وابستگی نفتی برزیل به چین

مونا مشهدی رجبی| سابقه همکاری های  برزیل و چین، سابقه‌ای طولانی نیست ولی برای اقتصاد هر دو کشور از اهمیت بالایی برخوردار است تا اندازه‌ای که وزیر امور خارجه این کشور در سال ۲۰۱۷  در مورد روابط رو به رشد برزیل و چین در حوزه انرژی به رویترز گفت: «افزایش روابط دو کشور زمینه را برای ایجاد تصویری تازه از جغرافیای دیپلماتیک و تجاری  دنیا فراهم می کند.»

 اولین حضور شرکت‌های چینی در بازار نفت برزیل به سال ۲۰۰۵  باز می‌گردد، زمانی که با کشف یک حوزه بزرگ نفتی دربرزیل این کشور به یک بازار مهم برای چین تبدیل شد. در این سال بود که شرکت نفتی ساینوپک چین با پیشنهاد ارائه خدمات مهندسی و EPC وارد بازار برزیل شد و در اجرای پروژه توسعه حوزه GASENE با این کشور همکاری کرد.
 
* پریسالت، نقطه آغاز سرمایه‌گذاری چین
در ادامه همکاری‌های اولیه دو کشور چین و برزیل می‌توانیم به استقراض ۱۰ میلیارد دلاری شرکت پتروبراس برزیل از بانک توسعه چین اشاره کنیم که قرار بود بازپرداخت این وام از طریق نفت صادراتی کشور برزیل انجام شود. یعنی به جای اقساط وام دریافت شده از چین، برزیل ماهانه سهم مشخصی نفت را به چین صادر کند.

طبق گزارش‌های موجود در سال ۲۰۱۹  یعنی ۱۰ سال بعد از انعقاد قرارداد،بازپرداخت بدهی‌های شرکت پتروبراس به پایان رسید. شرکت ساینوپک در ازای این وام روزانه ۲۰۰ هزار بشکه نفت از برزیل وارد کرد.
 
اولین حوزه نفتی بزرگ  شناسایی شده توسط برزیل، حوزه پریسالت بود که توجه چین را جلب کرد. طبق اطلاعات ارائه شده توسط نشریه دیالوگ در ژانویه سال ۲۰۱۱، کشف حوزه نفتی پریسالت باعث شد تا شرکت ساینوپک به فکر همکاری مستقیم با برزیل در توسعه این حوزه نفتی بیفتد. پس از آن سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی برای اکتشاف حوزه‌های نفتی تازه در کشور برزیل شروع شد و زمینه را برای افزایش حجم ذخایر تایید شده نفتی و کشف حوزه‌های جدید فراهم کرد.
 
نشریه دیالوگ در ۲۵ جولای سال ۲۰۱۴ نوشت:« این همکاری‌ها برای هر دو طرف مزیت زیادی داشت. ازیک طرف برزیل می‌توانست سرمایه لازم برای توسعه حوزه‌های انرژی خود را تامین کند و در زمره بزرگ‌ترین مالکان نفت در قاره امریکا درآید و از طرف دیگر چین می‌توانست بخش زیادی از نفت مورد نیاز خود را از برزیل تامین کند.»
 
*بلوک نفتی لیبرا، نقطه عطف
نشریه هارت انرژی در سال ۲۰۱۷ مقاله‌ای در مورد رابطه اقتصادی برزیل و چین  نوشت و در این مقاله به فراز و نشیب‌های این رابطه پرداخت. طبق این گزارش نقطه عطف رابطه اقتصادی دو کشور به همکاری‌های حوزه انرژی باز می‌گردد و دلیل این همکاری‌ها را می‌توان در حجم بالای ذخایر انرژی در برزیل و نیاز بالای چین دانست.

 این نشریه نوشت:« با وجود اینکه چین در بخش‌های مختلف اقتصادی برزیل سرمایه‌گذاری کرده است ولی بیشترین سرمایه‌گذاری  در صنعت نفت بود. به عنوان مثال  در کنسرسیومی برای اجرای پروژه‌های E&P در بلوک نفتی لیبرا که بلوکی بزرگ در حوزه پریسالت است، تشکیل شده است دو شرکت چینی CNPC و CNOOC هر یک سهم ۱۰ درصدی دارند.

این حوزه یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های نفتی در جنوب شرقی سواحل برزیل است که حجم ذخایر تایید شده آن برابر با ۱۲ میلیارد بشکه است. دیگر اعضای این کنسرسیوم  شرکت‌های پتروبراس کشور برزیل با سهم ۴۰ درصدی، شرکت توتال فرانسه با سهم ۲۰ درصدی و شرکت رویال داچ شل با سهم ۲۰ درصدی بودند. 

این حوزه در سال ۲۰۱۳ کشف شد و سرمایه اولیه برای توسعه آن بالغ بر ۱۵ میلیارد دلار بود و پیش بینی شده است که سرمایه مورد نیاز برای توسعه این بلوک نفتی تا سال ۲۰۲۵ میلادی برابر با ۸۰ میلیارد دلار باشد. سرمایه‌ای که تامین آن توسط دولت و شرکت‌های برزیلی به تنهایی میسر نیست.»

 نشریه دیالوگ در دسامبر سال ۲۰۱۸ نوشت:« حضور چین در صنعت نفت برزیل، حضوری سازنده و مفید است زیرا امکان ورود تکنولوژی‌های مورد نیاز برزیل برای توسعه حوزه‌های این کشور را فراهم کرد. این همکاری بود که بستر را برای قدرت گرفتن صنعت نفت برزیل و سودآور شدن این صنعت فراهم کرده است.»
 
*سرمایه گذاری‌های چین در برزیل
اما سرمایه‌گذاری در پروژه‌های اکتشافی و استخراجی نفت برای چین کافی نبود و این کشور سهم بیشتری از بازار نفت چین می‌خواست. چین تلاش کرد تا جایگاه مستحکمی در این بازار پر رونق برای خود ایجاد کند. به همین دلیل خرید سهام در شرکت‌های نفتی برزیل هم در دستور کار دولت چین قرار گرفت و در سال ۲۰۱۰ اولین معامله بین دو کشور انجام شد.

روزنامه برزیل ریپورت در روز ۱۷ مارس سال ۲۰۱۱ نوشت:« شرکت ساینوپک چین با پرداخت ۷.۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ توانست ۴۰ درصد از سهم شرکت رپسول را خریداری کند. شرکت تازه‌ای که در نتیجه این معامله تشکیل شده بود، شرکت رپسول ساینوپک بود که یک شرکت بسیار بزرگ E&P در برزیل بود و ارزش بازاری آن در همان سال برابر با ۱۷.۸ میلیارد دلار برآورد شد. با این معامله چین جای پای محکمی درصنعت نفت برزیل به دست آورد.»
 
 این روزنامه در ادامه گزارش خود از جایگاه استراتژیک و مهم این شرکت چینی- برزیلی  در پروژه‌های اکتشاف و تولید نفت در برزیل خبر دارد و نوشت:« در زمان انجام این معامله این شرکت تولید در دو حوزه نفتی، توسعه دو حوزه نفتی  و اکتشاف در ۹ بلوک نفتی در برزیل فعال بود ولی این شرکت پتانسیل بالایی برای رشد دارد.»

 نشریه هارت انرژی  در گزارش دیگری که در  فوریه سال ۲۰۱۹ منتشر کرده بود به حجم واردات نفت چین از برزیل هم اشاره کرد و نوشت:« برزیل روزانه ۸ میلیون بشکه نفت به چین صادر می‌کند و چین اصلی ترین منبع تامین درآمد حاصل از صادرات نفت برزیل است،

اهمیت این کشور در اقتصاد برزیل به اندازه‌ای است که مخالفت‌های رئیس‌جمهوری تازه برزیل با حضور پررنگ چین در صنعت نفت به جایی نرسید و در نهایت درسفری که در اواخر سال ۲۰۱۹ به چین انجام داد، تلاش کرد تا این کدورت‌ها برطرف شود.»

 در این گزارش آمده است:« این همکاری نفتی  باعث شده است تا دو کشور به تجارت با هم وابسته شوند و رونق اقتصاد در برزیل به سرمایه‌های چین و به کارگیری تکنولوژی‌های این کشور در صنعت نفت وابسته باشد.»
 

شنبه ۲۵ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۴۵