به گزارش میز نفت،
قیمت نفت در این هفته به افزایش سرسامآور خود ادامه داد و در روز پنجشنبه به بالاترین میزان در 10 سال اخیر یعنی 120 دلار در هر بشکه رسید؛ آنهم به دلیل رگبار
تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا علیه مسکو که ریسک تجارت نفتی با روسیه را افزایش داده است.
حمله روسیه به اوکراین در هفته گذشته بازارهای سهام و بخش انرژی در خاورمیانه و شمال آفریقا را متزلزل کرده است. کارشناسان نفت و انرژی به میدل ایست آی گفتند که برای دیگران، افزایش بهای نفت به معنای قیمتهای بالاتر برای کالاهای اساسی خواهد بود که تورم را در پی دارد.
کشورهایی که روابط گرمتری با
روسیه دارند، مانند عراق، ایران، عربستان سعودی و امارات در اردوگاه اول حضور خواهند داشت. کشورهایی که اتحاد 23 نفری اوپک پلاس را تشکیل میدهند.
هاشم آکل، کارشناس اردنی در بازارهای انرژی، به این رسانه گفت: برای کشورهای اوپک پلاس، قیمت بالای نفت از پروژههای توسعهای بیشتری حمایت و پول نقد به خزانه دولت تزریق میکند. کشورهای خلیجفارس، همراه با الجزایر، لیبی و سودان، میتوانند از این قیمتها در بحبوحه درگیری روسیه و اوکراین سود ببرند. علاوه بر این، افزایش درآمدهای نفتی این کشورها میزان وابستگی دولتها به مردم را کاهش میدهد.
بااینحال، کشورهایی مانند اردن، تونس و لبنان درد قیمت بالای نفت را به شکل افزایش هزینه زندگی و نرخ تورم بالاتر احساس خواهند کرد. عامر شوباکی، کارشناس انرژی اردن، به MEE گفت: بسیاری از کشورهای جهان به دلیل قیمت بالای نفت در معرض ناآرامی اجتماعی هستند. این امر منجر به افزایش قیمت گندم و محصولات نباتی میشود.
شوبکی افزود: اگرچه کشورهای حوزه خلیجفارس در سال 2022 از درآمدهای قابلتوجهی از صادرات نفت برخوردار خواهند شد، اما شهروندان آنها همچنان تحت تأثیر قیمت بالای کالاها و بنزین خواهند بود. این هفته امارات، یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت، قیمت بنزین و گازوئیل را افزایش داد.
آکل افزود: تعیین قیمت بنزین و گازوئیل با نرخ معین یا کاهش مالیات بر این محصولات، البته میتواند راهحلی موقت برای کشورهایی مانند اردن، تونس و لبنان باشد. هرگونه افزایش قیمت نان و گندم که بسیاری از کشورها از روسیه و اوکراین وارد میکنند، برای مردم عادی جهان عرب نیز بحرانیتر خواهد بود. قیمت نفت بر قیمت نان تأثیر میگذارد زیرا هزینه حملونقل گندم افزایش مییابد که میتواند منجر به ناآرامی شود.
تونس، در این هفته قیمت بنزین را برای دومین بار در کمتر از یک ماه افزایش داد و برای بدترین شرایط آماده است. تقریباً نیمی از واردات غلات تونس از روسیه و اوکراین است و در سال 2019 نزدیک به 750 هزار گردشگر روسی از این کشور بازدید کرده بودند.
همچنین نزدیک به 80 درصد گندم وارداتی اسرائیل و مصر از روسیه و اوکراین است. بااینحال، اردن واردات گندم، ذرت و جو از روسیه را به دلیل افزایش هزینهها در دو سال گذشته متوقف کرده است و عمدتاً برای واردات گندم به رومانی متکی است. به همین دلیل، هر کشوری شرایط متفاوتی برای مقابله با گرانی نفت و گندم دارد.
این گزارش میافزاید: قیمت بالای نفت بر پویایی سیاسی منطقه، یعنی عراق، ایران، عربستان سعودی و امارات نیز تأثیر خواهد گذاشت. روز چهارشنبه، اوپک پلاس تصمیم گرفت به برنامه فعلی خود با تولید تنها 400 هزار بشکه در روز (BPD)، بدون توجه به درخواستهای ایالاتمتحده برای پمپاژ بیشتر نفت به بازار انرژی برای کاهش قیمتها، پایبند بماند.
هم در عربستان سعودی و هم در
ایران، دو کشوری که ظرفیت تولید نفت بیشتر رادارند، نسبت به آمریکا بیزاری میکنند. شرکتهای شیل در ایالاتمتحده نیز به دولت بایدن برای تولید نفت بیشتر و کاهش هزینهها کمک نمیکنند.
به نظر میرسد که ایالاتمتحده چند کارت برای بازی در برابر عربستان سعودی و ایران دارد، زیرا تاجران نگران هستند که تحریمها علیه شرکتهای نفت و گاز روسیه که صادرات آنها راه نجاتی به اروپا هستند، بهزودی اعمال شود. انتظار میرود محمد بن سلمان درخواستهای آمریکا برای افزایش تولید نفت را نادیده بگیرد تا زمانی که بایدن او را نادیده بگیرد.
آکل گفت دراینباره گفت: این امر باعث میشود که
ایالاتمتحده روی عراق که یک تولیدکننده بزرگ نفت است، حساب بازکرده؛ بااینحال، این تحلیلگر انرژی فکر نمیکند بغداد عرضه نفت خود را بدون هماهنگی با تهران افزایش دهد.
از سوی دیگر، ایران که در حال حاضر تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد و در حال مذاکره با قدرتهای جهانی برای احیای توافق هستهای 2015 است، اعلام کرده صادرات نفتش در سال 2021 تا 40 درصد افزایشیافته است و تقریباً 2.4 میلیون بشکه در روز تولید کرده است.
عربستان سعودی یکی دیگر از غولهای نفتی است که تقریباً 10 میلیون بشکه در روز تولید میکند که میتواند به 12 میلیون بشکه افزایش یابد.
بااینحال، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، رابطه گرمی با محمد بن سلمان برقرار نکرده است؛ بر کسی پوشیده نیست که بایدن مانند دونالد ترامپ با محمد بن سلمان دوستی ندارد. محمد بن سلمان قدرتمندترین مرد عربستان سعودی، رهبر بالفعل و پادشاه آینده است. او کسی است که تصمیم میگیرد و انتظار میرود که تا زمانی که بایدن با او سرد باشد، درخواستهای آمریکا برای افزایش تولید نفت را نادیده بگیرد.
در ابتدا، عربستان سعودی، امارات، عراق و ایران،همگی از محکوم کردن تهاجم روسیه به اوکراین که مسکو آن را عملیات نظامی ویژه مینامد، خودداری کردند و امارات متحده عربی از رأی مثبت به قطعنامه تحت رهبری ایالاتمتحده در شورای امنیت سازمان ملل متحد در انتقاد خودداری کرد.
ابوظبی بارأی ممتنع در رأیگیری روز چهارشنبه به واشنگتن پیام میفرستاد که از امتناع آمریکا از معرفی مجدد گروه شورشی حوثی وابسته به ایران در یمن بهعنوان یک سازمان تروریستی پس از حملات پهپادی این کشور به امارات در ژانویه ناامید شده است.
در حال حاضر، انتظار میرود که قیمت نفت همچنان در حال افزایش باشد زیرا عرضه به دلیل کاهش تولید از مارس 2020 به دلیل همهگیری کووید-19، قرنطینهها و کاهش هوانوردی بینالمللی آغازشده است.
موضوع دیگر این است که برخی از کشورهای اوپک پلاس که روی کاغذ تولیدکنندگان بزرگ نفت هستند، امکانات مناسبی برای افزایش صادرات نفت ندارند. بهعنوانمثال، لیبی یک تولیدکننده بزرگ نفت بود و قبل از جنگ داخلی در سال 2011، 1.65 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد. از آن زمان، برخی از تأسیسات انرژی این کشور بهشدت آسیبدیده و به دست طرفهای مختلف در حال جنگ افتاده است.
در سال 2020، لیبی 360 هزار بشکه در روز تولید کرد و اگرچه این روند در مسیر احیاست، اما نمیتوان حساب ویژهای روی آن باز کرد.