نگاهی به توافق اخیر عشق آباد و دوشنبه
برنامه ترکمنستان برای رسیدن به اروپا
میز نفت - ترکمنستان که به دلیل بسته بودن راه های ارتباطی خود با اروپا، سال هاست به دنبال راهی برای رسیدن به قاره سبز است، اخیرا قرارداد مهمی را با تاجیکستان امضا کرده است.
به گزارش میز نفت، ترکمنستان و تاجیکستان در حال برنامه ریزی برای همکاری در ایجاد کریدور حمل و نقل جدیدی هستند که دسترسی این دو کشور به اروپا از مسیر دریای خزر را امکان پذیر می کند. در روز دهم می در شهر دوشنبه، با حضور سران دو کشور یعنی امامعلی رحمانف و سردار بردی محمداف، ۲۴ سند همکاری تازه میان دو کشور به امضا رسید.
توجه ویژهای به چشم انداز توسعه کریدورهای حمل و نقل بین المللی در قلمروهای مشترک دو کشور، از جمله توسعه زیرساخت ها در محدودهی تحت پوشش برنامه همکاری های اقتصادی منطقه آسیای مرکزی با هدایت چین صورت گرفت.
دو سند از مجموع استاد امضاشده مستقیما به بخش حمل و نقل مربوط می شوند که هدف از آنها توسعه مسیرهای زمینی و ریلی با هدف امکانپذیر کردن دسترسی تاجیکستان به دریای خرز است.
علاوه بر این، برنامه مشترکی با هدف افزایش حجم مرسولات و فعالسازی حمل و نقل چند منظوره از ال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ میان وزارت حمل و نقل تاجیکستان و موسسه حمل و نقل و ارتباطات ترکمنستان که زیر نظر کابینه وزارتی این کشور فعالیت میکند، به امضا رسید.
گذشته از این، اسناد امضاشده ایجاد شرایط مطلوب برای تسهیل حمل و نقل، از جمله استفاده از تعرفههای ترجیحی، افزایش حجم تبادلات ریلی، مطالعه امکان سازماندهی یک خط قطار باری از تاجیکستان تا اروپا از مسیر ترکمنستان، و همچنین توسعه خدمات حمل و نقل به منظور بالابردن حجم صادرات از مسیرهای ریلی و دریایی را مدنظر دارند.
در همین راستا، دوشنبه و عشقآباد تقویت روابط اقتصادی مستقیم میان شرکتهای مختلف حملونقل و لجستیکی در دو کشور را در دستور کار دارند.
رییس جمهور بردیمحمداف طی مذاکراتی که با رییس جمهور رحمانف در شهر دوشنبه داشت، بر بخش حمل و نقل به عنوان یک اولویت بی قید و شرط در توسعه همکاریهای دو کشور تاکید کرد. به گفته بردیمحمداف تلاشهای دوجانبه باید بر دستیابی به یک هدف واحد متمرکز باشند: ایجاد زیرساخت قدرتمند مدرنی که ضامن یکپارچهسازی سیستم حملونقل آسیا، اروپا و خاورمیانه باشد. بنابراین تصادفی نیست که رییس جمهور ترکمنستان بر تمایل عشقآباد برای مذاکره در مورد منافع دوشنبه در استفاده مطلوب از بندرگاه بینالمللی ترکمنباشی تاکید داشت.
بطور کلی ترکنستان بدنبال این است که به منظور تضمین یک روند رشد اقتصادی آرام، به هاب مرکزی حمل و نقل میان آسیا و اروپا تبدیل شود. هدف اصلی تاجیکستان دسترسی یافتن به بازارهای دریای بین المللی و بازارهای اروپا و اطمینان حاصل کردن از این مساله است که مسیرهای بازرگانی میان آسیا و اروپا از قلمرو سرزمینی اش عبور کنند و به این ترتیب اقتصاد نیمه جانش جانی دوباره پیدا کند.
همچنین بردیمحمداف اخیرا اشاره کرد که ترکمنستان آماده است تا در زمینه ایجاد یک کریدور حمل و نقل که زمینه دسترسی تاجیکستان به بازارهای جهانی را از مسیر دریای خزر ممکن می کند، همکاری کند.
علیرغم نامعلوم بودن جزییات، دوشنبه و عشق آباد در حال برنامه ریزی برای همکاری در زمینه های حمل ونقل و ترانزیت و لجستیک به منظور توسعه هرچه بیشتر در امتداد شاهراه شرق-به-غرب و همکاری با شرکای احتمالی – از جمله کشورهای مختلف اروپایی، ترکیه و آذربایجان- درسطوح مختلف سازمان های منطقه ای و بین المللی، گروه های تخصصی بین المللی و نهادهای مالی هستند.
بردی محمداف در کنفرانسی که در روزهای سوم و چهارم می در عشق آباد برگزار شد، اهمیت شکل گیری کریدور حمل و نقل بین المللی «لاپیس لازو» با گذر از افغانستان-ترکمنستان-آذربایجان-گرجستان-ترکیه را خاطرنشان کرد. این مسیر پیشنهادی جدید سیستم حمل و نقل منظقه ای را به سطح تازه ای ارتقا خواهد داد.
به نظر میرسد که با توجه به وضعیت ناآرام افغانستان، احتمالا نیاز باشد که یک کریدور جایگزین با گذر از تاجیکستان ایجاد شود.
جای تعجب نیست که کشورهای شمال قفقاز هم به توسعه کریدورهای حمل و نقلی با تاجیکستان و ترکمنستان علاقه نشان می دهند. اخیرا پروژه های مشترکی میان تاجیکستان و ترکمنستان مذاکره شده، زیرا هر دوی این کشورها این امکان را دارند که از طریق آذربایجان و با استفاده از خط ریلی باکو-تفلیس-کارس به اروپا صادرات داشته باشند. اهمیت فزاینده کشورهای شمال قفقاز در ایجاد کانال های جایگزین برای کریدور میانی، سهم زیادی در بالارفتن درامدهای ناشی از تعرفه های ترانزیتی برای کشورها دارد.
در اکتبر سال ۲۰۲۲ برای نخستین بار طرح یک کریدور حمل و نقل از چین به ترکیه و با گذر از تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان و ایران در کنفرانس بین المللی «لجیستیک و مزایای آن در توسعه پیوندهای حمل و نقل میان تاجیکستان و کشورهای منطقه» در شهر دوشنبه ارائه شد.
مرسولات در این مسیر از طریق راه آهن و زمین و دریا انجام خواهد شد. تاجیکستان پیشنهاد تشکیل یک کارگروه میان نمایندگان بخش حمل و نقل این کشورها را مطرح کرده است تا ابت کار عملی در جهت تحقق این پروژه باشد. در حال حاضر، کشورهای مشارکت کننده در حال بررسی امکان اجرای یک سیستم تعرفه الکترونیکی و امکانات وابسته به آن هستند.
اخیرا هم یک یادداشت تفاهم و همکاری میان وزارت حمل و نقل ترکمنستان و چین به امضا رسید. براساس این سند، قرار است که کریدور چین-تاجیکستان-ترکمنستان-ایران-ترکیه کالاها را از چین به کلوب، یکی از ۵ منطقه آزاد اقتصادی تاجیکستان برساند.
بطور کلی، هدف از این کریدور حمل و نقل پیشنهادی، تسهیل دسترسی به بازارهای اروپا و ایجاد یک مسیر جایگزین موثر برای کالاهایی است که از چین به اروپا سرازیر خواهند شد.
این مساله خصوصا با توجه به اتفاقات اوکراین اهمیت ویژهای هم پیدا کرده است، اتفاقاتی که ضرورت شکل گیری مسیرهای جایکزین حمل و نقلی، انرژی و اقتصادی را تشدید کرده است. ترکمنستان و تاجیکستان هردو به دنبال این هستند که این مسیرها را قلمرو کشورشان عبور کند، زیرا این مسیرها که درحقیقت سه قاره را به هم پیوند خواهند داد اهمیت استراتژیک ویژه ای را به این کشورها خواهند بخشید.
توجه ویژهای به چشم انداز توسعه کریدورهای حمل و نقل بین المللی در قلمروهای مشترک دو کشور، از جمله توسعه زیرساخت ها در محدودهی تحت پوشش برنامه همکاری های اقتصادی منطقه آسیای مرکزی با هدایت چین صورت گرفت.
دو سند از مجموع استاد امضاشده مستقیما به بخش حمل و نقل مربوط می شوند که هدف از آنها توسعه مسیرهای زمینی و ریلی با هدف امکانپذیر کردن دسترسی تاجیکستان به دریای خرز است.
علاوه بر این، برنامه مشترکی با هدف افزایش حجم مرسولات و فعالسازی حمل و نقل چند منظوره از ال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ میان وزارت حمل و نقل تاجیکستان و موسسه حمل و نقل و ارتباطات ترکمنستان که زیر نظر کابینه وزارتی این کشور فعالیت میکند، به امضا رسید.
گذشته از این، اسناد امضاشده ایجاد شرایط مطلوب برای تسهیل حمل و نقل، از جمله استفاده از تعرفههای ترجیحی، افزایش حجم تبادلات ریلی، مطالعه امکان سازماندهی یک خط قطار باری از تاجیکستان تا اروپا از مسیر ترکمنستان، و همچنین توسعه خدمات حمل و نقل به منظور بالابردن حجم صادرات از مسیرهای ریلی و دریایی را مدنظر دارند.
در همین راستا، دوشنبه و عشقآباد تقویت روابط اقتصادی مستقیم میان شرکتهای مختلف حملونقل و لجستیکی در دو کشور را در دستور کار دارند.
رییس جمهور بردیمحمداف طی مذاکراتی که با رییس جمهور رحمانف در شهر دوشنبه داشت، بر بخش حمل و نقل به عنوان یک اولویت بی قید و شرط در توسعه همکاریهای دو کشور تاکید کرد. به گفته بردیمحمداف تلاشهای دوجانبه باید بر دستیابی به یک هدف واحد متمرکز باشند: ایجاد زیرساخت قدرتمند مدرنی که ضامن یکپارچهسازی سیستم حملونقل آسیا، اروپا و خاورمیانه باشد. بنابراین تصادفی نیست که رییس جمهور ترکمنستان بر تمایل عشقآباد برای مذاکره در مورد منافع دوشنبه در استفاده مطلوب از بندرگاه بینالمللی ترکمنباشی تاکید داشت.
بطور کلی ترکنستان بدنبال این است که به منظور تضمین یک روند رشد اقتصادی آرام، به هاب مرکزی حمل و نقل میان آسیا و اروپا تبدیل شود. هدف اصلی تاجیکستان دسترسی یافتن به بازارهای دریای بین المللی و بازارهای اروپا و اطمینان حاصل کردن از این مساله است که مسیرهای بازرگانی میان آسیا و اروپا از قلمرو سرزمینی اش عبور کنند و به این ترتیب اقتصاد نیمه جانش جانی دوباره پیدا کند.
همچنین بردیمحمداف اخیرا اشاره کرد که ترکمنستان آماده است تا در زمینه ایجاد یک کریدور حمل و نقل که زمینه دسترسی تاجیکستان به بازارهای جهانی را از مسیر دریای خزر ممکن می کند، همکاری کند.
علیرغم نامعلوم بودن جزییات، دوشنبه و عشق آباد در حال برنامه ریزی برای همکاری در زمینه های حمل ونقل و ترانزیت و لجستیک به منظور توسعه هرچه بیشتر در امتداد شاهراه شرق-به-غرب و همکاری با شرکای احتمالی – از جمله کشورهای مختلف اروپایی، ترکیه و آذربایجان- درسطوح مختلف سازمان های منطقه ای و بین المللی، گروه های تخصصی بین المللی و نهادهای مالی هستند.
بردی محمداف در کنفرانسی که در روزهای سوم و چهارم می در عشق آباد برگزار شد، اهمیت شکل گیری کریدور حمل و نقل بین المللی «لاپیس لازو» با گذر از افغانستان-ترکمنستان-آذربایجان-گرجستان-ترکیه را خاطرنشان کرد. این مسیر پیشنهادی جدید سیستم حمل و نقل منظقه ای را به سطح تازه ای ارتقا خواهد داد.
به نظر میرسد که با توجه به وضعیت ناآرام افغانستان، احتمالا نیاز باشد که یک کریدور جایگزین با گذر از تاجیکستان ایجاد شود.
جای تعجب نیست که کشورهای شمال قفقاز هم به توسعه کریدورهای حمل و نقلی با تاجیکستان و ترکمنستان علاقه نشان می دهند. اخیرا پروژه های مشترکی میان تاجیکستان و ترکمنستان مذاکره شده، زیرا هر دوی این کشورها این امکان را دارند که از طریق آذربایجان و با استفاده از خط ریلی باکو-تفلیس-کارس به اروپا صادرات داشته باشند. اهمیت فزاینده کشورهای شمال قفقاز در ایجاد کانال های جایگزین برای کریدور میانی، سهم زیادی در بالارفتن درامدهای ناشی از تعرفه های ترانزیتی برای کشورها دارد.
در اکتبر سال ۲۰۲۲ برای نخستین بار طرح یک کریدور حمل و نقل از چین به ترکیه و با گذر از تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان و ایران در کنفرانس بین المللی «لجیستیک و مزایای آن در توسعه پیوندهای حمل و نقل میان تاجیکستان و کشورهای منطقه» در شهر دوشنبه ارائه شد.
مرسولات در این مسیر از طریق راه آهن و زمین و دریا انجام خواهد شد. تاجیکستان پیشنهاد تشکیل یک کارگروه میان نمایندگان بخش حمل و نقل این کشورها را مطرح کرده است تا ابت کار عملی در جهت تحقق این پروژه باشد. در حال حاضر، کشورهای مشارکت کننده در حال بررسی امکان اجرای یک سیستم تعرفه الکترونیکی و امکانات وابسته به آن هستند.
اخیرا هم یک یادداشت تفاهم و همکاری میان وزارت حمل و نقل ترکمنستان و چین به امضا رسید. براساس این سند، قرار است که کریدور چین-تاجیکستان-ترکمنستان-ایران-ترکیه کالاها را از چین به کلوب، یکی از ۵ منطقه آزاد اقتصادی تاجیکستان برساند.
بطور کلی، هدف از این کریدور حمل و نقل پیشنهادی، تسهیل دسترسی به بازارهای اروپا و ایجاد یک مسیر جایگزین موثر برای کالاهایی است که از چین به اروپا سرازیر خواهند شد.
این مساله خصوصا با توجه به اتفاقات اوکراین اهمیت ویژهای هم پیدا کرده است، اتفاقاتی که ضرورت شکل گیری مسیرهای جایکزین حمل و نقلی، انرژی و اقتصادی را تشدید کرده است. ترکمنستان و تاجیکستان هردو به دنبال این هستند که این مسیرها را قلمرو کشورشان عبور کند، زیرا این مسیرها که درحقیقت سه قاره را به هم پیوند خواهند داد اهمیت استراتژیک ویژه ای را به این کشورها خواهند بخشید.
شنبه ۳ تير ۱۴۰۲ ساعت ۰۵:۴۶
کد مطلب: 35583