به گزارش میز نفت، عدم النفع ۷ میلیارد دلاری یک تصمیم اشتباه در میدان نفتی یادآوران این روزها باعث شده تا بسیاری از کارشناسان نسبت به عملکرد مبهم مسوولان نفت در جهت توسعه فاز دوم این میدان مشترک با عراق گلایه کنند و براین اعتقاد تاکید کنند که حضور کوتاه مدت شل در این پروژه منجر به افزایش اطلاعات فنی این شرکت برای توسعه طرف عراقی این میدان و سوداندوزی این شرکت و البته کشور عراق در میان مدت و بلند مدت شود.
به اذعان کارشناسان این امر ناشی از غرب زدگی برخی از مسوولان نفت به وقوع پیوسته در صورتی که اگر شرایط در پیش گرفته آنزمان ادامه میبافت از سال ۱۳۹۴ تا کنون باید کشور به سودی در حدود ۷ میلیارد دلار تنها از محل فروش نفت ناشی از توسعه فاز ۲ این میدان دست مییافت.
به اذعان بسیاری از کارشناسان، تغییر رویه وزارت نفت دولت روحانی در جهت توسعه فاز دوم میدان نفتی یادآوران (مشترک ایران و عراق)با امید به یاری شرکتهای بزرگ غربی دراین توسعه در نهایت منجر به رسیدن شرکت شل به هدف اولیه خود مبنی بر جمع آوری اطلاعات میادین مشترک ایران شده است. ضمن آنکه تعلل در این قرارداد ملی ضررو زیان جبران ناپذیری را برای کشور به همراه داشته است.
براساس این گزارش، میدان نفتی یادآوران یکی از بزرگترین میادین نفتی مشترک با کشور عراق در غرب کارون است که شرکت سینوپیک چین یکی از بزرگترین شرکتهای نفتی جهان با سرمایهگذاری مسئولیت توسعه فاز اول این میدان را برعهده گرفت.
فاز اول این میدان تسط شرکت سینوپک چین توسعه یافت که بنا به گفته کارشناسان نفتی در حوزه بالادستی نفت در خصوص عملکرد این شرکت در فاز اول ، قاسمی وزیر وقت نفت در نهایت برای توسعه فاز دوم به دلایلی چون تولید زودهنگام از این میدان، انجام تعهدات طرف چینی در تامین مالی و خرید کالاهای فاز اول و پیشرفت امور اجرایی طرح، افزایش فعالیتهای اجرایی مطابق با برنامه زمانبندی طرح جهت رسیدن به تولید هدف در پایان فاز اول این میدان با شرکت سینوپیک وارد مذاکره شد.
بنابر این تصمیم در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۹۱ در سفر وزیر وقت نفت به کشور چین و نشست با مدیران عالی رتبه شرکت سینوپیک به منظور افزایش سرعت توسعه میدان یادآوران (میدان مشترک با عراق) فاز دوم این میدان با توجه به نظر کارشناسان مربوطه، طی یک صورتجلسه به شرکت چینی واگذارشد.
در این صورتجلسه با تولید ۱۸۰ هزار بشکه نفت بصورت روزانه از این میدان در پایان فاز دوم توافق شد.درآن زمان فعالیتهای این امر مهم (توسعه فاز دوم) از اردیبهشت ۹۲، همزمان با انتخابات ریاست جمهوری و تغییر دولت آغاز شد.
به اذعان برخی از کارشناسان، در اولین جلسه بررسی طرحهای شرکت مهندسی توسعه نفت در مهرماه ۹۲ که با حضور زنگنه تشکیل شد، بدون بررسیهای اولیه و با امید داشتن به حضور شرکتهای غربی، به شدت با فعالیت شرکت چینی در فاز دوم مخالفت شد و عملا این نشست منجر به توقف توسعه این میدان در فاز دوم شد تا جاییکه پس از آن شرکت چینی تمام تلاشهای خود را روی تعهدات فاز اول متمرکز کرد.
به گفته بسیاری از کارشناسان در همان زمان برخوردهای غیر حرفه ای برخی از مدیران نفتی در این خصوص واکنش دولت چین را بهمراه داشت و تذکرات لازم به سفیر ایران در چین ابلاغ شد.
پس از اینکه مدیران نفت متوجه شدند حضور شرکتهای غربی فقط در حد شعار و ادعای پوچ بوده و از طرفی به دلیل فشار دولت چین و ملاحظات سیاسی ، مجددا دستور آغاز مذاکرات مشروط با شرکتهای چینیهااز نیمه دوم سال ۹۳ صادرشد.
در آنزمان وزارت نفت با تغییر مدل قراردادواعمال مدل جدید قراردادهای IPC در میادین غرب کارون شرکتهای چینی را مجبور به تشکیل کنسرسیوم با شرکتهای غربی کرد،عملا شرکتهای چینی را با چالش جدیدی روبرو کردند و در خصوص توسعه فاز دوم میدان یادآوران به صراحت اعلام شد شرکت ملی نفت ایران درصورتی با شرکت سینوپیک در مورد توسعه فاز دوم توافق میکند که کنسیرسیومی متشکل از سینوپیک، شل و پتروپارس تشکیل شود.
بنابر اعتقاد کارشناسان امر، شرکت چینی علیرغم میل باطنی با شرکت شل مذاکراتی را آغاز کرده بود و شرکت شل نیز بطور مستقیم مذاکراتی را با شرکت نفت آغاز کرد و درخواست اطلاعات فنی میادین نفتی یادآوران و آزادگان جنوبی و شمالی را داشتند که به اذعان برخی از کارشناسان احتمالا در آن زمان این اطلاعات توسط شرکت مهندسی توسعه نفت در اختیار شرکت شل قرار گرفته است.
در نهایت شرکت شل به شرکت سینوپیک اعلام کرد تا عادی شدن شرایط سیاسی ایران با جهان و معلوم شدن وضعیت تحریمها هیچ فعالیتی را شروع نخواهد کرد و شرکت سینوپیک هم باید به شرکت شل این اطمینان را بدهد در صورتیکه تحریمهای ایران تشدید شد به تنهایی حاضر به همکاری با ایران نشود.
این درحالی است که شرکت شل همزمان با این جمع آوری اطلاعات در مناقصه قسمت بلوک ۹ عراق که با میدان یادآوران ایران مشترک است شرکت کرد و بدون هرگونه هزینه به اطلاعات فنی خیلی خوبی دست یافت.
این شرکت غربی همچنین به عنوان پیمانکار در طرح توسعه میدان نفتی مجنون عراق که با میدان آزادگان جنوبی ایران مشترک است نیز حضور دارد و مطابق برنامه ای که دارد در حال افزایش تولید این میدان از ۲۸۰ هزار بشکه به ۶۰۰ هزار بشکه در روز در این میدان است.
در حال حاضر کشور عراق با تولیدی بالغ بر ۹۰ هزار بشکه نفت در روز از میدان مشترک یادآوران خود را به رقیب ایرانی رسانده و در حال سبقت گرفتن از ایران است . تا جاییکه کارشناسان تاکید دارند با توجه به رصد فعالیتهای طرف عراقی که از منطقه حسینیه یادآوران به وضوح مشخص است، قطعا برداشت عراق در سال آینده از این میدان چشمگیر جهش ناگهانی خواهد داشت در صورتیکه ما برای توسعه فاز دوم این میدان بلاتکلیف هستیم.
لذا با یک حساب ساده و خوشبینانه با در نظر گرفتن فقط تولید فاز دوم از اردیبشهت سال ۹۴ تاکنون میبایست، برداشت ما در مجموع از این میدان در فاز دوم به میزان ۱۴۶،۰۰۰،۰۰۰ بشکه نفت میرسید که اگر فروش هر بشکه را بطور میانگین ۴۵ دلار در نظر بگیریم، کل عایدی فاز دوم برای ایران، بدون در نظر گرفتن تولید فاز اول مبلغی معادل ۶،۵۷۰،۰۰۰،۰۰۰ دلار بوده است.
نکته تاسف بار آنکه در صورتیکه این میدان توسط چینیها توسعه پیدا میکرد با صرفنظر از مزایای همچون کاهش نرخ بیکاری در استان خوزستان و استانهای همجوار ، عمران و آبادی منطقه غرب کارون،از محل توسعه این میدان قطعا بخش عظیمی از پروژهای همجوار این میدان نیز در مدار توسعه قرار میگرفتند و قطعا نقش مثبتی در زندگی امروزی مردم استان خوزستان ایفا میکرد.
منبع: نفتی ها
دوشنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۴۲