواهد بود زیرا عربستان سعودی هم در معادلات جهانی برای اهل تسنن ؛ مرکزیت یافته است .
همچنین عربستان سعودی متحد نزدیک آمریکا محسوب می شود در حالی که ایران متحد روسیه به شمار می رود ؛ اما هنوز یک دلیل دیگر هم برای تنفر عربستان از ایران وجود دارد.
وقتی به سیاست های شورای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نظیر عربستان ؛ بحرین ؛ کویت ؛ امارات ؛ قطر و عمان نگاه می اندازیم متوجه می شویم که آنها از نقشی تاریخی که ایرانی ها در از بین بردن امپراتوری های بزرگ در منطقه داشته اند خشمگین و ناراحتند .
مثلا در سال 1958 این ایرانی ها بودند که در عراق زمینه فروپاشی حکومت پادشاهی آن کشور را فراهم آوردند ؛ حکومتی که تا قبل از فروپاشی رابطه خوبی با ریاض داشت اما بعد از سال 1958 دیگر هرگز روابط عراق با عربستان مانند قبل از این دوره زمانی نشد.
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به تدریج روابط تهران - ریاض به سردی گرایید و آل سعود می دانست که بنا به دلایل ایدیولوژیک بالاخره در جایی با تهران به تعارض منافع خواهد خورد.
به عبارتی ساده تر دلیل تنفر عربستان سعودی از ایران این است که ایران نظامی بر پایه جمهوریت دارد اما عربستان و برخی دیگر از کشورهای منطقه همچنان با نظام پادشاهی اداره می شوند.
به گفته دکتر ویجی پراشاد استاد تاریخ جنوب آسیا در دانشگاه ترینیتی در کنتیکت؛ مقامات عربستان از این رو چشم دیدن ایران را ندارند و می خواهند - اگر بتوانند - به طور کل نظام ایران را عوض کنند تا به همه بگویند امت اسلامی فقط در زیر سایه نظام پادشاهی است که می توانند زندگی کنند و نه نظام جمهوری و یا هر نظام دیگر حکومتی می تواند امنیت را برای آنها به ارمغان بیاورد.
حال سؤال دیگری که مطرح می شود این است که چرا آمریکا ؛ عربستان و نه ایران را مورد حمایت قرار می دهد ؟
دکتر لورنس دیویدسون ؛ استاد علوم سیاسی دانشگاه چستر جواب این سؤال را می دهد ؛ جواب این است که ایران دارای نظام شفاف انتخاباتی است و نهادهای نظارتی در آن کشور وجود دارند، چیزی که عربستان سعودی فاقد آن است.
همچنین در عربستان قوانین حقوقی درباره منع فعالیت های اجتماعی برای زنان وجود دارد، در حالی که در ایران چنین محدودیت هایی مطرح نیست و این باعث خشم سعودی ها شده است
بنابراین برای آقای دیویدسون و برخی دیگر از تحلیل گران مسائل عربستان همچنان جای سؤال وجود دارد که چرا باز کاخ سفید ترجیح می دهد از سیاست عربستان در منطقه حمایت کند و ایران به اصطلاح کنار گذاشته شود.
این استاد دانشگاه می گوید : به طور سنتی، آمریکا به خاطر نفت فراوانی که در زیر بستر خلیج فارس قرار دارد از حکومت های پادشاهی در منطقه حمایت کرده است و وقتی در جایی نفت و خطوط لوله نفت و گاز باشد، گویی دیگر آمریکا دیکتاتور بودن کشورها و حکومتها را نمی بیند و کسب منفعت اقتصادی برای کاخ سفید رتبه اول توجهات سیاسی را جذب خود می کند.
به نوشته این پایگاه اینترنتی ؛ در طول تاریخ هم سیاست های آمریکا علیه ایران خصمانه بوده است زیرا آمریکایی ها در سال 1953 تلاش کردند با اجرای کودتا علیه دولت محمد مصدق او را تنبیه کنند چرا که او صنعت نفت ایران را ملی اعلام کرده و کنترل آن را از زیر سلطه شرکت بی پی (بریتیش پترولیوم) و سایر شرکتهای نفتی خارجی بیرون آورده بود.
همچنین عربستان سعودی متحد نزدیک آمریکا محسوب می شود در حالی که ایران متحد روسیه به شمار می رود ؛ اما هنوز یک دلیل دیگر هم برای تنفر عربستان از ایران وجود دارد.
وقتی به سیاست های شورای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نظیر عربستان ؛ بحرین ؛ کویت ؛ امارات ؛ قطر و عمان نگاه می اندازیم متوجه می شویم که آنها از نقشی تاریخی که ایرانی ها در از بین بردن امپراتوری های بزرگ در منطقه داشته اند خشمگین و ناراحتند .
مثلا در سال 1958 این ایرانی ها بودند که در عراق زمینه فروپاشی حکومت پادشاهی آن کشور را فراهم آوردند ؛ حکومتی که تا قبل از فروپاشی رابطه خوبی با ریاض داشت اما بعد از سال 1958 دیگر هرگز روابط عراق با عربستان مانند قبل از این دوره زمانی نشد.
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به تدریج روابط تهران - ریاض به سردی گرایید و آل سعود می دانست که بنا به دلایل ایدیولوژیک بالاخره در جایی با تهران به تعارض منافع خواهد خورد.
به عبارتی ساده تر دلیل تنفر عربستان سعودی از ایران این است که ایران نظامی بر پایه جمهوریت دارد اما عربستان و برخی دیگر از کشورهای منطقه همچنان با نظام پادشاهی اداره می شوند.
به گفته دکتر ویجی پراشاد استاد تاریخ جنوب آسیا در دانشگاه ترینیتی در کنتیکت؛ مقامات عربستان از این رو چشم دیدن ایران را ندارند و می خواهند - اگر بتوانند - به طور کل نظام ایران را عوض کنند تا به همه بگویند امت اسلامی فقط در زیر سایه نظام پادشاهی است که می توانند زندگی کنند و نه نظام جمهوری و یا هر نظام دیگر حکومتی می تواند امنیت را برای آنها به ارمغان بیاورد.
حال سؤال دیگری که مطرح می شود این است که چرا آمریکا ؛ عربستان و نه ایران را مورد حمایت قرار می دهد ؟
دکتر لورنس دیویدسون ؛ استاد علوم سیاسی دانشگاه چستر جواب این سؤال را می دهد ؛ جواب این است که ایران دارای نظام شفاف انتخاباتی است و نهادهای نظارتی در آن کشور وجود دارند، چیزی که عربستان سعودی فاقد آن است.
همچنین در عربستان قوانین حقوقی درباره منع فعالیت های اجتماعی برای زنان وجود دارد، در حالی که در ایران چنین محدودیت هایی مطرح نیست و این باعث خشم سعودی ها شده است
بنابراین برای آقای دیویدسون و برخی دیگر از تحلیل گران مسائل عربستان همچنان جای سؤال وجود دارد که چرا باز کاخ سفید ترجیح می دهد از سیاست عربستان در منطقه حمایت کند و ایران به اصطلاح کنار گذاشته شود.
این استاد دانشگاه می گوید : به طور سنتی، آمریکا به خاطر نفت فراوانی که در زیر بستر خلیج فارس قرار دارد از حکومت های پادشاهی در منطقه حمایت کرده است و وقتی در جایی نفت و خطوط لوله نفت و گاز باشد، گویی دیگر آمریکا دیکتاتور بودن کشورها و حکومتها را نمی بیند و کسب منفعت اقتصادی برای کاخ سفید رتبه اول توجهات سیاسی را جذب خود می کند.
به نوشته این پایگاه اینترنتی ؛ در طول تاریخ هم سیاست های آمریکا علیه ایران خصمانه بوده است زیرا آمریکایی ها در سال 1953 تلاش کردند با اجرای کودتا علیه دولت محمد مصدق او را تنبیه کنند چرا که او صنعت نفت ایران را ملی اعلام کرده و کنترل آن را از زیر سلطه شرکت بی پی (بریتیش پترولیوم) و سایر شرکتهای نفتی خارجی بیرون آورده بود.
شنبه ۱۸ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۲:۱۵
کد مطلب: 9553