به گزارش میز نفت، برای چندین دهه، تجارت جهانی نفت عمدتاً حول محورهای غربی میچرخید. معیارهای تعیینشده توسط این هاب ها، مانند نفت خام برنت و وست تگزاس اینترمدیت (WTI)، سنگ بنای قیمتگذاری و تجارت نفت بودند. بااینحال، اخیراً شاهد یک زلزله سهمگين به سمت شرق بودهایم که هاب های آسیایی بهسرعت در دنیای تجارت نفت برجسته شدهاند.
این ظهور قطبهای تجارت نفت در شرق، داستاني جذاب از تغییرات ژئوپلیتیک، اقتصادی و فناوری جهان امروز ارائه میدهد.
*زمینه تاریخی؛ تسلط مراکز تجاری نفت غرب
شاخصهایی مانند برنت (طبقهبندی تجاری عمده نفت خام سبک شیرین) و وست تگزاس اینترمدیت، (نفت سبک تگزاس) از قرن بیستم در تجارت جهاني نفت نقش اساسی داشتهاند.
این معیارها در مراکز تجاری عظیمی مانند لندن و نیویورک، تقویت و مستقر شدند. قیمتگذاری آنها دینامیک قیمت جهانی نفت را دیکته کرد و بر اقتصادهای سراسر جهان تأثیر گذاشت.
*قدرت رو به رشد اقتصادهای آسیایی
آسیا در دو دهه اخیر، رونق اقتصادی بیسابقهای را تجربه کرده است. همانطور که کشورهایی مانند چین و هند با صنعتی شدن، شهرنشینی و توسعه زیرساختها رشد کردند، اشتهای آنها برای انرژی، بهویژه نفت، چند برابر شد. کشورهایی مانند چین، شاهد رشد متوسط سالانه تولید ناخالص داخلی اعجاببرانگیز 6.9 درصدی در فاصله سالهای 2010 تا 2020 ميلادي بودند.
به همين ترتيب، هند نرخ رشد 6.6 درصدی را تجربه کرد و اندونزی شاهد افزایش 5.2 درصدی بود. این ارقام رشد بر توسعه قوی اقتصادهای بزرگ آسیایی تأکید میکند و افزایش همزمان نیازهای انرژی را برجسته میکند.
*تقاضای پرشتاب نفت آسیا
درحالیکه اقتصادهای غربی شاهد تثبيت و یا حتی کاهش مصرف نفت بودند، اعداد آسیا داستان متفاوتی را ترسیم کردند. چین از سال 2010 تا 2020 ميلادي، افزایش 38 درصدی مصرف نفت را تجربه کرد. در همین مدت، مصرف نفت هند 29 درصد و مصرف اندونزی 23 درصد افزایش یافت. این ارقام فزاینده نهتنها بر اتکای فزاینده آسیا به نفت تأکید میکند، بلکه بر تغییر مرکز ثقل بازار جهانی نفت نیز تأکید میکند.
*تولد و گسترش مراکز تجاری نفت آسیا
در پاسخ به این تقاضای عظیم، مراکز تجاری نفت آسیا مانند شانگهای و سنگاپور رشد کردند. بهویژه ما شاهد معرفی قراردادهای آتی نفت خام در چین با برچسب INE خام بوديم.
این وضعيت به چین، بزرگترین واردکننده نفت جهان، اجازه داد تا در قیمت نفت نقش مستقیمی داشته باشد. معاملات آتی نفت INE بهزودی موردتوجه قرار گرفت و معیار آسیایی را ارائه کرد که رقیبی در برابر برنت و WTI بود. سنگاپور با موقعیت استراتژیک و زیرساختهای خود بهعنوان یک مرکز تجاری و کشتیرانی حیاتی نفت نیز رشد کرد.
*اهمیت استراتژیک هاب های نفتی آسیا
ازنظر ژئوپلیتیکی، صعود قطبهای آسیایی نشاندهنده تغییر جهاني قدرت بود. تولیدکنندگان عمده نفت، ازجمله کشورهای اوپک، توجه بیشتری به تقاضاها و پویاییهای آسیایی داشتند.
سرمایهگذاریهای زیرساختی در آسیا - خطوط لوله، بنادر، پالایشگاهها - افزایش قابلتوجهی دریافت کرد. خط لوله نفت خام چین-روسیه که از سال 2011 ميلادي عملیاتی شده است، نشاندهنده تعمیق روابط ميان کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت و قطبهای آسیایی در حال رشد است.
*نقش فناوری و نوآوری
رشد آسیا فقط به خاطر تقاضا نبود، بلکه در مورد تقاضای هوشمند بود. پلتفرمهای تجارت دیجیتال با فناوری بلاک چین که تراکنشهای تجاری نفتی امن و کارآمد را تضمین میکرد، شروع به گسترش کردند. این برتری تکنولوژیکی تجربه معاملاتی پیشرفتهای را ارائه میدهد و تضمین میکند که قطبهای آسیایی نهتنها در مورد حجم بلکه در مورد ارزش نیز هستند.
*نگرانیهای زیستمحیطی و پایداری
بااینحال، افزایش مصرف نفت و تجارت در آسیا نگرانیهای زیستمحیطی قابلتوجهی را نیز به همراه داشت. جهان در حال نزدیکتر شدن به نقطه اوج آب و هوایی است و سوختهای فسیلی مقصر اصلی آن هستند.
کشورهای آسیایی درحالیکه تجارت نفت خود را تقویت کردند، سرمایهگذاری در منابع انرژی تجدیدپذیر را نیز آغاز کردند. تعادل بین رشد تجارت نفت و رویههای پایدار همچنان پابرجاست.
*چشمانداز آینده: آیا سلطه آسیا ادامه خواهد داشت؟
بر اساس روندهای پيروز، به نظر میرسد که هاب های آسیایی آماده هستند تا بهزودی سلطه خود را حفظ کنند. بااینحال، چالشهای متعددی در افق ظاهر میشود. عواملی مانند گذار جهاني به انرژیهای تجدیدپذیر، تغییر چشماندازهای ژئوپلیتیکی و نوآوریهای سریع فناوری، پتانسیل تغییر مسیر شکوفایی این قطبها را دارند.
ظهور قطبهای تجارت نفت شرق، گسترش دادهها و نوآوریهای دیجیتال را نشان میدهد. این یک تغییر دگرگونکننده در چشماندازهای انرژی جهانی است. همانطور که آسیا نقش خود را درصحنه جهانی نفت تثبیت میکند، تأثیرات این گذار جنبههای مختلفی از ژئوپلیتیک گرفته تا زندگی روزمره را لمس میکند. داستان نقش آسیا در صنعت نفت همچنان در حال تکامل است و نویدبخش مرحله جدیدی در بازي انرژي است.
منبع: www.hapskorea.com
مترجم: محسن داوري
دوشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۲ ساعت ۰۳:۴۴