وحید حاجی پور| محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت هفته گذشته در اظهارنظری جالب از یک «راهکار اجباری» گفت که دولت یازدهم بارها آن را به باد انتقاد گرفته و با سیاسی کردن مبحث دور زدن تحریمها، بیشترین بهرهبرداری را از این موضوع داشت. نوبخت گفته است چارهای جز فعالیت در بازار غیررسمی نداریم و متأسفانه خیلی از این راهها را طی چند سال گذشته سوزاندیم.
نوبخت بسیار دیر متوجه این موضوع شده است، او و دوستانش بهویژه آقایان زنگنه و جهانگیری باید دراینباره پاسخگو باشند که چطور با فرافکنی و ارائه آمارهای دروغ و اشتباه، به سیاه نمایی پرداختند و حالا که اوضاع دگرگون شده است، نمیخواهند اشتباه خود را قبول کنند. حتماً به خاطر دارید که چگونه دولتمردان یازدهم به «دروغ» اعلام کردند 35 میلیارد دلار از پول نفت کشور در دوران دور زدن تحریمها ناپدید شده است، موضوعی که تأکید خاصی روی آن میشد ولی سرانجام ثابت شد که این رقم، 20.2 میلیارد دلار از منابع بانک مرکزی نزد شرکت ملی نفت بوده است که بهجز 700 میلیون یوروی آن، مابقی به پروژه های نفتی و گازی کشور تزریق شده است.
در مرحله بعد هم اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهور هم از گمشدن 50 میلیارد دلار از ثروت کشور توسط شرکت نیکو گفت و قول داد روزی آن را با جزئیات افشا خواهد کرد که این وعده تا به امروز بهجایی نرسیده است. وقتی بابک زنجانی در دادگاه بود گاهوبیگاه با علم کردن این پدیده، فعالیت ایران در بازارهای غیررسمی را محل ایراد دانسته و حتی نامش را «قاچاق نفت» گذاشتند.
وقتی برجام تصویب شد، معاون اول طی بخشنامهای اعلام کرد همه راهکارهای دور زدن تحریمها باید کنار گذاشته شود و این بیاعتنایی به کانالهای ثانویه و غیررسمی نفتی – بانکی، موجب شد تا روشهای بکار گرفتهشده در دوران تحریم یا فراموش شود و یا با هزینه بیشتری صورت بگیرد، شخص رئیسجمهور هم چندی پیش گفت طی 5 سال اخیر بهطور چمدانی و غیررسمی ارز وارد کشور میشد.
در چنین شرایطی که برجام نتوانسته بود ایران را در مسیر بازار رسمی کمک کند، کارمزدهای انتقال پول تغییر خاصی نکرد و بخشنامههای صادره و تصمیمان عجیب، بستری شد برای افزایش هزینههای مبادلات بانکی با این تفاوت که دیگر خبری از همکاران سابق ایران در این بخش نبود و چهرههای جدید سکان را برعهدهگرفته بودند؛ پس طبیعی است که هرگونه سیاه نمایی علیه عملکرد گذشته به اوج خود برسد و این همان جایی است که سخنگوی دولت، از آن بهعنوان یک اشتباه بزرگ یاد میکند.
تصمیمات هیجانی که گرفته شد، رپرتازهای سفارشی که چاپ شد، گزارشهای مثلاً افشاگرانه ولی دروغی که به خورد مردم داده شد، همه و همه نشات گرفته از یک سیاسیکاری محض و موج سواری مقطعی بود که منافع ملی را نمیدید. در چنین شرایطی بازار غیررسمی که ایران بهسختی برای خود ایجاد کرده بود، با این توهم که برجام یعنی بازگشت ایران به چرخه اقتصاد جهانی، از بین رفت و باید دوباره آن را ساخت.
حالا که آمریکا و شرکایش به مدد برخی مدیران ایرانی، راههای دور زدن تحریم را میدانند و بازار غیررسمی ایران را نقطه زنی کردهاند، کار برای کشور سختتر شده است؛ نمیتوانیم فراموش کنیم با کلیدواژه «کاسبان تحریم» همه زحمتکشان این عرصه را از هستی ساقط کردند و حالا که خود در شرایط آن روزها قرار گرفتهاند، میگویند چارهای جز حضور در بازار غیررسمی نیست. چیزی که طی 5 سال گذشته تلاش شد تا روشن شود ولی هیچکسی جز نوبخت نتوانست این مهم را به اثبات برساند که دولت دوازدهم، همان راه دولت دهم را کلید خواهد زد ولی با هزینهای بیشتر و از موضعی بسیار پایینتر.
شنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۰۷