میز نفت | با همهگیری جهانی ویروس کرونا، بازار انرژی با تغییرات گستردهای روبرو شده است. توسعه انرژیهای پاک، کاهش تقاضای نفت و فرآوردههای نفتی و سقوط تولید ناخالص داخلی کشورهای دنیا در سال ۲۰۲۰ میلادی، چشم انداز اقتصاد جهانی را در هالهای از مه قرار داده است.
در مورد تاثیر نهایی این ویروس نمیتوان پیش بینیهایی قطعی داشت. اما این موضوع پذیرفته شده که عرضه و تقاضای نفت و گاز با فشار زیادی روبرو است و باید برای بازگشت به شرایط پیش از کرونا، مدتها صبر کرد.
در حال حاضر، تقاضای نفت خام و فرآوردههای نفتی با بیشترین کاهش مواجه شده است. در مقابل، گاز طبیعی به عنوان خواهر نفت، با شرایط متفاوتی روبرو است.
عصر طلایی گاز عنوان گزارشی بود که آژانس بینالمللی انرژی در اوایل قرن بیستم و یکم منتشر کرد. هرچند به نظر می رسد تقاضای گاز کم و بیش ثابت بوده و در مورد آینده تقاضا باید همچنان به انتظار اتفاقات آینده بنشینیم.
گاز طبیعی و ال ان جی در اکثر مناطق دنیا به عنوان سوخت دوره گذار برگزیده شده است. شرکت های پیشرو نفت و گاز دنیا نظیر شل، انی و توتال در کنار شرکت های ملی نفتی قطر پترولیوم، ادنوک، گازپروم و ... از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، سرمایهگذاری هنگفتی در اکتشاف و تولید از میادین گاز طبیعی انجام دادند.
اکثر کارشناسان بر روی موفقیت گاز طبیعی شرط بندی کرده بودند. آنها معتقد بودند گاز طبیعی بی رقیب است. اما آنان ظهور گاز شیل را پیشبینی نمی کردند.
انقلاب گاز شیل باعث شد تا بازار دگرگون شده و قیمت ها کاهش هنگفتی را تجربه کند. با کاهش قیمت گاز، تقاضای آن افزایش یافت، اما همچنان عرضه بیش از تقاضا بود.
سرمایهگذاری در میادین گازی شرق مدیترانه، دلتای نیل مصر، استرالیا و قطر با سرعت ادامه دارد. اما معادلات بازار جهانی گاز با چالش روبرو شده است.
با همه گیری ویروس کرونا، آینده صنعت گاز با بحران روبرو شده است. در چند ماه اخیر، چند تولیدکننده گاز طبیعی نظیر غول چیساپیک ایالات متحده و بیش از ۲۰۰ شرکت شیل آمریکای شمالی اعلام ورشکستگی کرده اند. همچنین اکثر شرکت ها در حال بازنگری در سبد پروژه های گازی خود هستند.
عصر یخبندان گاز طبیعی
با توسعه ویروس کرونا، آینده ده ها پروژه ال ان جی با ابهام روبرو شده است. بازار گاز با مازاد تولید و عرضه همراه با ثبات تقاضا روبرو است .
پروژه های جدید به ویژه در مدیترانه شرقی، موزامبیک، برزیل، استرالیا و حتی کشورهای عربی خلیج فارس (قطر، عربستان سعودی و ابوظبی) با چالش غیراقتصادی شدن روبرو شده اند.
با تداوم روند کنونی، ممکن است ال ان جی نیز سناریوی آوریل سیاه ۲۰۲۰ میلادی نفت وست تگزاس اینترمدیت را تجربه کند. اگر بازار گاز به سوی عدم تعادل گام برندارد، قیمت منفی گاز چندان دور از انتظار نخواهد بود.
تولیدکنندگان غیر آمریکایی گاز طبیعی معتقدند با نفت ۴۰ دلاری، شاهد بازگشت تولید کنندگان آمریکایی گاز شیل به بازار خواهیم بود.
اگر قیمت نفت و ان جی ال افزایش یابد، تولید گاز شیل با رشد روبرو می شود. با شرایط کنونی، این افزایش تولید روانه بازارهای جهانی می شود.
سرمایهگذاری در اغما
سرمایه گذاری در پروژههای جدید ال ان جی قطر، عربستان سعودی و شرق مدیترانه با چالشهای مختلفی روبرو هستند. راهبرد صنعت ال ان جی قطر در دهه های گذشته با موفقیت همراه بوده است. رهبران دوحه در سه دهه گذشته، رهبر بازار ال ان جی بوده اند.
هرچند شرایط کنونی تغییر کرده است. قطری ها پایان دادن به توقف اختیاری توسعه میادین گازی خود را هوشمندانه برگزیده اند، اما هماکنون زمان مناسبی برای اجرای این راهبرد نیست. در بازار راکد کنونی، تقاضایی برای محموله های جدید وجود ندارد.
سرمایه گذاری چند میلیارد دلاری قطر در پروژههای جدید و خرید کشتی های صادرات ال ان جی ممکن است آنها را تا مرز ورشکستگی سوق دهد.
کشورهای شرق مدیترانه نظیر مصر، اسراییل و قبرس نیز با شرایط کم و بیش مشابهی روبرو هستند.
شرکت های نفتی انی ایتالیا، توتال فرانسه و چند شرکت دیگر توانسته اند در آبهای مصر اکتشافات گازی بزرگی انجام دهند.
این میادین به سرعت قابل توسعه هستند و می توان گاز آنها را به ال ان جی تبدیل کرد. اما یافتن مشتری در بازار کنونی بسیار دشوار است. تقاضای گاز داخلی این کشورها نیز اندک بوده و مشتریان اروپایی میتوانند محموله های ال ان جی ارزان تری دریافت کنند.
در شرایط کنونی، موفقیت پروژه های ال ان جی و یا عصر طلایی گاز طبیعی به یک سیاهچاله تبدیل شده است. سرمایه گذاری هنگفتی در پروژه های جدید انجام شده، تعهدات مختلفی تعیین گردیده و ذخایر مورد نیاز وجود دارند، اما تقاضا نزولی است. کرونا دورنمای تقاضای گاز طبیعی را بر هم زده است.
در بازار آسیا به عنوان بزرگترین مشتری ال ان جی نیز نشانه ای از بهبود تقاضا به چشم نمی خورد.
تعدادی از تحلیلگران در دهه ۱۹۹۰ میلادی هشدار داده بودند که گذار غول های نفتی نظیر شل، بی پی و ...به بازار گاز ممکن است با شکست روبرو شود. شاخص های سودآوری پروژه های ال ان جی ممکن است تا سال ها بسیار پایین باشد. با شرایط کنونی، حتی اگر قیمت نفت افزایش یابد، باز هم قیمت گاز پایین خواهد ماند. نکته کلیدی اینست که غول های ال ان جی، موقعیت پیشین خود در بازار نفت را نیز از دست داده اند.
شرکت های ملی نفتی نظیر قطر پترولیوم، گازپروم و ادنوک شرایط کم و بیش مشابهی دارند. غول گازپروم در گزارش اخیر خود از کاهش قیمت گاز به عنوان دلیل افت فاحش شاخص های سودآوری خود یاد کرده است. درآمد صادراتی این شرکت در ماه می ۱.۱ میلیارد دلار بوده که نسبت به ماه آوریل ۱۵ درصد کاهش یافته است. در ماه می ۲۰۲۰ میلادی، درآمدهای صادراتی گازپروم نسبت به می ۲۰۱۹ میلادی ۶۱ درصد کاهش یافته و میزان صادرات ۲۴ درصد کمتر شده است.
بازار گاز برخلاف بازار نفت همواره سودآوری پایینی داشته و از دورههای افزایش قیمت همانند بازار نفت بی بهره است. سرمایهگذاران بازنگری در سبد پروژههای خود را آغاز کردهاند.
بسیاری از دولت های غربی از همه گیری ویروس کرونا برای گذار سریع تر به انرژیهای پاک بهره خواهند برد. قیمت هر یک میلیون بی تی یو گاز در سال ۲۰۲۰ میلادی کمتر از ۲ دلار است که بسیار پایین تر از میانگین بهای آن در یک دهه اخیر محسوب می شود. گویی باید رویاهای صنعت ال ان جی را بر باد رفته دانست.
نویسنده: کیریل ویدرشون
منبع: FX Empire
مترجم: محسن داوری
سه شنبه ۳۱ تير ۱۳۹۹ ساعت ۱۳:۲۲