شکست در بهره برداری انتخاباتی ستاره خلیج فارس

وحید حاجی‌پور/ حاشیه‌های پالایشگاه ستاره خلیج فارس تمامی ندارد؛ عددسازی‌ها به قوت خود باقی است و در این میان مدیران شرکت ملی پالایش و پخش برای آنکه نشان دهند چه عمکلرد خوبی دارند به اظهار نظر مشغول هستند. زمانی که از روند کند پیشرفت فیزیکی پروژه ستاره خلیج فارس انتقاد می‌شد وزارت نفت با بیان اینکه سهامدار 17 درصدی این پالایشگاه است، توپ را به زمین سهامداران پاس می‌داد ولی اکنون که به زعم خود فاز نخست این پالایشگاه افتتاح شده است، خود را صاحب این افتخار معرفی می‌کند.

بهتر است از ابتدا شروع کنیم. پالایشگاه ستاره خلیج فارس یک واحد پالایش 3 فازی است که سهم هر فاز 120 هزار بشکه میعانات گازی است. این پروژه به گفته عباس کاظمی در پیشرفت 67 درصدی به دولت یازدهم واگذار شد و قرار بود فاز نخست این پالایشگاه از سال 93 افتتاح شود که به پایان سال 96 موکول شده است.

دولت یازدهم برای افتتاح کامل فاز اول این پالایشگاه 4 سال زمان داشت ولی در طول این 4 سال موفق به انجام این مهم نشد با وجود اینکه بیش از یک میلیارد یورو – به گفته وزیر نفت – به این پروژه تزریق شد و برجام توانست تجهیزات خریداری شده را آزاد کند ولی به هر حال فاز نخست به بهره برداری نرسید. پول که بود، آیا «تدبیر» نبود؟ آیا وزارت نفت در نظارت بر این پروژه ضعف داشت؟ آیا دلالان بنزین بیشتر مانع تراشی می‌کردند و یا همسایگان؟!

دولت حساب ویژه‌ای روی این پروژه باز کرده بود و به حدی روی افتتاح آن حساس بود که یکبار معاون اول را برای افتتاح واحد تقطیر به بندرعباس دعوت کرد و یکبار دیگر که قرار بود فاز نخست افتتاح شود، از رئیس جمهور خواست تا آن را افتتاح کند ولی با عنوان آغاز تولید مستمر بنزین. اینکار شبیه آن است که وزیر نفت از رئیس جمهور دعوت کند تا در مراسم راه اندازی ابتدایی پالایشگاه‌های فاز 17 و 18 به عسلویه سفر کند تا پس از 6 ماه بصورت رسمی از آن بهره برداری شود.

ولی چرا فاز نخست ناقص است؟ بارها در همین رسانه نوشته شد که فاز نخست این پالایشگاه در خوش بینانه ترین حالت تا پایان تابستان 96 به بهره برداری خواهد رسید ولی کسانی که جزئیات دقیقی از این پروژه را نمی‌دانستند، روشنگری ميزنفت را نشاندهنده خصومت با دولت یازدهم دانستند در حالی که سعی شده بود واقعیات عنوان شود که وزیر نفت، خود به آن اعتراف کرد.

فاز اول پالایشگاه دارای یک برج تقطیر است که در دی ماه 95 دین تبلیغاتی خودش را به اسحاق جهانگیری و دولت پرداخته بود. خروجی های این برج تقطیر عبارت است از نفتا (78 هزار بشکه در روز) که پس از شیرین سازی برای تبدیل شدن به بنزین استفاده می‌شود و همچنین گازوئیل و گاز مایع و نفت سفید که باید هر کدام بصورت جداگانه مورد شیرین سازی قرار گیرند تا با حذف گوگرد، کیفیت مطلوب برای استفاده پیدا کنند اما هنوز هیچ یک از واحدهای شیرین سازی آنها آماده نشده بود و در واقع می‌توان گفت قربانی بنزین یا به عبارت بهتر «شوی تبلیغاتی دولت برای خودکفایی بنزین» شدند.

 اما در مورد خود بنزین هم، نفتا پس از شیرین سازی به نفتای سبک، متوسط و سنگین تقسیم می‌شود. نفتای متوسط به واحد CCR می‌رود تا مورد اصلاح  کاتالیستی قرار گیرد و به ریفرمیت بنزین تبدیل شود. نفتای سبک هم به واحد ایزومریزاسیون می‌رود تا با تبدیل شدن مولکول ها از حالت زنجیری به حالت حلقوی به حد مطلوبی در عدد اکتان برسد. اما واحد ایزومریزاسیون فاز اول این پالایشگاه هنوز آماده بهره برداری نیست و نفتای سبک به همان صورت با بنزین مخلوط می‌شود که موجب می‌شود کیفیت بنزینی که هم اکنون در حال خارج شدن از پالایشگاه ستاره خلیج فارس است یورو 2 باشد. طی چند ماه آینده با تکمیل شدن واحد ایزومریزاسیون، کیفیت بنزین تولیدی به یورو 4 می‌رسد اما شاید از آنجا که معلوم نبود چند ماه دیگر شخصی که این واحد را افتتاح می کند عبارت «علی برکت الله» را خواهد گفت یا نه، مسئولان وزارت نفت ترجیح دادند این واحد فعلا بصورت زودهنگام راه اندازی شود.

پس تا اینجا تنها «قسمتی از واحد بنزین سازی یکی از فازهای سه گانه پالایشگاه ستاره خلیج فارس» به نام واحد CCR به بهره برداری رسیده است. اما در مورد واحد CCR نیز اخباری که از این پالایشگاه به ميزنفت رسیده است حاکی از آن است که کاتالیست های واحد CCR پس از مدتی احتیاج به احیاء دارند. در فرآیند احیاء کک‌های نشسته بر روی کاتالیست می‌سوزند و از روی آن زدوده می‌شوند تا کاتالیست مجددا به راکتور واکنش بازگردد. این کار بصورت مداوم انجام می‌شود اما از آنجا که واحد احیاء کاتالیست هم هنوز آماده بهره برداری نیست، این واحد فقط حدود 6 الی 7 روز توانایی کار کردن و تولید بنزین را خواهد داشت! زیرا طی 6 روز کاتالیست ها به شدت کثیف خواهند شد و کارایی خود را از دست خواهند داد. با این توضیح مشخص می‌شود که حتی تولید مستمر بنزین در فاز نخست پالایشگاه نیز هنوز اتفاق نیفتاده است و عملا همه چیز در همان موعد از پیش تعیین شده یعنی حوالی مرداد ماه امکان پذیر بود اما علی برکت الله!

ازاین جهت بود که وزیر نفت رسما اعلام کرد فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا پایان سال به بهره برداری می‌رسد تا در این پروژه، تدبیر خاصی صورت نپذیرفته باشد و مجموع 4 سال عملکرد در این پروژه، به افتتاح حتی یک فاز هم منجر نشود. وزارت نفت مدعی است پارس جنوبی با مدیریت منطقی به سرانجام رسید ولی آیا در ستاره خلیج فارس کمچه تدبیر به ته دیگ خورده است؟
 

سه شنبه ۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۱۱