میزنفت| جوان در گزارشی نوشت:
ایده صدور نفت به ایالاتمتحده و اختصاص درآمد فروش آن به خرید انحصاری غذا و دارو طرفداران زیادی دارد. میلیونها نفر از شهروندان ونزوئلایی در سالهای اخیر برای یافتن غذا و دارو کشورشان را ترک کردهاند. براساس گزارش برنامه غذای سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۸ میادی، نیم میلیون ونزوئلایی به اکوادور گریختهاند.
غذا و دارو، دو نیاز کلیدی مردم این کشور است و میتوان درآمد فروش نفت ونزوئلا به پالایشگاههای آمریکا را صرف خرید مواد غذایی و دارو کرد. از سال ۲۰۱۷ میلادی، کاخ سفید تحریمهای مختلفی را علیه دولت مادورو تصویب کرده است. از ابتدای ژانویه سال جاری نیز خرید نفت ایالاتمتحده از ونزوئلا متوقف شده است.
فرانسیسکو رودریگز، اقتصاددان و تحلیلگر صاحبنظر ونزوئلایی با ایجاد لابی "نفت برای ونزوئلا" به عنوان یک موسسه غیرانتفاعی فعال در خاک آمریکا تلاش میکند تا قراردادی بینالمللی برای خرید نفت ونزوئلا و اختصاص درآمدهای آن برای تامین غذا و دارو ایجاد کند.
تایید دولت ترامپ، مهمترین پیشنیاز عملی شدن این برنامه است. برنامهای که مشابه زیادی با ابتکار سازمان ملل متحد برای فروش نفت عراق در برابر غذا در دهه ۱۹۹۰ میلادی دارد.
کاخ سفید که برای سرنگونی دولت نیکولاس مادورو تلاشهای زیادی انجام داده، تاکنون از پذیرش این طرح خودداری کرده است. بزرگترین تناقض شرایط ونزوئلا این است که مردم این کشور دارای بیشترین ذخایر نفت دنیا هستند، اما با گرسنگی و فقر دست و پنجه نرم میکنند.
برنامه غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد اعلام کرده در یک دهه اخیر، تعداد ونزوئلاییهای دچار سوتغذیه با رشد دو برابری از ۲.۸ میلیون نفر به ۶.۸ میلیون نفر افزایش یافته است. بدین ترتیب بیش از ۲۰ درصد مردم این کشور فاقد غذای کافی هستند.
بحران گرسنگی یکی از دلایل ترک ونزوئلا توسط ۴.۳ میلیون نفر از ساکنان این کشور در سالهای اخیر بوده است. هرچند آمریکاییها تمایل ندارند که به عنوان عامل این بحران شناخته شوند. مادورو نیز هیچ تصمیمی مبنی بر عقب نشینی از مواضعش ندارد.
خوان گوایدو، رهبر مجمع ملی که از سوی واشنگتن و ۵۰ کشور به عنوان رهبر قانونی ونزوئلا به رسمیت شناخته میشود، برای کسب قدرت با مسیر دشواری روبرو است.
رودریگز میگوید: اگر مادورو از قدرت کنارهگیری کند، مسیرهای متفاوتی در برابر ونزوئلا وجود خواهد داشت. تعدادی از دولتهای دنیا اعلام کردهاند ارسال کمکهای انسان دوستانه آنها در گروی خروج مادورو از کاخ ریاست جمهوری و انتقال قدرت به گوایدو است. اما پیش بینی آینده بسیار دشوار است.
وی افزود: با تغییر رژیم، شاهد اتفاقات و مشکلاتی غیرقابل پیش بینی خواهیم بود. ما باید راهکارهایی بیاندیشیم تا بحران سیاسی کنونی با کمترین هزینه پایان یابد. اگر برنامه نفت در برابر غذا در کشور ونزوئلا به صورت مناسبی اجرایی شود، با توجه به وابستگی زیاد این کشور به محصولات وارداتی و درآمدهای بادآورده نفتی، شاهد تغییر در شرایط کنونی خواهیم بود.
در ماه ژانویه، با هدف گرفتن قلب اقتصاد ونزوئلا، کاخ سفید اکثر شرکتهای آمریکایی را از خرید نفت این کشور منع کرد. با این اقدام، تولید و صادرات نفت ونزوئلا با سقوط چشمگیری روبرو شد. در ماه آگوست، تولید روزانه نفت این کشور به ۷۱۲ هزار بشکه سقوط کرد. براساس گزارش اوپک، میزان تولید در آگوست سال گذشته ۱.۲ میلیون بشکه در روز بوده است.
رودریگز میگوید: تحریمهای ژانویه امسال به کاهش ۴۰۰ هزار بشکهای تولید نفت ونزوئلا منجر شده است. این عدد به معنای از دست رفتن درآمدی ۸ میلیارد دلاری در سال و برابر با واردات کنونی کاراکاس خواهد بود.
در سال جاری، ونزوئلا ۱.۱ میلیارد دلار غذا و دارو وارد کرده است. عدد مشابه در سال گذشته، ۲.۳ میلیارد دلار بوده است. لذا اگر بخشی از درآمد فروش این ۴۰۰ هزار بشکه به طرح نفت در برابر غذا اختصاص یابد، میتوان غذا و داروی کافی را برای شهروندان تامین کرد. اتفاقی که استانداردهای زندگی آنها را بهبود خواهد بخشید.
اما این مسیر با موانع زیادی روبرو است. مادورو و گوایدو، بخشهایی کلیدی از اقتصاد ونزوئلا را در اختیار دارند و بدون تایید آنها این برنامه عملی نخواهد شد.
مادورو بر صنعت نفت ونزوئلا کنترل همه جانبهای دارد، اما دولت گوایدو اختیار حسابهای بانکی شرکت ملی نفت ونزوئلا( پی دی وی اس ای) در آمریکا را در دست دارد. اکثر بانکها و موسسات مالی بینالمللی نیز از گوایدو حمایت میکنند.
از سوی دیگر، اجرای برنامه نفت در برابر غذا، نیازمند تایید مدیران انعطاف ناپذیر دولت ترامپ خواهد بود. رودریگز میگوید: ما با یک توافق سه جانبه روبرو هستیم. البته به نظر میرسد با توافق مادورو و گوایدو شاهد تایید این توافق از سوی واشنگتن خواهیم بود.
آیا رسوایی عراق تکرار خواهد شد؟
برنامههای نفت در برابر غذا دارای تاریخی فاجعه آمیز در دنیا هستند. در سال ۱۹۹۵ میلادی، سازمان ملل متحد به صدامحسین، دیکتاتور بغداد اجازه داد تا نفت خود را در برابر غذا، دارو و کمکهای انسان دوستانه و با حفظ تحریمهای فاجعه بار بینالمللی به فروش برساند.
اما گزارش منتشر شده در سال ۲۰۰۵ میلادی نشان داد که صدام حسین با دریافت ۱.۷ میلیارد دلار و قاچاق ۱.۹ میلیارد دلار نفت، این برنامه را به بیراهه برده است. در سال ۲۰۰۷ میلادی نیز بینون سیوان، مسئول برنامه در سازمان ملل به دلیل دریافت ۱۶۰ هزار دلار رشوه، در دادگاههای آمریکا محاکمه و روانه زندان شد.
رودریگز میافزاید: فساد مالی گسترده در برنامه نفت در برابر غذای عراق، در رسانهها بازتابهای گسترده داشت و هراس از تکرار آن رسوایی، قابل پذیرش است. اما باید تلاش کرد تا از تکرار اتفاقات مشابه جلوگیری شود.
در دهه ۱۹۹۰ میلادی، اجرای برنامه نفت در برابر غذا باعث شد که میلیونها نفر از شهروندان عراقی بتوانند به غذای بیشتری دسترسی داشته باشند.
به نظر میرسد در اجرای این برنامه نباید خواستههای مادورو در مورد قراردادهای نفتی در اولویت قرار گیرد. همچنین نباید مواد غذایی و داروهای این طرح در چارچوب شبکه مواد غذایی یارانهای دولت موسوم به کلاپ توزیع شود. مادورو ممکن است از این برنامه در جهت پیشبرد اهداف خود بهره ببرد.
رودریگز خواهان مشارکت سازمان ملل در اجرای این برنامه با اولویت شهروندان فقیر کشورش و مشارکت همه گروههای سیاسی است. با توجه به آینده نامعلوم رقابت سیاسی مادورو و گوایدو، توافق هر دو طرف بر اجرای برنامه یک برگ برنده برای مردم ونزوئلا خواهد بود.
هرچند میتوان پیشبینی کرد که از هم اکنون افراد و شرکتهای زیادی به دنبال سواستفاده از این برنامه برای تامین منافع خود هستند. این داستان ادامه دارد.
نویسنده: جیم ویس
منبع: Miami Herald
مترجم: محسن داوری
سه شنبه ۹ مهر ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۴۶