چگونه یک شایعه فراگیر شد؟
توهم قطع گاز قطر
میز نفت - چند روز پیش خبری دروغ به نقل از یکی از مسئولان دولت قطر منتشر شد که در صورت عدم توقف حملات هوایی اسرائیل به غزه، صادرات گاز به جهان را قطع می کند.
به گزارش میز نفت، نه خبری از قطع صادرات گاز قطر به دنیاست و نه نشانی از یک همبستگی عربی برای حمایت از مردم فلسطین؛ ماجرا مربوط به همین چند روز پیش بود که یک اکانت فیک در توییتر، نوشت قطری‌ها در صورت تداوم حملات هوایی اسرائیل به غزه صادرات گاز به جهان را متوقف می‌کند.
این توئیت، بلافاصله با استقبال اکانت های ایرانی و البته برخی رسانه‌ها قرار گرفت و به‌سرعت وایرال شد به‌طوری‌که برخی کارشناسان حوزه انرژی هم در کمال ناباوری، به بازنشر این توئیت پرداختند. گرچه چند ساعت پس از انتشار این توئیت، فیک بودن آن مشخص شد اما پرسش مهم این است که آیا قطر اساساً امکان قطع صادرات گاز را دارد؟
برای پاسخ به این پرسش باید گفت که بیشتر کسانی که این خبر را باور کردند، تکرار روزهایی را تعبیر کردند که اعضای اوپک به سرکردگی عربستان، در پاسخ به جنگ 6 روزه اسرائیل و اعراب، صادرات نفت به اسرائیل و کشورهایی مثل آمریکا، هلند و ... را متوقف کردند.
آن اتفاق، منجر به بزرگ‌ترین شوک قیمتی بازار نفت شد که درنهایت با فشار آمریکا به اعراب، به روند سابق خود بازگشت؛ اوپک در ان سال‌ها حدود نیمی از تولید نفت جهان را در دست داشت درست برعکس امروز که یک‌سوم نفت جهان را تولید می‌کند و این یعنی، کاهش قدرت این سازمان نسبت به گذشته.
در حوزه گاز نیز، چنین پدیده‌ای خودنمایی می‌کند؛ قطر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز جهان، پروژه‌های تولید گاز خود را با شرکت‌هایی مانند توتال، شل ، اگزون موبیل و ... به شراکت رفته است و به‌تنهایی نمی‌تواند برای تولید گاز تصمیم بگیرد؛ چراکه در صورت توقف صادرات ال ان جی ، تولید از میدان گنبدشمالی نیز متوقف خواهد شد فلذا توقف تولید و صادرات، بسیار سخت به نظر می‌رسد.
از سوی دیگر، قطری‌ها قراردادهای بلندمدتی را با کشورهای مختلف جهان امضا کرده‌اند و متعهد هستند تا به مفاد این قراردادها پایبند باشند؛ هرگونه ارسال گاز به این کشورها بدون دلایل فنی و قراردادی، خسارت‌های سنگینی را بر دوش قطر خواهد گذاشت. از سوی دیگر، قطری‌ها طی سال‌های اخیر از انرژی به‌عنوان یک ابزار و نه یک سلاح استفاده کرده و منافع خود را به بهترین شکل تأمین کرده‌اند.
این کشور، اگر قرار بود از گاز به‌عنوان یک ابزار در بحران‌های سیاسی و منطقه‌ای استفاده کند، از آن در روزهایی استفاده می‌کرد که امارات و عربستان این کشور را محاصره کرده بودند؛ قطعاً در آن ایام، قطری‌ها می‌توانستند با قطع جریان گاز به امارات، به این کشور فشار وارد کرده و محاصره را بشکند اما این‌گونه نشد.
دوحه به‌خوبی قواعد بازی در تحولات سیاسی – اقتصادی منطقه را فراگرفته و علاقه‌ای ندارد خود را وارد تنشی کند که در میان‌مدت و بلندمدت، خود را درگیر مناقشه‌ای کند که منافع اقتصادی و حتی سیاسی آن را به خطر بیاندازد.
جهان با 50 سال پیش تفاوت‌های بسیاری کرده است؛ از بازیگران قدرتمند آن گرفته تا شاخص‌های تاقیرگذاری بر منافع قدرت‌ها. این بدیهی‌ترین اصل در تحلیل هر خبر یا واقعه‌ای است.
این توئیت، بلافاصله با استقبال اکانت های ایرانی و البته برخی رسانه‌ها قرار گرفت و به‌سرعت وایرال شد به‌طوری‌که برخی کارشناسان حوزه انرژی هم در کمال ناباوری، به بازنشر این توئیت پرداختند. گرچه چند ساعت پس از انتشار این توئیت، فیک بودن آن مشخص شد اما پرسش مهم این است که آیا قطر اساساً امکان قطع صادرات گاز را دارد؟
برای پاسخ به این پرسش باید گفت که بیشتر کسانی که این خبر را باور کردند، تکرار روزهایی را تعبیر کردند که اعضای اوپک به سرکردگی عربستان، در پاسخ به جنگ 6 روزه اسرائیل و اعراب، صادرات نفت به اسرائیل و کشورهایی مثل آمریکا، هلند و ... را متوقف کردند.
آن اتفاق، منجر به بزرگ‌ترین شوک قیمتی بازار نفت شد که درنهایت با فشار آمریکا به اعراب، به روند سابق خود بازگشت؛ اوپک در ان سال‌ها حدود نیمی از تولید نفت جهان را در دست داشت درست برعکس امروز که یک‌سوم نفت جهان را تولید می‌کند و این یعنی، کاهش قدرت این سازمان نسبت به گذشته.
در حوزه گاز نیز، چنین پدیده‌ای خودنمایی می‌کند؛ قطر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز جهان، پروژه‌های تولید گاز خود را با شرکت‌هایی مانند توتال، شل ، اگزون موبیل و ... به شراکت رفته است و به‌تنهایی نمی‌تواند برای تولید گاز تصمیم بگیرد؛ چراکه در صورت توقف صادرات ال ان جی ، تولید از میدان گنبدشمالی نیز متوقف خواهد شد فلذا توقف تولید و صادرات، بسیار سخت به نظر می‌رسد.
از سوی دیگر، قطری‌ها قراردادهای بلندمدتی را با کشورهای مختلف جهان امضا کرده‌اند و متعهد هستند تا به مفاد این قراردادها پایبند باشند؛ هرگونه ارسال گاز به این کشورها بدون دلایل فنی و قراردادی، خسارت‌های سنگینی را بر دوش قطر خواهد گذاشت. از سوی دیگر، قطری‌ها طی سال‌های اخیر از انرژی به‌عنوان یک ابزار و نه یک سلاح استفاده کرده و منافع خود را به بهترین شکل تأمین کرده‌اند.
این کشور، اگر قرار بود از گاز به‌عنوان یک ابزار در بحران‌های سیاسی و منطقه‌ای استفاده کند، از آن در روزهایی استفاده می‌کرد که امارات و عربستان این کشور را محاصره کرده بودند؛ قطعاً در آن ایام، قطری‌ها می‌توانستند با قطع جریان گاز به امارات، به این کشور فشار وارد کرده و محاصره را بشکند اما این‌گونه نشد.
دوحه به‌خوبی قواعد بازی در تحولات سیاسی – اقتصادی منطقه را فراگرفته و علاقه‌ای ندارد خود را وارد تنشی کند که در میان‌مدت و بلندمدت، خود را درگیر مناقشه‌ای کند که منافع اقتصادی و حتی سیاسی آن را به خطر بیاندازد.
جهان با 50 سال پیش تفاوت‌های بسیاری کرده است؛ از بازیگران قدرتمند آن گرفته تا شاخص‌های تاقیرگذاری بر منافع قدرت‌ها. این بدیهی‌ترین اصل در تحلیل هر خبر یا واقعه‌ای است.
دوشنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۲ ساعت ۰۲:۲۸
کد مطلب: 36133