اروپا برای ایران عجله دارد

به گزارش «ميزنفت»، این اندیشکده نوشت:

براساس توافقنامه هسته ای، تحریم های اعمال شده بر امپراطوری تجاری 95 میلیارد دلاری ایران که از طریق شبکه گسترده ای از شرکتها و صنایع فعالیت می کند، برداشته خواهند شد. جای تعجب نیست که رسانه های اروپایی ایران را «الدورادوی جدید»، «فرصت قرن» و «آخرین بازار دست نخورده» می نامند.

این در حالی است که پایگاه اینترنتی «ساخت بمب را متوقف کنید»، اعلام کرد: «انجام معاملات تجاری با رژیم ایران همچنین به معنای افزایش تأمین مالی برنامه هسته ای،‌ تهدیدها علیه اسرائیل، تکذیب هالوکاست، صادرات تروریسم اسلامی و سرکوب ملت ایران است.»

یک مقام بلندپایه فرانسوی نیز اعلام کرد: «همه با طمع به ایران چشم دوخته اند.»
سیاست مداران و مقامات تجاری کشورهای اروپایی با عجله در تلاش برای ورود به ایران به عنوان نخستین «واردشوندگان» به منظور تضمین منافع خود از اقتصادی 400 میلیارد لاری ایران هستند.

بر اساس توافق نامه هسته ای که در روز 14 ژوئیه در وین اتریش حاصل شد، اگر تهران با محدود شدن برنامه هسته ای خود موافقت کند، تحریم های بین المللی از بخش بانکی، انرژی و تجاری ایران برداشته خواهند شد.

برداشته شدن تحریم ها علیه ایران -بازاری با 80 میلیون مصرف کننده که از نظر تولید ناخالص داخلی پس از ترکیه دومین بازار بزرگ در منطقه خاورمیانه محسوب می شود- سبب ایجاد ظرفیت هایی برای بهره برداری از فرصت های تجاری می شود.

مقامات ایرانی می گویند طی پنج سال آینده به سرمایه گذاری 185 میلیارد دلاری تنها در بخش نفت و گاز نیاز دارند. از اکنون تا سال 2025 ، بخش معدن نیز به سرمایه گذاری 29 میلیارد دلاری نیاز دارد. ایران امیدوار است بتواند میزان خودروهای تولید در این کشور را سه برابر کند و تا سال 2025 تعداد آنها را به سه میلیون دستگاه در سال برساند. اما کنگره آمریکا در ماه سپتامبر درباره توافق نامه هسته ای ایران تصمیم گیری خواهد کرد اما به نظر می رسد اروپایی ها بر این فرض هستند که در حال حاضر درهای ایران به روی فعالیت های تجاری باز است.

طی چند روز پس از امضای توافق نامه هسته ای، اتحادیه اروپا آن را تصویب کرد و مقامات بلندپایه آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و مقامات اتحادیه اروپا برای انعقاد قراردادهای تجاری روانه تهران شدند. این در حالی است که مقامات اتریشی، اسپانیایی و سوئدی نیز در حال برنامه ریزی برای انجام سفرهای تجاری به ایران در ماه سپتامبر و اکتبر هستند.

در روز 12 ماه اوت، سوئیس -کشوری بی طرف که عضو اتحادیه اروپا نیست- اعلام کرد به صورت یکجانبه تحریم های ایران را فورا لغو خواهد کرد و بدین ترتیب تهران می تواند به فن آوری و نظام بانکی سوئیس دسترسی داشته باشد.

تحلیل گران می گویند دلیل عجله اروپایی ها بر این اساس است که تحریم های بین المللی اعمال شده بر ایران برداشته خواهند شد و اگر تهران تعهدات خود را بر اساس توافق نامه هسته ای نقض کند، بعید به نظر می رسد تلاش ها برای اعمال دوباره این تحریم ها با موفقیت همراه شود.

سعید قاسمی نژاد تحلیل گر مسائل ایران در بنیاد دفاع از دموکراسی ها -که در واشنگتن مستقر است- اعلام کرد: «وعده باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا درباره بازگشت پذیری تحریم ها حقیقت ندارد. زمانی که شرکت های بین المللی وارد ایران شوند و خود را به انجام سرمایه گذاری چندین میلیارد دلاری در این کشور متعهد کنند، دیگر راهبرد بازگشت پذیری تحریم ها در کار نخواهد بود.» او همچنین گفت: «تقریبا یک دهه طول خواهد کشید تا آمریکا بتواند اروپایی ها را برای ترک بازار ایران متقاعد کند زیرا شرکت های اروپایی مقادیر زیادی در ایران سرمایه گذاری کرده اند. آنهایی که وعده بازگشت سریع تحریم ها را در آینده می دهند‌ یا ساده هستند یا حقیقت را نمی گویند.»

فیلیپ گوردون هماهنگ کننده سابق مسائل خاورمیانه در دولت اوباما که در حال حاضر در شورای روابط خارجی حضور دارد، در مصاحبه با نیویورک تایمز اذعان کرد مذاکره کنندگان آمریکایی به عمد روند بازگشت پذیری تحریم ها را مبهم تدوین کردند که نشان می دهد اگر ایران به مفاد توافقنامه هسته ای پایبند نماند همه تحریم ها لزوما بار دیگر علیه این کشور اعمال نخواهند شد.

بر اساس گزارش نیویورک تایمز،‌ «در توافق نامه هسته ای برای نمونه تصریح شده است که این تحریم هایی که قرار است بار دیگر اعمال شود شامل قراردادهایی نخواهد شد که قبل از نقض احتمالی مفاد توافق نامه هسته ای امضا شده اند. شرکت ها و دولت های اروپایی می توانند بگویند این قراردادها در حال حاضر از هر گونه تحریم در آینده مستثنی خواهند شد.»

وزیر خارجه ایران در روز سوم ماه اوت در نشست شورای روابط خارجی ایران اعلام کرد رژیم تحریم های بین المللی علیه این کشور از هم فروپاشیده است و هرگز بار دیگر اعمال نخواهد شد.

او گفت: «ساختار تحریم هایی که آمریکا بر اساس قطعنامه های سازمان ملل متحد اعمال کرد از بین رفته است و همانند دهه 1990 که هیچ کشوری به تحریم های آمریکا علیه ایران پایبند نبود، هیچ کسی بازگشت تحریم ها را در آینده نخواهد پذیرفت.»

ایلان برمن کارشناس مسائل خاورمیانه در مقاله ای در نشریه پلیتیکو اعلام کرد: «در نهایت شرایطی ایجاد خواهد شد که بر اساس آن، منافع فزاینده اقتصادی و سیاسی اروپایی ها در جمهوری اسلامی تضمین خواهد کرد ایران به شرایط قبلی به عنوان یک کشور منفور باز نخواهد گشت، چه به مفاد برنامه جامع اقدام مشترک پایبند باشد چه نباشد.»

در ذیل به هیئت های مهم تجاری اروپایی اشاره می کنیم که در پی بهره برداری از فرصت های تجاری با ایران هستند.
- آلمان: زیگمار گابریل معاون صدر اعظم آلمان نخستین مقام بلندپایه اروپایی بود که پس از امضای توافق نامه هسته ای در وین به ایران سفر کرد. گابریل -که همچنین وزیر دارایی آلمان است- در روز 19 ژوئیه، هدایت هیئتی از مقامات بلندپایه تجاری آلمان را بر عهده داشت که به ایران سفر کردند و در پی برقراری روابط تجاری دو جانبه بر آمدند. او گفت: « عادی سازی و تقویت روابط اقتصادی با ایران نفع زیادی برای بخش صنعت در آلمان خواهد داشت.»

فدراسیون صنایع آلمان بر این باور است که صادرات به ایران می تواند طی سه یا چهار سال فزایش یابد و به بیش از ده میلیارد یورو برسد. این رقم در سال 2014، دو میلیارد و چهارصد هزار یورو بود.

گابریل تأکید کرد ایران اگر خواهان برقراری روابط اقتصادی نزدیک تر با آلمان است باید روابط با اسرائیل را بهبود بخشد . او افزود: «از نظر آلمان این امر واضح است که هر کسی که خواهان داشتن روابطی پایدار با ماست نباید حق موجودیت اسرائیل را زیر سوال ببرد.»

اما مقامات ایرانی صراحتا درخواست گابریل را رد کردند. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد: «ما در زمینه موضوعات خاص منطقه ای در خاورمیانه رویکردی کاملا متفاوت با آلمان داریم و صراحتا دیدگاه های خود را در مذاکرات مختلف اعلام کرده ایم.»

- فرانسه: لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه دومین مقام بلندپایه اروپایی بود که پس از امضای توافق نامه هسته ای به ایران سفر کرد. فابیوس با ورود به ایران در روز 29 ماه ژوئیه اعلام کرد: «ما دو کشور مستقل بزرگ هستیم، دو تمدن بزرگ. درست که در سال های اخیر به دلایلی که همگان می دانند ارتباطاتمان کاهش یافت اما در حال حاضر به لطف توافق هسته ای اوضاع در حال تغییر است.»

بر اساس تخمین های وزارت امور خارجه فرانسه، واردات این کشور از ایران در سال 2013 کاهش یافت و تنها به 62 میلیون یورو رسید. این رقم در سال 2011، یک میلیارد و 770 میلیون یورو بود. صادرات فرانسه به ایران در سال 2013، کاهش یافت و به 494 میلیون یورو رسید. این رقم در سال 2011، یک میلیارد و 660 میلیون یورو بود.

فابیوس -که اتهامات را در این باره رد کرد که انگیزه اولیه فرانسه از امضای توافق هسته ای ایجاد فرصت های تجاری برای شرکت های فرانسوی بوده است- همچنین از سوی فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه از حسن روحانی رئیس جمهور ایران برای سفر به پاریس در ماه نوامبر دعوت کرد.

دیدار فابیوس از ایران از سوی تندروهای ایرانی با اسقبال رو به رو نشد، تندروهایی که او را عامل شیوع ایدز در کشور خود می دانند. حدود 300 ایرانی به سبب تزریق خون آلوده که در اواسط دهه 1980 به ایران صادر شد، به ویروس ایدز مبتلا شدند، زمانی که فابیوس نخست وزیر فرانسه بود و مرکز ملی تزریق خون فرانسه از آلوده بودن این خون ها اطلاع داشت. فابیوس در سال 1999 به قتل متهم شد اما بعدا تبرئه شد. تظاهرکنندگان ایرانی با پلاکاردهایی از فابیوس استقبال کردند که در آنها دست های فابیوس به خون آلوده بود. در این پارچه نوشته ها نوشته شده بود: «ما نمی بخشیم و فراموش نمی کنیم.»

نمایندگان بزرگترین فدراسیون کارفرمایان در فرانسه قرار است طی روزهای 27 تا 29 سپتامبر به تهران سفر کنند تا بتوانند به کشف فرصتهای سرمایه گذاری و برقراری مجدد روابط بازرگانی بپردازند.

در فوریه سال 2014، بیش از 100 مقام تجاری فرانسه به همراه نمایندگان شرکتهایی همچون ایرباس، الستوم، سیتروئن، جی دی اف سوئز، پژو، رنو و توتال برای «کشف فرصت های سرمایه گذاری» به ایران سفر کردند. این بزرگترین هیئت تجاری اروپایی بود که از زمان امضای توافقنامه موقت هسته ای در نوامبر 2013 به ایران سفر کرده بود.

در آن زمان، پیر موسکوویسی وزیر دارایی فرانسه اعلام کرد این سفر با هدف انتقال این پیام انجام شد که «در صورت بهبود شرایط، فرصت های تجاری قابل توجهی برای فرانسه در ایران وجود دارد.»

- ایتالیا: پائولو جنتیلونی وزیر امور خارجه ایتالیا و فدریکا گوئیدی وزیر توسعه اقتصادی این کشور طی روزهای چهارم تا ششم اوت ریاست یک هیئت بلندپایه تجاری را در سفر به ایران بر عهده داشتند که با هدف ایجاد فرصت های صادراتی برای شرکت های ایتالیایی انجام شده بود. بر اساس پیش بینی ها، صادرات شرکت های ایتالیایی به ایران در سال 2018 افزایش خواهد یافت و به سه میلیارد و 800 میلیون یورو خواهد رسید. این رقم در حال حاضر یک میلیارد و 200 میلیون یورو است.

شرکت های فعال در بخش نفت و گاز و ابزارآلات صنعتی -دو بخشی که بیش از همه تحت تأثیر تحریم ها قرار گرفتند- امیدوار به احیای دوباره منافع تجاری خود در ایران هستند. صادرات شرکت های فعال در بخش ماشین آلات صنعتی -که در حال حاضر 60 درصد از صادرات کنونی ایتالیا را به ایران تشکیل می دهد- از یک میلیارد و 300 میلیون یورو طی پنج سال گذشته به 700 میلیون کاهش یافته است.

در روز ششم ماه اوت،‌جنتیلونی و گوئیدی با بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران دیدار کردند . پس از این نشست،‌زنگنه اعلام کرد ایران از شرکت انی ایتالیا و همچنین دیگر شرکت های این کشور برای مشارکت در طرح های صنعت نفت ایران دعوت به عمل آورده است.

در روز چهارم ماه اوت، وزارت توسعه اقتصادی و مدیو بونکا -بانک پیشرو در زمینه سرمایه گذاری در ایتالیا- از نهایی شدن یادداشت تفاهم با وزارت اقتصاد ایران و بانک مرکزی این کشور با هدف تسهیل توسعه روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور در آینده خبر دادند.

براساس این توافق نامه، «طرف ها برای ارزیابی طرح های میان مدت و کوتاه مدت دو جانبه صادراتی تلاش خواهند کرد.»

در روز چهارم ماه اوت، فین مکانیکا - که یک گروه صنعتی مهم در ایتالیا محسوب می شود- اعلام کرد قراردادی 500 میلیون یورویی با شرکت سرمایه گذاری غدیر برای احداث یک نیروگاه در این کشور امضا کرده است.

- اتریش: هاینس فیشر رئیس جمهور اتریش نخستین رئیس دولت اروپایی خواهد بود که از سال 2004 به ا یران سفر می کند. قرار است رینهولد میترلنتر وزیر اقتصاد و معاون صدر اعظم، سباستین کِرز وزیر امور خارجه و همچنین هئیتی بلندپایه از مقامات تجاری اتریش او را در این سفر همراهی کنند. رئیس جمهور اتریش قرار است طی روزهای هفتم تا نهم سپتامبر به تهران سفر کند.

میترلنر اعلام کرد امیدوار است صادرات اتریش به ایران از رقم کنونی 232 میلیون یورو، تا سال 2020 به یک میلیارد یورو در سال برسد.

طی روزهای بیست و سه و بیست و چهارم ژوئیه، اتاق اقتصادی اتریش کنفرانسی تجاری را بین ایران و اتحادیه اروپا ترتیب داد که در آن حدود 400 مقام تجاری ایرانی و اتریشی حضور داشتند از جمله محمد رضا نعمت زاده وزیر صنعت ایران.

نعمت زاده اعلام کرد: «ما دیگر به واردات یک جانبه کالاها و ماشین آلات از اروپا علاقه نداریم. ما در پی روابطی دو جانبه و همچنین همکاری در بخش توسعه، طراحی و مهندسی و سرمایه گذاری مشترک در بخش تولید و صادرات هستیم.»

این در حالی است که همه اتریشی ها از اقدام دولت خود برای حضور در ایران خوشحال نیستند. شاخه گروه «ساخت بمب را متوقف کنید» در اتریش در روز 23 ماه ژوئیه یک تظاهرات را در این کشور ترتیب داد. این گروه در بیانیه ای اعلام کرد:‌«در حالی که اجرای توافق نامه هسته ای ایران هنوز آغاز نشده است و تحریم های ایران همچنان بر سر جای خود باقی هستند، گروه های لابی تجاری در ایران قرار است میزبان کنفرانس ایران و اتحادیه اروپا در وین باشند.

در این کنفرانس کریستوف لیتل رئیس اتاق اقتصادی اتریش و همچنین محمد رضا نعمت زاده وزیر صنعت و تجارت ایران حضور دارند. شرکت های آلمانی و اتریشی در تلاش برای بهبود روابط تجاری خود با رژیمی هستند که یهودی ستیز است. برگزاری این کنفرانس نشان می دهد در نتیجه توافق هسته ای وین، میلیاردها یورو پول عاید  ایران خواهد شد.

- اسپانیا: خوزه مانوئل گارسیا مارگالو وزیر امور خارجه اسپانیا، خوزه مانوئل سوریا وزیر گردشگری و انرژی و آنا پاستور وزیر توسعه اسپانیا ریاست هیئت بلندپایه تجاری را در اوایل ماه سپتامبر به ایران بر عهده خواهند داشت. هدف از این سفر گشودن درها برای شرکت های اسپانیایی در بخش انرژی، مخابرات و بخش های زیرساختی است.

اتاق بازرگانی اسپانیا اعلام کرد این کشور امیدوار است پس از برداشته شدن تحریم ها صادرات خود را به ایران دوبرابر کند و به 600 میلیون یورو برساند.

بخش هایی که سرمایه گذاری در آنها سود فراوانی عاید شرکت های اسپانیایی خواهد کرد عبارتند از پتروشیمی، نفت، معدن، اتومبیل، زیرساختی و حمل و نقل ریلی.

با وجود تحریم ها، بیش از 350 شرکت عمدتا کوچک اسپانیایی در حال حاضر در ایران فعال هستند. در روز 19 ژوئیه، روزنامه الموندو گزارش داد دهها شرکت اسپانیایی مواد با کاربرد دو گانه به ایران فروخته اند، موادی که می توان از آنها برای کمک به ساخت تسلیحات کشتار جمعی توسط ایران استفاده کرد.

از سال 2011، مقامات اسپانیایی دهها عملیات با هدف خنثی کردن فروش تسلیحات غیر قانونی به ایران انجام داده اند. گزارش منتشر شده در ماه آوریل از سوی موسسه گیت استون نشان می دهد علاوه بر اسپانیا، شرکت ها یا افرادی از بلژیک، انگلیس، فنلاند، فرانسه، آلمان، مجارستان، اسلوونی، ایتالیا، ایرلند، هلند،‌ نروژ، سوئد و سوئیس در صادرات مواد با کابردهای دوگانه به ایران دست داشته اند.

شنبه ۲۴ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۲۵