پایان اوپک پلاس با مخالفت روسیه
ضربه کاری تزارها به سعودی‌ها
با شکست اتحاد روسیه با اوپک، باید بازار نفت را از امروز طور دیگری دید؛ بازاری که طی سه سال اخیر زیر سایه یک اتحاد بزرگ قرار داشت که حالا دیگر فروپاشیده است.
وحید حاجی‌پور| روسیه از تولیدکنندگان بزرگ نفت بوده که در دوران ولادیمیر پوتین با یک جهش کم نظیر توانست سطح تولید خود رابه 11.5 میلیون بشکه در روز برساند؛ از روزی که اوپک متولد شد تا سال 2016 هیچگاه روسها با اوپک در کاهش یا افزایش تولید نفت همراه نبودند و این سازمان را به مثابه یک رقیب پر قدرت می‌یدند هرچند که مسکو در برخی بازه‌های زمانی تلاش فراوانی کرد تا عضو اوپک شود که این تلاش‌ها با مخالفت عربستان مواجه شد.
از سال 2014 که قیمت نفت دچار افت وحشتناکی شد و بهای هر بشکه طلای سیاه به زیر 20 دلار رسید، بحث فریز نفتی پیش آمد که تزارها آمادگی خود را برای کاهش تولید و حضور در برنامه‌ای «فرااوپکی» اعلام کردند. با حضور روسیه به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت غیراوپکی در این برنامه فریز نفتی، قیمت‌ها بهبود یافت و از مرز 70 دلار نیز فراتر رفت.
با شیوع ویروس کرونا، قیمت نفت وارد کانال 40 دلاری شد تا عربستان به عنوان اصلی‌ترین عضو اوپک از کاهش بیشتر تولید نفت بگوید و از روسیه بخواهد در برنامه کاهش تولید نفت شرکت کند؛ روسها پاسخ روشنی به این درخواست ندادند تا روز جمعه که در نشست اوپک شرکت کردند و گفتند نمی‌توانند کاهش تولید دهند.
مسکو با لحن خاص خود به اوپک تاکید کرد شاید افزایش تولید ندهد اما قطعا تولید خود را کاهش نمی‌دهد و چنانچه اوپک کاهش تولید دهد این سازمان را می‌ستاید! در چنین شرایطی عربستان ضربه بسیار سختی دریافت کرد چرا که این کشور در یکی از سخت‌ترین دوره‌های حیات خود به سر می‌برد.
روسیه هم اکنون بیش از 11 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند و پس از آمریکا دومین کشور بزرگ نفتی جهان است؛ کرملین طی یک سال اخیر با تحریم‌های انرژی آمریکا مواجه شده و ترامپ تلاش بسیاری می‌کند تا روسنفت را به عنوان بازوی نفتی پوتین تضعیف کند. آمریکا که خود توانسته به صادرکننده نفت و گاز تبدیل شود در رویکرد جدیدی که در پیش گرفته، سعی دارد با حذف رقبا برای خود «بازارسازی» کند که البته در باره ایران و ونزوئلا موفق عمل کرده است.
روسیه با آگاهی نسبت به برنامه آمریکا، موضوع افزایش تولید آمریکا را به پیش می‌کشاند و می‌گوید در صورت کاهش تولید، اتفاق خاصی در تعادل رساندن عرضه و تقاضا در بازار رخ نمی‌دهد بلکه آمریکایی‌ها با استفاده از این موقعیت، نفت خود را جایگزین نفتی می‌کنند که اوپک پلاس آن را از بازار خارج کرده است.
عربستانی‌ها اما می‌گویند قیمت‌ها دچار ریزش شده و چاره‌ای جز این نیست؛ اینکه سعودی‌ها معتقدند قیمت نفت را نباید فدای شیل نفت آمریکا کرد، اشاره‌ای به گذشته دارد که خود در مقابلش مقاوت می‌کردند. در دورانی که قیمت نفت روند نزولی خود را آغاز کرد بسیاری از کشورهای عضو اوپک خواستار نشست اضطراری سازمان شدند تا با بررسی وضعیت بازار، تولید را کاهش دهند و قیمت‌ها بهبود یابند.
عربستان مدل 2016 اما زیر بار نمی‌رفت ؛ وزیر وقت نفت عربستان می‌گفت باید این قیمت‌ها را تحمل کرد زیرا در بلندمدت به سود اوپک است، از منظر سعودی‌ها با کاهش قیمت، شیل نفت که برای تداوم تولید به قیمت‌های بالای 60 دلار نیاز داشت دچار سکته خواهد شد و از بازار حذف می‌شوند.
در همان دوره روسیه به میان آمد و از عربستان خواست از موضع خود دست بکشد و برای التیام بازارها با فریز نفتی موافقت کند؛ تکنوکرات‌های ریاض مخالفت کردند اما رهبران سیاسی دو کشور با پیگیری ویژه پوتین توانستند اجماع بزرگی را به وجود بیاورند که منجر به کاهش تولید شد و این روند همچنان ادامه داشت تا چند روز پیش.
عربستان طی یک ماه اخبر دقیقا در همان موضعی قرار داشتند که روسیه در سال 2016 بر روی آن ایستاده بودند؛ اما این بار تمنای ریاض از مسکو برای کاهش تولید با پاسخ منفی مسکو مواجه شد تا ضربه بزرگی به این کشور وارد شود. مسکو همان توجیهی را برای عدم کاهش تولید خود به کار برد که عربستانی‌ها طی سال‌های اخبر از آن استفاده می‌کردند.
راهبرد روسیه چیست؟
روسیه افزايش توليد نفت شيل را تهديدی علیه امنيت انرژي خود نمي‌دانند زيرا بر این باور است که افزايش توليد آمريكا جايگزين نفت كشورهايي مي‌شود كه به صورت سياسي و غيرفني از بازار خارج می‌شود و در نتيجه قيمت نفت هم افت نخواهد كرد.
تزارها معتقدند عربستان با بازار‌سازي نفتي، سهم خود متناسب با توليد پايدار خود را از بازار جهاني تا سال 2024 تضمين كرده‌اند که دقیقا همان راهبرد قدیمی عربستان است؛ راهبردی که بازار را مهم‌تر از قیمت می‌داند.
اما از نظر راهبرد انرژی روسيه باید گفت اولا اين كشور بر اين باور است كاهش بيشتر عرضه اوپك پلاس و افزايش موقتی چرخه‌ای قيمت به سود ايالات متحده بوده و دوما مشاركت در كاهش عرضه و در نتيجه كمك به افزايش عرضه نفت شيل به معنی بالابردن احتمال كاربرد تحريم عليه كشورهای ديگر از سوی آمريكا براي بازار نفت خود بوده كه بعد از ايران و ونزوئلا، مهمترين گزينه بالقوه براي تحريم نفتی روسيه است كه محورهای اوليه آن در قانون كاتسا انجام شده بود.
سوما شركت‌هاي روسی بویژه روسنفت با ظرفیت تولید 5.5 میلیون بشکه در روز، با كاهش توليد مخالف هستند؛ چهارما كاهش ارزش روبل منجر به افزايش حجم فعاليت شركت‌های ملی روسي در داخل شده كه نسبتاً آسيب‌پذيری كمتری به نسبت ديگر كشورهای اوپكی داشته و علاوه بر آن، اقتصاد روسيه به كاهش قيمت آسيب كمتری از اقتصاد عربستان خواهد ديد.
روسيه نيز مانند آمريكا می‌خواهد در كناری بايستد و از مزايای افزايش قيمت ناشی از كاهش توليد اوپكی‌ها بهره‌مند شود بدون اينكه كاهش توليدی را بپذيرد.
مسکو، ضربه سختی به ریاض وارد کرد و حاکمان این کشور برای غلبه بر مشکلات اقتصادی خود مجبور به کاهش تولید هستند مانند دهه 80 که این کشور به عنوان تولیدکننده شناور اوپک، به تنهایی بار کاهش تولید نفت را کشید.
از سال 2014 که قیمت نفت دچار افت وحشتناکی شد و بهای هر بشکه طلای سیاه به زیر 20 دلار رسید، بحث فریز نفتی پیش آمد که تزارها آمادگی خود را برای کاهش تولید و حضور در برنامه‌ای «فرااوپکی» اعلام کردند. با حضور روسیه به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت غیراوپکی در این برنامه فریز نفتی، قیمت‌ها بهبود یافت و از مرز 70 دلار نیز فراتر رفت.
با شیوع ویروس کرونا، قیمت نفت وارد کانال 40 دلاری شد تا عربستان به عنوان اصلی‌ترین عضو اوپک از کاهش بیشتر تولید نفت بگوید و از روسیه بخواهد در برنامه کاهش تولید نفت شرکت کند؛ روسها پاسخ روشنی به این درخواست ندادند تا روز جمعه که در نشست اوپک شرکت کردند و گفتند نمی‌توانند کاهش تولید دهند.
مسکو با لحن خاص خود به اوپک تاکید کرد شاید افزایش تولید ندهد اما قطعا تولید خود را کاهش نمی‌دهد و چنانچه اوپک کاهش تولید دهد این سازمان را می‌ستاید! در چنین شرایطی عربستان ضربه بسیار سختی دریافت کرد چرا که این کشور در یکی از سخت‌ترین دوره‌های حیات خود به سر می‌برد.
روسیه هم اکنون بیش از 11 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند و پس از آمریکا دومین کشور بزرگ نفتی جهان است؛ کرملین طی یک سال اخیر با تحریم‌های انرژی آمریکا مواجه شده و ترامپ تلاش بسیاری می‌کند تا روسنفت را به عنوان بازوی نفتی پوتین تضعیف کند. آمریکا که خود توانسته به صادرکننده نفت و گاز تبدیل شود در رویکرد جدیدی که در پیش گرفته، سعی دارد با حذف رقبا برای خود «بازارسازی» کند که البته در باره ایران و ونزوئلا موفق عمل کرده است.
روسیه با آگاهی نسبت به برنامه آمریکا، موضوع افزایش تولید آمریکا را به پیش می‌کشاند و می‌گوید در صورت کاهش تولید، اتفاق خاصی در تعادل رساندن عرضه و تقاضا در بازار رخ نمی‌دهد بلکه آمریکایی‌ها با استفاده از این موقعیت، نفت خود را جایگزین نفتی می‌کنند که اوپک پلاس آن را از بازار خارج کرده است.
عربستانی‌ها اما می‌گویند قیمت‌ها دچار ریزش شده و چاره‌ای جز این نیست؛ اینکه سعودی‌ها معتقدند قیمت نفت را نباید فدای شیل نفت آمریکا کرد، اشاره‌ای به گذشته دارد که خود در مقابلش مقاوت می‌کردند. در دورانی که قیمت نفت روند نزولی خود را آغاز کرد بسیاری از کشورهای عضو اوپک خواستار نشست اضطراری سازمان شدند تا با بررسی وضعیت بازار، تولید را کاهش دهند و قیمت‌ها بهبود یابند.
عربستان مدل 2016 اما زیر بار نمی‌رفت ؛ وزیر وقت نفت عربستان می‌گفت باید این قیمت‌ها را تحمل کرد زیرا در بلندمدت به سود اوپک است، از منظر سعودی‌ها با کاهش قیمت، شیل نفت که برای تداوم تولید به قیمت‌های بالای 60 دلار نیاز داشت دچار سکته خواهد شد و از بازار حذف می‌شوند.
در همان دوره روسیه به میان آمد و از عربستان خواست از موضع خود دست بکشد و برای التیام بازارها با فریز نفتی موافقت کند؛ تکنوکرات‌های ریاض مخالفت کردند اما رهبران سیاسی دو کشور با پیگیری ویژه پوتین توانستند اجماع بزرگی را به وجود بیاورند که منجر به کاهش تولید شد و این روند همچنان ادامه داشت تا چند روز پیش.
عربستان طی یک ماه اخبر دقیقا در همان موضعی قرار داشتند که روسیه در سال 2016 بر روی آن ایستاده بودند؛ اما این بار تمنای ریاض از مسکو برای کاهش تولید با پاسخ منفی مسکو مواجه شد تا ضربه بزرگی به این کشور وارد شود. مسکو همان توجیهی را برای عدم کاهش تولید خود به کار برد که عربستانی‌ها طی سال‌های اخبر از آن استفاده می‌کردند.
راهبرد روسیه چیست؟
روسیه افزايش توليد نفت شيل را تهديدی علیه امنيت انرژي خود نمي‌دانند زيرا بر این باور است که افزايش توليد آمريكا جايگزين نفت كشورهايي مي‌شود كه به صورت سياسي و غيرفني از بازار خارج می‌شود و در نتيجه قيمت نفت هم افت نخواهد كرد.
تزارها معتقدند عربستان با بازار‌سازي نفتي، سهم خود متناسب با توليد پايدار خود را از بازار جهاني تا سال 2024 تضمين كرده‌اند که دقیقا همان راهبرد قدیمی عربستان است؛ راهبردی که بازار را مهم‌تر از قیمت می‌داند.
اما از نظر راهبرد انرژی روسيه باید گفت اولا اين كشور بر اين باور است كاهش بيشتر عرضه اوپك پلاس و افزايش موقتی چرخه‌ای قيمت به سود ايالات متحده بوده و دوما مشاركت در كاهش عرضه و در نتيجه كمك به افزايش عرضه نفت شيل به معنی بالابردن احتمال كاربرد تحريم عليه كشورهای ديگر از سوی آمريكا براي بازار نفت خود بوده كه بعد از ايران و ونزوئلا، مهمترين گزينه بالقوه براي تحريم نفتی روسيه است كه محورهای اوليه آن در قانون كاتسا انجام شده بود.
سوما شركت‌هاي روسی بویژه روسنفت با ظرفیت تولید 5.5 میلیون بشکه در روز، با كاهش توليد مخالف هستند؛ چهارما كاهش ارزش روبل منجر به افزايش حجم فعاليت شركت‌های ملی روسي در داخل شده كه نسبتاً آسيب‌پذيری كمتری به نسبت ديگر كشورهای اوپكی داشته و علاوه بر آن، اقتصاد روسيه به كاهش قيمت آسيب كمتری از اقتصاد عربستان خواهد ديد.
روسيه نيز مانند آمريكا می‌خواهد در كناری بايستد و از مزايای افزايش قيمت ناشی از كاهش توليد اوپكی‌ها بهره‌مند شود بدون اينكه كاهش توليدی را بپذيرد.
مسکو، ضربه سختی به ریاض وارد کرد و حاکمان این کشور برای غلبه بر مشکلات اقتصادی خود مجبور به کاهش تولید هستند مانند دهه 80 که این کشور به عنوان تولیدکننده شناور اوپک، به تنهایی بار کاهش تولید نفت را کشید.
دوشنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۲۳
کد مطلب: 26457