نجات بازار با نفت ایران

به گزارش میز نفت، اندیشکده شورای آتلانتیک در گزارشی نوشت:

پیش از خروج دونالد ترامپ از برجام و اعمال تحریم ها علیه تهران، ایران روزانه 3.8 میلیون بشکه نفت تولید می کرد. پس از آن، این میزان به 1.9 میلیون بشکه کاهش یافت و در حال حاضر حدود 2.4 میلیون بشکه است.

با توجه به این افت قابل توجه و همچنین پایین بودن میزان سرمایه گذاری در سال های اخیر، بازگشت تولید کشور به سطح قبل از تحریم زمان بر است. با این حال، ذخایر نفت و میعانات گازی ایران در تانکرها و همچنین تاسیسات ذخیره سازی نفت در خشکی به ایران کمک می کند تا صادرات خود را که در حال حاضر مجموعا بیش از یک میلیون بشکه در روز است، تسریع بخشد.

برخی منابع پیش‌بینی می‌کنند که با لغو تحریم‌ها، ایران می‌تواند روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت اضافی به بازارهای بین‌المللی از آوریل تا می ارسال کند و تا پایان امسال این رقم به یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز برسد.

همه اینها فرض می کند که مذاکرات فعلی در وین در مورد احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) موفقیت آمیز است. بدون لغو تحریم ها، هر گونه اختلال جدید در عرضه ایالات متحده می تواند قیمت نفت را بیش از 100 دلار در هر بشکه به 150 دلار افزایش دهد. ایالات متحده در حال حاضر برای مقابله با بالاترین سطح تورم خود در چهار دهه اخیر تلاش می کند. از زمان آغاز بحران اوکراین، قیمت بنزین در بسیاری از نقاط کشور حدود 4 دلار در هر گالن افزایش یافته است.

ایران اعلام کرده است که آماده است در صورت لغو تحریم های اعمال شده توسط دولت ترامپ، صادرات نفت خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد اما بازگرداندن روابط با مشتریان در اروپا و آسیا کمی طولانی خواهد بود. در ماه فوریه، مقامات شرکت ملی نفت ایران به سئول، پایتخت کره جنوبی سفر کردند تا با چند پالایشگاه درباره چشم انداز ازسرگیری تحویل نفت مذاکره کنند.

آژانس بین المللی انرژی (IEA) پیش بینی خود را برای رشد تقاضا در سال 2022 افزایش داده و اعلام کرده است که تقاضای جهانی برای نفت در سال جاری با 3.2 میلیون بشکه در روز افزایش به رکورد 100.6 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. این پیش بینی ها نشان می دهد که بازار ، نفت بیشتری نیاز دارد و این فرصتی برای تولیدکنندگان است تا فروش نفت و درآمدهای صادراتی را افزایش دهند.

اگر ایران بتواند مشکلات خود را با ایالات متحده در مورد بازگشت به برجام حل کند، یکی از ذینفعان اصلی این افزایش خواهد بود. ایران از دولت آمریکا می‌خواهد در صورت تغییر دولت در واشنگتن به توافق پایبند بماند. اما این چیزی است که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، یا هر رهبر دیگر ایالات متحده نمی تواند وعده دهد. تهران باید تصمیم بگیرد که آیا رسیدن به توافقی که فقط سه سال طول بکشد ارزش دارد یا خیر.

پس از اعمال مجدد تحریم ها پس از خروج آمریکا از برجام در سال 2018، ایران نفت را در تانکرها ذخیره کرد. تخمین زده می شود که ایران بیش از 85 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی در دریا ذخیره کرده است. اگر تحریم ها برداشته شود، می توان این حجم را به سرعت صادر کرد.

حذف کشورهای مهم صادرکننده نفت از بازار اثرات موجی عمده ای دارد. تولیدکنندگان دیگر اغلب قیمت ها را افزایش می دهند و به دنبال منافع خود هستند. حتی اگر ایران به بازار بازگردد، همه مشکلات نفت و گاز حل نمی‌شود، اما بازگشت ایران می‌تواند تأثیر روانی عمده‌ای در حرکت بازار نفت به سمت تعادل داشته باشد. همچنین این احتمال وجود دارد که ایران بتواند در جایگزینی صادرات گاز روسیه به اروپا نقشی ایفا کند.

برای بهره مندی کامل از کمبود بازار، ایران نیز به سرمایه گذاری نیاز دارد. جواد اوجی وزیر نفت ایران در سپتامبر 2021 گفت که صنعت نفت ایران برای دستیابی به پتانسیل خود به 160 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد. در حال حاضر ایران نقش مهمی در بازار جهانی گاز طبیعی ندارد. حتی صادرات گاز به ترکیه و عراق را به دلیل کمبود گاز طبیعی برای نیازهای داخلی و عدم سرمایه گذاری در زیرساخت های انرژی کاهش داده است.

ایران با فروش نفت به چین در بازار خاکستری از تحریم ها جان سالم به در برده است. سایر تولیدکنندگان، به‌ویژه روسیه و عربستان سعودی، می‌خواهند بازگشت ایران به بازار تدریجی باشد، اما تهران می‌خواهد هر چه زودتر سهم بازار را به دست آورد. ایران در ماه‌های آینده با چالش‌های زیادی در بازار انرژی مواجه خواهد شد و بدون دیپلماسی فعال انرژی و سیاست خارجی واقع‌بینانه، حتی بحران اوکراین برای ایفای نقش مهم ایران کافی نخواهد بود.

شنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ ساعت ۰۵:۱۹