کانال سلمان جایگزین تنگه هرمز؟

به گزارش میز نفت، حمله حماس در 7 اکتبر به اسرائیل، عامل برافروخته شدن آتش جنگ در غرب آسیا بود. پیشنهاد صلح پیمان آبراهام، از طریق همگرایی منافع، جاذبه و برتری ژئوپلیتیکی خود را از دست داد. در مقابل، اسرائیلی ها، غزه و جنوب لبنان را مورد حمله قرار دادند تا حماس و حزب الله را از بین ببرند.

گستردگی حملات دو طرف، سرانجام ایران را به میدان آورد. این جنگ به نیروهای نیابتی محدود نشده است. ایران و اسرائیل، مستقیماً وارد درگیری شدند. اگرچه آنها مرز مشترکی ندارند، اما از گذرگاه هوایی برای انجام عملیات تهاجمی و ضد حمله استفاده شده است.

این امر منجر به تشدید درگیری ها در غرب آسیا شده است. آتش بس در هیچ جا دیده نمی شود. غرور به اوج خود رسیده است. همچنین به نظر نمی رسد که درگیری به زودی به اوج خود برسد. در یک جنگ طولانی، غرب آسیا حتی آسیب پذیرتر خواهد شد. اقتصاد انرژی و عرضه نفت خام، ضربه بزرگی خواهد خورد.
 

تنگه هرمز، كانون التهاب در منطقه

تنگه هرمز یک نقطه بحرانی برای ترانزیت جهانی نفت است. روزانه حدود 20 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه هرمز از خلیج فارس به خلیج عمان و دریای عرب منتقل می شود. این عدد 30 درصد از تجارت نفت جهان را تشکیل می دهد.

عربستان سعودی، امارات، عمان، ایران، قطر و کویت برای تامین انرژی به شدت به این تنگه وابسته هستند. ایران کنترل تنگه هرمز را در دست دارد.
 

تصمیم عربستان برای تنگه هرمز

ایران ممکن است از نقاط قوت خود مانند تنگه هرمز استفاده کند تا امارات و عربستان سعودی را به تبعیت از ایران و مشارکت در جنگ با اسرائیل تهدید کند.

کانال سلمان برای تضعیف حوزه نفوذ ایران، بسیار مهم است. در سال 2015 میلادی، این کانال پیشنهادی خبرساز شد. کانال سلمان به یک پروژه ضروری برای عربستان سعودی و امارات تبدیل شده است.



این یک کانال 950 کیلومتری است كه خلیج فارس را به شمال خلیج عدن در دریای سرخ متصل می کند. این پروژه یک تغییر بزرگ در منطقه غرب آسیا بوده و راه خود را از طریق استان شرقی عربستان سعودی باز خواهد کرد.

استان شرقی برای عربستان سعودی حیاتی است، زیرا زیرساخت ها و منابع نفتی حیاتی این کشور را در خود جای داده و در مسیر اروپا، خلیج عدن را دور خواهد کرد. این کریدور ترانزیتی، کمک قابل توجهی به صادرات نفت عربستان خواهد کرد. در صورت تحقق این کریدور ترانزیتی، زمان ترانزیت و هزینه انتقال نفت خام به حداقل می رسد.

ژئوپلیتیک دریایی ایران و هژمونی آن در اطراف تنگه هرمز بر عرضه نفت خام عربستان و همسایگان آن تأثیری نخواهد گذاشت. ایران ممکن است از حوثی ها برای ایجاد اختلال استفاده کند، اما آنها بازیگران بسیار كوچك تری نسبت به ایران هستند.

طرح کانال سلمان در سال 2015 میلادی پس از توافق هسته ای ایران (برجام) ارائه شد. ترس عربستان در آن زمان کاملاً قابل پذیرش بود، همانطور که اکنون نیز وجود دارد.
 

منافع عربستان چیست؟

ظهور ایران قدرتمند به معنای دوم شدن عربستان در رقابتهای منطقه ای بود. رقابت میان این دو كشور، همواره شدید بوده است. محدود کردن جریان های پنهان این رقابت، دشوار است. گرداب ادامه دار اوضاع در غرب آسیا به دلیل تضاد ایران و اسرائیل، موضوع احداث کانال را به میز اجرا باز می گرداند. بدین ترتیب، بی طرفی عربستان منافع آنها را تامین می کند.

در عصر گرم شدن کره زمین، وابستگی به اقتصاد نفت به شدت کاهش خواهد یافت. ذخایر نفت ممکن است به مرور زمان پایان یابد. کانال سلمان رونق لازم را به تلاش عربستان برای تنوع بخشیدن به وابستگی های اقتصادی خود خواهد داد.

همچنین توریسم داخلی و بین المللی را تشویق می کند. مانند کانال سوئز که درآمد خوبی برای مصر ایجاد می کند، کانال سلمان نیز به عنوان منبع درآمدزایی قابل توجهی نقش آفرینی خواهد كرد.

شیوخ ریاض معتقدند این پروژه، صحرای عربستان را احیا خواهد کرد. باعث ایجاد شغل و ساخت شهرهای جدید در امتداد این کانال خواهد شد. صنایع استخراج نمک توسعه پیدا خواهد کرد. اتکای آنها به تنگه هرمز به میزان قابل توجهی به حداقل خواهد رسید.
 

کاهش نقش مهم تنگه هرمز

سایر شرکای منطقه ای مانند عراق، قطر، بحرین، کویت و امارات نیز از کانال سلمان بهره برداری زیادی خواهند كرد. در مقابل، ایران پتانسیل چانه زنی و منافع اقتصادی خود را از دست داده و با چالش مالی ایران روبرو خواهد شد. بنابراین کانال سلمان حوزه نفوذ و قدرت ایران را در غرب آسیا کاهش خواهد داد.

این کانال از استان شرقی عربستان عبور می کند كه میادین بزرگ نفتی عربستان در آن قرار دارد. میادین غوار، خریس، بری، صفانیه، شیبه، ابقیق و قطیف در استان های شرقی این كشور پادشاهی قرار دارند.

مقر عربستان سعودی آرامکو، شرکت ملی نفت عربستان نیز در آن منطقه و در ظهران واقع شده است.

غنی ترین میادین نفتی در شرق استان میادین نفتی غوار، خوب، دمام، الخفجی و جبیل هستند. استان شرقی نیز عمدتاً شیعه هستند. مسلمانان شیعه حدود 10 تا 12 درصد از جمعیت عربستان سعودی را تشکیل می دهند.
 

منطقه ای با زیرساخت های حیاتی

ناظران حقوق بشر از تبعیض ادعایی عربستان سعودی علیه شیعیان خبر داده اند. ایران از این برای به دست آوردن امتیازات و نمایش چهره زشت عربستان سعودی استفاده کرده است.

با این حال، استان شرقی برای عربستان مهم است. این کشور مملو از زیرساخت های حیاتی و ذخایر نفتی است.

از آنجایی که پیشنهاد می شود این کانال از استان شرقی عبور کند، یک سرمایه ارتباطی بزرگ برای عربستان سعودی خواهد بود كه اقتصاد عربستان را شکست ناپذیر و متنوع خواهد کرد.

چشم انداز 2030 شاهزاده بن سلمان محقق خواهد شد. کانال سلمان به عنوان جایگزین قابل توجهی برای وابستگی به تنگه هرمز نقش آفرینی خواهد كرد. اتفاقی كه ژئوپلیتیک ایران در تنگه هرمز برای همیشه تضعیف خواهد کرد.
 
نویسنده: جاجاتی کی پتنیک
منبع: www.firstpost.com
مترجم: محسن داوری

سه شنبه ۶ آذر ۱۴۰۳ ساعت ۱۳:۳۲