وحید حاجی پور| هنوز هم عدهای راه نجات اقتصاد ایران را بورس نفت میدانند. یکی از «من درآوردیترین» ایدههای ممکن که باوجود شکستهای چندباره همچنان طرفداران خود را دارد. این افراد میگویند ایران باید خود صاحب بورس نفت باشد و نهتنها نت خود بلکه نفت سایر کشورهای حوزه خلیجفارس هم در این بورس باید تعیین شود.
عدهای دیگر هم میگویند باید از این ظرفیت برای فروش نفت در شرایط تحریم بهره برد و بهراحتی میتوان بیش از 1.5 میلیون بشکه در روز از طریق بورس نفت محموله فروخت. البته که هر دو گروه بیش از آنکه از واقعیات بازار بگویند در رؤیاپردازی به گذر ایام مشغول هستند و تجارب تاریخی بهخوبی نشان میدهد بورس نفت فقط یک سرگرمی و تکرار بازیهایی است که بر اساس آزمونوخطا چیده شده است.
ماجرای بور س نفت به دولت محمود احمدینژاد برمیگردد که بهصورت نمایشی راه افتاد و اولین محموله معاملهشده در آن را خود شرکت ملی نفت به واسطگی شرکت نیکو خرید. یعنی خود دولت فروشنده بود و خودش هم خریدار. خواستند اینگونه جای بیاندازند که بورس نفت موفق بود ولی اینگونه نشد و همه صحنهسازیها با عدم استقبال بخش خصوصی ویران شد.
در دولت بعد نیز بازهم این ایده مطرح شد و این بار گفتند دولت گذشته پیگیر این موضوع نیست و دولت فعلی عزم جدیتری دارد. تاریخ بازهم تکرار شد و باعرضه اولین محموله توسط شرکت ملی نفت، این خود دولت بود که همان را معامله کرد تا بازهم بخواهد سر مردم کلاهی گشاد بگذارد.
البته چند محوله دیگر هم به همین شکل معامله شد و درنهایت این صحنهآرایی کودکانه هم بر همریخت. باوجود چنین تجاربی، بازهم همان گروه فعالیتهای خود را آغاز کردند و بازهم میگویند در طرح جدیدشان باگهای گذشته از بین رفته و باید بورس نفت را فعال کرد. این در حالی است که اصولاً این ایده از اساس باطل بوده و چیزی جز هزینه سازی برای نظام اقتصادی کشور،به بار نیاورده است.
میگویند با بورس نفت بهراحتی میتوان قیمتگذاری نفت در منطقه را در دست گرفت و تبدیل به قدرت نفتی منطقه شد و بازارهای دوبی و عمان و ... را زیر سلطه خود درآورد. چند عدد و رقم و رؤیا هم به آن سنجاق میکنند تا شاید ادعاها رنگ کارشناسی به خود بگیرد.
این گروه پسازآنکه طرحهای شکستخورده خود را به دولتهای احمدینژاد و روحانی قالب کرده و مایه تمسخر دولتها شدند، حال زیر پای دولت سیزدهم نشستهاند که با طرحشان میتوانند رنسانسی بزرگ درفروش نفت و بر هم زدن قدرت نفتی در منطقه ایجاد کنند.
امیدواریم دولت سیزدهم بپذیرد که نباید اسیر ایدههای غیر کارشناسی شود که اگر شود، به سرنوشت تلخ دولتهای گذشته دچار خواهد شد. انسان ، هیچگاه تجربه را تجربه نمیکند. بهشرط عاقل بودنش!
شنبه ۱۱ تير ۱۴۰۱ ساعت ۰۲:۲۲