به گزارش «
ميزنفت»، اعضاي سازمان كشورهاي صادر كننده نفت خام ساعت ۱۴ روز پنج شنبه به اجلاس وزارتي اوپك رفتند و پس از چهار ساعت مذاكره كه گفته ميشود با جدل و اختلاف نظر شديد همراه بوده است، تصميم اوپك را مبني بر تثبيت توليد اعلام كردند.
اعضاي اوپك در بيانيه پاياني خود اعلام كردند كه اين سازمان تصميم گرفته است تاسقف توليد روزانه ٣٠ ميليون بشكهاي نفت خود را كه براي سه سال گذشته ثابت باقي مانده است، همچنان حفظ كند. شنيدههاي جوان از حاضران در وين از اين حكايت دارد كه كشورهاي حوزه خليج فارس در تثبيت توليد نقش مهمي ايفا كرده است؛ كشورهايي كه بيش از يك دوم نفت اوپك را توليد ميكنند و زنگنه چندي پيش براي جلب نظر آنها براي كاهش سقف توليد، پيام روحاني را به آنها رسانده بود.
*زنگنه چه گفت؟وزير نفت ايران به محض خروج از جلسه در محاصره خبرنگاران قرار گرفت و در پاسخ به اين پرسش كه آيا از اين تصميم عصباني هستيد، گفت: نه عصباني نيستم. چهره زنگنه كه نشاندهنده نارضايتي وي از تصميم اوپك بود، سوژه عكاسان شد اما وي اظهار داشت: مطلب مهمي كه بازار اوپك بر آن تأكيد كرد، اين بود كه به يقين براي نزديكتر كردن ديدگاههايمان به مشورتهاي بيشتر نياز داريم. زنگنه كه يك روز پيش از برگزاري اين نشست در پاسخ به اين پرسش كه آيا ايران حاضر است توليد نفت خود را كاهش دهد، گفت: سهميه ايران در اوپك به اندازه كافي كاهش يافته است و نيازي به كاهش توليد نفت ايران نيست.
وزير نفت عراق هم اعلام كرد كه مواضعش در بسياري از موارد با ايران همسو و مشترك است، ونزوئلا نيز به دنبال كاهش توليد اعضا بود و الجزاير نيز آن را همراهي ميكرد، در مقابل عربستان، امارات، كويت ضرورتي براي اين اقدام نميدانستند و روسيه نيز اعلام كرده بود به دنبال كاهش توليد نفت نيست.
كشورهايي كه خواستار كاهش سطح توليد نفت بودند، كاهش را براي ديگر كشورها ميدانستند و خود را ملزم به كاهش توليد نميدانستند جز ونزوئلا كه اعلام كرد به فكر كاهش توليد نفت براي افزايش بهاي نفت است.
در اين ميان، موضع وزير نفت از سوي برخي رسانهها ابهام برانگيز و به نوعي بازي در زمين عربستان و امريكا قلمداد ميشود در حالي كه موضع ايران، بسيار قابل تأمل بود و حافظ منافع كشور. در صورت اجماع براي كاهش توليد نفت، بيشتر كاهش سهميهها به كشورهاي ايران و عراق و ونزوئلا تعلق ميگرفت و كشورهاي ديگر چندان با اين مشكل روبه رو نبودند ضمن آنكه هيچ الزامي از سوي كشورهاي عضو اوپك براي رعايت سهميهها وجود ندارد و كشورهاي «زاويهدار» با ايران ميتوانند با توليد بيشتر از سهميهشان دوباره بازار را به هم بريزند. در چنين شرايطي ايران بخش ديگري از بازار و سهميه خود را از دست داده و شيل نفتها در بازار جولان ميدادند.
كاهش توليد اعضاي اوپك، جا باز كردن براي نفت امريكا در بازار بود كه اين روزها دشمن اصلي اوپكيها محسوب ميشوند و در صورت كاهش سهميه ايران در اوپك، نقشه بلند مدت امريكا براي حذف تدريجي نفت ايران از بازارهاي نفت وارد فاز جديدي ميشد.
روزگاري ايران ۲ ميليون و ۵۰۰ هزار بشكه نفت روانه بازار ميكرد اما امروز به يك ميليون بشكه در روز رسيده است و اتفاق خاصي كه منجر به شوك نفتي شود، رخ نداده است. اين مهم به خوبي نشان ميدهد در صورت كاهش سهميه ايران در اوپك، نقش كشور در بازار نفت كمرنگتر ميشد.
*تلاشها ادامه داردبا اين وجود اما كشورهايي مانند ونزوئلا در حال تلاش براي «ميزان» كردن بازار نفت هستند به طوري كه نيكولاس مادورو، رئيسجمهور ونزوئلا كه كشورش تلاش گستردهاي را براي كاهش توليد نفت اوپك در نشست ديروز انجام داده بود، گفت، ونزوئلا به تلاشهاي خود تا زماني كه قيمت نفت به ۱۰۰ دلار در هر بشكه برگردد، ادامه خواهد داد.
كشورهاي «قيمت محور» نتوانستند «آب» اوپك را براي خود «گرم» كنند و در حال تماشاي كاهش قيمتها هستند. قيمت سبد نفتي اوپك به ۷۱ دلار در هر بشكه و نفت امريكا به ۶۸ دلار رسيد. اين كاهش طي هفتههاي آينده نيز تشديد خواهد شد به طوري كه بيشتر كارشناسان برجسته حوزه انرژي بر اين باورند كه قيمت نفت به سرعت زير ۶۰ دلار سقوط خواهد كرد.
ايگور سچين مرد تمام عيار نفت روسيه نسبت به تثبيت توليد اوپك واكنش نشان داد و گفت: انتظار داريم كه قيمت نفت به ٦٠ دلار و حتي پايينتر از آن كاهش يابد. قيمت نفت در سراشيبي سقوط قرار گرفته است و به نظر ميرسد با سرعت بيشتري نسبت به گذشته به راه خود ادامه دهد تا درآمدهاي نفتي فداي «سهمطلبي» اعضاي اوپك و غير اوپك شود.
خروجي خطرناك
با كاهش قيمت نفت، پيش بيني ميشود بيشتر كشورهاي نفتي دچار كسري بودجه شده و با مشكلات فراواني مواجه شوند؛ از طرف ديگر به دليل كاهش قيمت نفت سرمايهگذاري در صنايع نفتي زير «سايه» ركود خواهد رفت كه براي جهان بسيار خطرناك است.
البته امريكا فعلاً درباره وضعيت فعلي بازار نفت سكوت كرده است و همچنان به توليد شيل نفت خود ادامه ميدهد؛ همان كشوري كه عربستان شيل نفتهاي آن را بهانه كرده بود تا قيمت نفت را كاهش دهد اما همچنان به توليد شيل نفتها ادامه ميدهد.
عربستان مدعي بود در صورت كاهش قيمت نفت به زير ۹۰ دلار، صرفه اقتصادي ۳ ميليون بشكه نفت امريكا از بين خواهد رفت و بازار دوباره به تعادل خواهد رسيد اما اين نوع نفت خام با نفت ۷۰ دلاري به توليد خود ادامه ميدهد. اين بازياي بود كه روزگاري وزير نفت ايران نيز ناخواسته گرفتارش شد اما با روشن شدن زواياي آن پاي خود را از بازي امريكايي- عربستاني بيرون كشيد.
نشانههاي مشاهده شده در وين و تجربيات تاريخي نشان ميدهد در صورت كاهش قيمت نفت به زير ۶۰ دلار، بلافاصله نشست اضطراري برگزار ميشود. كشورهاي عضو زير بار توجيه عربستان در باره كاهش قيمت نفت و حذف شيل نفتها از بازار نفت خواهند رفت كه اگر توليد اين نوع نفت گران ادامه يابد به طور قطع نشست فوقالعاده برگزار خواهد شد و كاهش سهميهها مورد اجماع قرار خواهد گرفت.