ميزنفت گزارش می دهد:
میراث ایران در 18 چاه نفت کویت
متخصصان صنعت نفت ايران در ميان مهارگران همه كشورهاي شركت كننده، سريعترين زمان را در مهار سه حلقه چاه طي سه روز بدست آورد. با سرعت عمل ساير گروه‌هاي مهارگر، پروژه‌اي كه دوسال كار براي انجام آن پيش بيني شده بود 7 ماه زودتر از خوشبينانه‌ترين پيش‌بيني‌ها به پايان رسيد.
ميزنفت/ ارتش عراق در مدت چند ساعت، تمامي خاك كويت را اِشغال كرد و كشور كويت را به مدت 7 ماه در تصرف خود نگه داشت.اشغال سرزمين كويت توسط عراق، واكنش جامعه بين المللي را بدنبال داشت و سازمان ملل با صدور قطعنامه‌هاي مختلف خواستار خروج نيروهاي عراقي بود.
سرانجام يك نيروي چند مليتي متشكل از كشورهاي اروپايي، عربي و آمريكا، درگير جنگ با ارتش بعثي شد و جنگ خليج فارس يا جنگ نفت آغاز شد. حملات هوايي و زميني نيروهاي متحد، روز به روز شدت گرفت و ارتش عراق شكست سختي را متحمل شد.
نيروهاي بعثي با مأيوس شدن از مقاومت در برابر ارتش‌هاي متحد، ضمن تخريب اماكن، تأسيسات و واحدهاي بهره‌برداري، از هزار حلقه چاه توليدي نفت وگازِ كويت، 727 حلقه چاه را منفجر و به آتش كشيدند.
با فوران چاه ها و سوختنِ روزانه 6 ميليون بشكه نفت و 70 ميليون متر مكعب گاز،بزرگترين تراژدي آتش سوزي نفتي جهان بوقوع پيوست. تراژدي كه نه تنها كويت، خليج فارس و كشورهاي منطقه را در بر گرفت بلكه دود حاصل از سوختن صدها حلقه چاه نفت، باعث آلودگيِ شديد هوا و محيط زيست، ريزش باران سياه،جلوگيري از تابش نور خورشيد، خسارات قابل توجه به محصولات كشاورزي و بيماريهاي تنفسي شد.
با آزادسازی كشور كويت توسط نيروهاي متحد، كار بازسازي تأسيسات صدمه ديده و مهار چاه هاي نفت و گاز آغاز شد. با توجه به نفوذ دولت امريكا و استفاده از اهرم‌هاي سياسي،پروژۀ اَلْعودِه شامل پاكسازي مناطق نظامي، كنترل فوران چاه هاي نفت و گاز، بازسازي پالايشگاه‌ها و واحدهاي بهره‌برداري به چند شركت آمريكايي و كانادايي واگذار شد.
اين شركت‌ها كوشيدند تا انحصار قراردادها را در دست خود نگه دارند و مانع مشاركت ديگر كشورها به برنامه مهار چاهها شدند اما وسعت خرابيها ، آتش سوزي گسترده چاه ها، آلودگي‌هاي شديد هواي منطقه، فشارهاي بين‌المللي، خواست دولت و مردم كويت و اعلام آمادگي ساير كشورها جهت مشاركت در امر بازسازي، باعث شد تا شركت‌هاي بزرگ نفتي يكي پس از ديگري وارد كويت شوند.
از كشور ايران نيز وزیر وقت نفت، آمادگي وزارت نفت ايران را براي بازسازي تأسيسات نفتي رسما اعلام كرد و با انجام مذاكرات موافقتنامه همكاري بين ايران و كويت به امضا رسيد.
با دستور وزير، تيم‌هاي كارشناسي وزارت نفت در فروردين سال 1370 از تأسيسات نفتي كويت بازديد و برنامه‌اي را براي بازسازي پالايشگاه‌ها و مهار چاه هاي نفت و گاز ارائه دادند اما دولت كويت به دليل عدم اطلاع از توانمندي متخصصان ايراني، فقط مشاركت در مهار چاههاي نفت پروژۀ اَلْعودِه را پذيرفت.تيمهای مهار از بين زبده‌ترين متخصصان ، استادكاران و تكنيسين‌هاي فني انتخاب و به تهران اعزام شده تا از طريق بوشهر و شيراز با هواپيما وارد كشور كويت شوند.
*انتقال تجهیزات
با توجه به شرايط ويژه كشور كويت به سرعت كليۀ امكانات مورد نياز شامل پمپ‌هاي فشار قوي، مخازنِ سیال حفاري، شير‌هاي كنترل فوران گير، اَتي واگن، تريلر، بلدوزر، لودر، جين پل، تجهيزات سر چاهي و ديگر امكانات مورد نياز از طريق بندر امام خميني(ره) و آبراه خليج هميشه فارس به بندر شعیبیه كويت منتقل شد.
*ورود به کویت
كشور كويت با حدود 100 ميليارد بشكه نفت و 10 منطقه نفتي، يكي از كشورهاي توليد كننده نفت در اوپك و خاور ميانه مي باشد که ميدان نفتي بورگان يكي از مخازن بزرگ بشمار مي رفت.
ارتش عراق در منطقه بورگان، بيش از 400 حلقه چاهِ توليدي را منفجر و به آتش كشيده بود . به همين دليل بيشتر تيم‌هاي مهار، در اين منطقه فعاليت داشتند. تيم مهارگر ايراني، در سيزدهم مرداد ماه 1370 وارد كويت گرديد .
بعد از چندين روز انتظار، چاهي جهت مهار به اين گروه واگذار نشد.با پيگيري سفارت ايران و مديريت گروه، سرانجام شركت‌هاي آمريكايي مجبور شدند تا اولين حلقه چاه را در منطقه بورگان به مهارگران ايراني واگذار کنند. مهارگران به سرعت از چاه شماره 180 بورگان بازديد کردند تا وضعيت فني چاه را بررسي کرده و عمليات مهار را طراحی و به مرحله اجرا در آورند.
بررسي‌ها نشان داد با وجود شعله‌هاي مهيب و سر به آسمان كشيد چاه، آماده نبودن حوضچه‌ها و عدم دسترسي به آب، عمليات مهار غيرممكن مي‌باشد و ساختن حوضچه‌ها به روزها وقت نياز داشت. مهارگران با نا اميدي به محل استراحت برگشتند.
روز بعد مجدداً تيم فني به محل چاه اعزام شد تا راه حلي جهت تأمين آب پيدا کند. مهارگران وقتي به چاه نزديك شدند، در بهت و حيرت فرو رفتند . چاهي كه تا ديروز در ميان آتش مي‌سوخت به يكباره خاموش و فقط از آن نفت فوران مي‌كرد.
مديريت گروه و كارشناسان ايمني چند نوبت، به منظور رعايت ايمني با کلت منور به سوي چاه شليك کردند چاه آرام گرفته بود و با آرامش خود مهارگران را به كنترل فوران ترغيب مي‌کردند.
مهارگران با طرحي ابتكاري شامل جداسازي و برش فلنج شش اينچ ، لوله مغزي ،برداشتن و نصب فلنج ده اينچ ، نصب شير دروازه اي و تزريقِ سيال حفاري، در نهايت شهامت و جسارت، عمليات مهار را بدون آب به مرحله اجرا درآوردند و چاه را با موفقيت كنترل و ايمن سازي کردند.
خبر مهار اولين حلقه چاه نفت توسط مهندسين و متخصصان ايراني، به سرعت در سراسر كويت پيچيد و مهارگران همة كشورها به ويژه آمريكايی ها را حيرت زده کرد. نمايندگان شركت نفت كويت و كارشناسان آمريكايي در محل چاه حاضر شدند و از نزديك مهار اولين حلقه چاه را ناباورانه به تماشا نشستند.
مهار اولين حلقه چاه توسط ايراني ها نقطه عطفي بود بر انحصار و سلطه‌گري شركت‌هاي آمريكايي در مهار چاههاي نفت و گاز و بازتاب گسترده‌اي در محافل خبري بين‌المللي و داخلي داشت به طوري كه مسئولان شركت نفت كويت، شركت‌های آمريكايي را مجبور کردند تا ضمن تأمين امكانات، چاههاي ديگر را در منطقه بورگان به مهارگران ايراني واگذار کنند.
*برنامه ریزی های دقیق
با تحويل چند حلقه چاه در منطقه بورگان، كار مهار چاهها با برنامه‌ريزي دقيق آغاز شد. به دليل گسترش آتش تا شعاع 100 متری، خاكريزي اطراف چاه انجام شد.
وظايف يكايك افراد گوشزد و عمليات مهار چاه 139 بورگان با سرعت آغاز شد. درمرحله اول دودكش استوانه با اَتي واگن بر روي چاه نصب و آتش در برابر مردان صبور و مقاوم تسليم شد. مهارگران با آرامش و اعتماد به نفس كار را دنبال كردند.
آب با فشار زياد ، توسط مانيتورهاي آب پاش/ به سمت چاه هدايت/ و اطراف دهانۀ چاه با بيل‌مكانيكي پاكسازي/ و خسارات وارده توسط متخصصان بررسي شد. سپس عمليات مهار با برداشتن فلنج ده اينچ و تعويض آن، بستن شير دروازه اي و تزريق سيالِ حفاري انجام شد و چاه به كنترل در آمد.
مهارگران صنعت نفت ايران چاههاي 34 و 188 بورگان با فوران 6 هزار بشكه ، 58 بورگان با فوران 7 هزار بشكه، 130بورگان با فوران 12 هزار بشكه،129 و 272 بورگان با فوران 10هزار بشكه و 127 بورگان با فوران 18 هزار بشكه را در تلاشي بي وقفه، تنها در مدت 31 روز كنترل و ايمن‌سازي کردند.
*حمله به دهمین چاه
تلاشگران صنعت نفت ايران پس از مهار نهمين چاه، در سوم مهر ماه سال 1370 كلیه تجهيزات و ماشين آلات را به چاه 250 بورگان انتقال و با تجهيز كارگاه آماده عمليات شدند. مهارگران با خاموش سازي آتش و بررسي وضعيت چاه، برش ماسوره 68 اينچ را با موفقيت به انجام رساندند. سپس بر روي فلنج هشت اينچ ماسوره مخصوص و شير توپي نصب شد. با انجام عمليات ايمن سازي و تزريق سيالِ حفاري چاه به كنترل مهارگران درآمد.
مهارگران شركت ملي نفت ايران در ركوردي بي سابقه، عمليات جابجايي امكانات،برپايي وسايل، طراحي و اجراي عمليات مهار، كنترل و ايمن سازي چاه هاي 47 با فوران 6 هزار بشكه ، 270 با فوران 15 هزار بشكه و 142 بورگان با فوران 18 هزار بشكه را طي سه روز به انجام رساندند.
سرعت و ابتكار عمل ايرانيان باعث شد تا مسئولان شركت نفت كويت به كارداني آنها اعتراف کرده و مهارگران ايراني را در زمره بهترين و موفق‌ترين تيم‌هاي عمل كننده در اين كشور قرار دهند. عملكرد موفق گروه ايراني باعث رقابت و شتاب بيشتر در كار مهار چاهها شد.
با شكستن ابهت شركت‌های آمريكايي، متخصصان شركت نفت كويت با تكيه بر پشتيبانی و آموزش مهارگران ايراني، جرات يافتند تا براي اولين بار به چاههاي مشتعل نزديك و عمليات كنترل فوران را تجربه كنند.
مهارگران طي هشت روز چاه هاي شماره 117 و 336 بورگان با فوران 7 هزار بشكه و چاه شماره 54 با فوران 16 هزار بشكه در روز را طي عمليات متبحرانه و حساب شده به كنترل خود در آوردند.
*دشوارترین عملیات
در اين ميان مهار و كنترل هفدهمين چاه از جمله دشوارترين و پيچيده ترين عملياتها بود.اين چاه با فوران 20 هزار بشكه در روز در بين كليه چاهها، بيشترين توليد را داشت.
تلاش متخصصان صنعت نفت ايران موجب دلگرمي و اعتماد مسئولان و مردم كويت نسبت به حسن نيت دولت ايران در تحكيم و گسترش مناسبات و همكاري هايي دو جانبه شد و اين بهترين تبليغ عملي براي انقلاب اسلامي بود.
*چاه 141
مهار چاه 141 به دليل شدت انفجار بسيار دشوار بود، چرا كه كليه شيرآلات ، ماسوره ها و فلنج‌ها صدمه ديده و از بين رفته بودند. مهارگران ناگزير شدند تا كار برش را از يك مقطع پايين‌تر از لوله نگهدارنده به انجام برسانند. لوله‌هاي جداري 20، 16، 10 و 7 اينچ با استفاده از دستگاه برش جدا شدند. دستگاه برش مخلوطي از ماسه سيليسي همراه با آب بود كه با فشار 30 هزار پوند بر اينچ مربع تزريق مي‌شد . پس از جداسازي تجهيزات سرچاهي شير جديد نصب و عمليات مهار با موفقيت به پايان رسيد.
پس از آن مهارگران نوزدهمين چاه را براي مهار انتخاب و طي سه روز عمليات غرورآفرين چاه 36 بورگان را كنترل و ايمن‌سازي كردند. مردان صنعت نفت ايران براي هر چاه روش و ابتكار جديدي بكار بستند، بكارگيري روشهاي نو و استفاده از سيالِ حفاري باعث شد، نه تنها سرعت عمليات مهار افزايش يابد، بلكه صدمات كمتري نيز به مخازن نفت و گاز و چاه هاي كويت وارد آيد. اين تكنيك باعث شد مسئولان شركت نفت كويت، شركت‌های آمريكايي را وادار کنند تا با استفاده از روش مهندسان ايراني، عمليات تزريق سيمان را در چاها متوقف سازند.
*چاه آخر
تيم مهارگر ايراني در آخرين مرحله عمليات، مهار چاه 137 بورگان را در دستور كار خود قرار داد.شدت فوران نفت و گاز و شعله‌هاي آتش، درجه حرارت در سر چاه را 800 تا 900 درجه سانتيگراد بالا برده بود، به همين دليل نزديك شدن به اين چاه كه زبانه‌هاي آتش آن سر بر آسمان مي‌سائيد بسيار خطرناك بود.
مهارگران ابتدا دودكش را با يك طرح هماهنگ بر روي چاه نصب و آتش عصيانگر را به بالا هدايت كردند. اكنون هنگام نزديك شدن به چاه بود. از ساعات آغازين روز، آب و كف با فشار بسيار زياد جهت خنك شدن دودكش و مهارگران، بسوي چاه هدايت مي‌شد. با افزايش فشار آب و خنك شدن اطراف چاه، مهارگران در ميان آتش و آب، به چاه نزديك شدند و آتش را خاموش كردند.
هنوز محيط چاه از گرماي آتشِ خاموش شده رها نيافته بود. ناگهان چاه با صداي مهيبي دوباره مشتعل گرديد و حجم عظيمي از آتش و دود، اطراف آن را پوشاند.
آتش بشدت زبانه مي‌كشيد. زمينِ داغ و سوزان و مواد نفتي مشتعل وضعيت بسيار خطرناكي را بوجود آورده بود. آتش به وجود آمده يورشي مجدد را مي طلبيد.
آتش چاه با محاصره آب و كف در يك لحظه فرو افتاد و نفت و گاز با فشار زيادي از دهانه دودكش به بيرون فوران كرد.با خاموش شدن آتش، ماشين آلات راه‌سازي محوطه اطراف دهانه چاه را پاكسازی و مهندسين و كارشناسانِ طرح حمله نهايي را برنامه ريزي كردند.
مهارگران غرق در نفت شيرآلات صدمه ديده را با مهارت برش دادند. نفت خام همچنان از دهانه چاه به شدت به بيرون مي‌جهيد.آب با فشار فراوان به دهانه چاه و اطراف آن پاشيده مي‌شد تا زمينِ گداخته را خنك سازد.
با آشكار شدن دهانه چاه ، دودكش بار ديگر با اَتي واگن روي آن نصب شد.
در ششم آبان ماه 1370، چاه همچنان فوران مي‌كرد، اما مهارگران بي وقفه و خستگي ناپذير كار را ادامه دادند. هشتم آبان ماه روز حمله نهايي به چاه 137 بورگان بود. روز به پايان رسيده و هوا كاملاً تاريك بود، اما مردان خستگي ناپذير در زير نور خودروها و پروژكتورها، شير مخصوص را روي چاه قرار دادند.
بلافاصله كار تزريق سيالِ حفاري و كشتن چاه آغاز شد.با بسته شدن آخرين مهره‌ها، غريو شادی سياهي شب را پس زد. به اين ترتيب كار مهار بيستمين حلقه چاه طي نه روز با همت و سخت كوشي اعضاي تيم مهار به پايان رسيد.
*درباره عملیات کویت
عمليات مهار و ايمن‌سازي چاههاي نفت كويت را، 27 تيم از 16 كشور جهان از جمله ايران، آمريكا، شوروي، انگليس، فرانسه، چين، ژاپن،كانادا،مجارستان، روماني و كويت با بكارگيري 9 هزار نيروي انساني از 43 كشور جهان انجام دادند. يك شبكه آبرساني به طول 400 كيلومتر، 361 درياچه مصنوعي ، 11.2 ميليارد گالن آب و 5800 دستگاه ماشين آلات سنگين مهارگران را پشتيباني مي‌کردند.
متخصصان صنعت نفت ايران در ميان مهارگران همه كشورهاي شركت كننده، سريعترين زمان را در مهار سه حلقه چاه طي سه روز بدست آورد. با سرعت عمل ساير گروه‌هاي مهارگر، پروژه‌اي كه دوسال كار براي انجام آن پيش بيني شده بود 7 ماه زودتر از خوشبينانه‌ترين پيش‌بيني‌ها به پايان رسيد.
سرانجام يك نيروي چند مليتي متشكل از كشورهاي اروپايي، عربي و آمريكا، درگير جنگ با ارتش بعثي شد و جنگ خليج فارس يا جنگ نفت آغاز شد. حملات هوايي و زميني نيروهاي متحد، روز به روز شدت گرفت و ارتش عراق شكست سختي را متحمل شد.
نيروهاي بعثي با مأيوس شدن از مقاومت در برابر ارتش‌هاي متحد، ضمن تخريب اماكن، تأسيسات و واحدهاي بهره‌برداري، از هزار حلقه چاه توليدي نفت وگازِ كويت، 727 حلقه چاه را منفجر و به آتش كشيدند.
با فوران چاه ها و سوختنِ روزانه 6 ميليون بشكه نفت و 70 ميليون متر مكعب گاز،بزرگترين تراژدي آتش سوزي نفتي جهان بوقوع پيوست. تراژدي كه نه تنها كويت، خليج فارس و كشورهاي منطقه را در بر گرفت بلكه دود حاصل از سوختن صدها حلقه چاه نفت، باعث آلودگيِ شديد هوا و محيط زيست، ريزش باران سياه،جلوگيري از تابش نور خورشيد، خسارات قابل توجه به محصولات كشاورزي و بيماريهاي تنفسي شد.
با آزادسازی كشور كويت توسط نيروهاي متحد، كار بازسازي تأسيسات صدمه ديده و مهار چاه هاي نفت و گاز آغاز شد. با توجه به نفوذ دولت امريكا و استفاده از اهرم‌هاي سياسي،پروژۀ اَلْعودِه شامل پاكسازي مناطق نظامي، كنترل فوران چاه هاي نفت و گاز، بازسازي پالايشگاه‌ها و واحدهاي بهره‌برداري به چند شركت آمريكايي و كانادايي واگذار شد.
اين شركت‌ها كوشيدند تا انحصار قراردادها را در دست خود نگه دارند و مانع مشاركت ديگر كشورها به برنامه مهار چاهها شدند اما وسعت خرابيها ، آتش سوزي گسترده چاه ها، آلودگي‌هاي شديد هواي منطقه، فشارهاي بين‌المللي، خواست دولت و مردم كويت و اعلام آمادگي ساير كشورها جهت مشاركت در امر بازسازي، باعث شد تا شركت‌هاي بزرگ نفتي يكي پس از ديگري وارد كويت شوند.
از كشور ايران نيز وزیر وقت نفت، آمادگي وزارت نفت ايران را براي بازسازي تأسيسات نفتي رسما اعلام كرد و با انجام مذاكرات موافقتنامه همكاري بين ايران و كويت به امضا رسيد.
با دستور وزير، تيم‌هاي كارشناسي وزارت نفت در فروردين سال 1370 از تأسيسات نفتي كويت بازديد و برنامه‌اي را براي بازسازي پالايشگاه‌ها و مهار چاه هاي نفت و گاز ارائه دادند اما دولت كويت به دليل عدم اطلاع از توانمندي متخصصان ايراني، فقط مشاركت در مهار چاههاي نفت پروژۀ اَلْعودِه را پذيرفت.تيمهای مهار از بين زبده‌ترين متخصصان ، استادكاران و تكنيسين‌هاي فني انتخاب و به تهران اعزام شده تا از طريق بوشهر و شيراز با هواپيما وارد كشور كويت شوند.
*انتقال تجهیزات
با توجه به شرايط ويژه كشور كويت به سرعت كليۀ امكانات مورد نياز شامل پمپ‌هاي فشار قوي، مخازنِ سیال حفاري، شير‌هاي كنترل فوران گير، اَتي واگن، تريلر، بلدوزر، لودر، جين پل، تجهيزات سر چاهي و ديگر امكانات مورد نياز از طريق بندر امام خميني(ره) و آبراه خليج هميشه فارس به بندر شعیبیه كويت منتقل شد.
*ورود به کویت
كشور كويت با حدود 100 ميليارد بشكه نفت و 10 منطقه نفتي، يكي از كشورهاي توليد كننده نفت در اوپك و خاور ميانه مي باشد که ميدان نفتي بورگان يكي از مخازن بزرگ بشمار مي رفت.
ارتش عراق در منطقه بورگان، بيش از 400 حلقه چاهِ توليدي را منفجر و به آتش كشيده بود . به همين دليل بيشتر تيم‌هاي مهار، در اين منطقه فعاليت داشتند. تيم مهارگر ايراني، در سيزدهم مرداد ماه 1370 وارد كويت گرديد .
بعد از چندين روز انتظار، چاهي جهت مهار به اين گروه واگذار نشد.با پيگيري سفارت ايران و مديريت گروه، سرانجام شركت‌هاي آمريكايي مجبور شدند تا اولين حلقه چاه را در منطقه بورگان به مهارگران ايراني واگذار کنند. مهارگران به سرعت از چاه شماره 180 بورگان بازديد کردند تا وضعيت فني چاه را بررسي کرده و عمليات مهار را طراحی و به مرحله اجرا در آورند.
بررسي‌ها نشان داد با وجود شعله‌هاي مهيب و سر به آسمان كشيد چاه، آماده نبودن حوضچه‌ها و عدم دسترسي به آب، عمليات مهار غيرممكن مي‌باشد و ساختن حوضچه‌ها به روزها وقت نياز داشت. مهارگران با نا اميدي به محل استراحت برگشتند.
روز بعد مجدداً تيم فني به محل چاه اعزام شد تا راه حلي جهت تأمين آب پيدا کند. مهارگران وقتي به چاه نزديك شدند، در بهت و حيرت فرو رفتند . چاهي كه تا ديروز در ميان آتش مي‌سوخت به يكباره خاموش و فقط از آن نفت فوران مي‌كرد.
مديريت گروه و كارشناسان ايمني چند نوبت، به منظور رعايت ايمني با کلت منور به سوي چاه شليك کردند چاه آرام گرفته بود و با آرامش خود مهارگران را به كنترل فوران ترغيب مي‌کردند.
مهارگران با طرحي ابتكاري شامل جداسازي و برش فلنج شش اينچ ، لوله مغزي ،برداشتن و نصب فلنج ده اينچ ، نصب شير دروازه اي و تزريقِ سيال حفاري، در نهايت شهامت و جسارت، عمليات مهار را بدون آب به مرحله اجرا درآوردند و چاه را با موفقيت كنترل و ايمن سازي کردند.
خبر مهار اولين حلقه چاه نفت توسط مهندسين و متخصصان ايراني، به سرعت در سراسر كويت پيچيد و مهارگران همة كشورها به ويژه آمريكايی ها را حيرت زده کرد. نمايندگان شركت نفت كويت و كارشناسان آمريكايي در محل چاه حاضر شدند و از نزديك مهار اولين حلقه چاه را ناباورانه به تماشا نشستند.
مهار اولين حلقه چاه توسط ايراني ها نقطه عطفي بود بر انحصار و سلطه‌گري شركت‌هاي آمريكايي در مهار چاههاي نفت و گاز و بازتاب گسترده‌اي در محافل خبري بين‌المللي و داخلي داشت به طوري كه مسئولان شركت نفت كويت، شركت‌های آمريكايي را مجبور کردند تا ضمن تأمين امكانات، چاههاي ديگر را در منطقه بورگان به مهارگران ايراني واگذار کنند.
*برنامه ریزی های دقیق
با تحويل چند حلقه چاه در منطقه بورگان، كار مهار چاهها با برنامه‌ريزي دقيق آغاز شد. به دليل گسترش آتش تا شعاع 100 متری، خاكريزي اطراف چاه انجام شد.
وظايف يكايك افراد گوشزد و عمليات مهار چاه 139 بورگان با سرعت آغاز شد. درمرحله اول دودكش استوانه با اَتي واگن بر روي چاه نصب و آتش در برابر مردان صبور و مقاوم تسليم شد. مهارگران با آرامش و اعتماد به نفس كار را دنبال كردند.
آب با فشار زياد ، توسط مانيتورهاي آب پاش/ به سمت چاه هدايت/ و اطراف دهانۀ چاه با بيل‌مكانيكي پاكسازي/ و خسارات وارده توسط متخصصان بررسي شد. سپس عمليات مهار با برداشتن فلنج ده اينچ و تعويض آن، بستن شير دروازه اي و تزريق سيالِ حفاري انجام شد و چاه به كنترل در آمد.
مهارگران صنعت نفت ايران چاههاي 34 و 188 بورگان با فوران 6 هزار بشكه ، 58 بورگان با فوران 7 هزار بشكه، 130بورگان با فوران 12 هزار بشكه،129 و 272 بورگان با فوران 10هزار بشكه و 127 بورگان با فوران 18 هزار بشكه را در تلاشي بي وقفه، تنها در مدت 31 روز كنترل و ايمن‌سازي کردند.
*حمله به دهمین چاه
تلاشگران صنعت نفت ايران پس از مهار نهمين چاه، در سوم مهر ماه سال 1370 كلیه تجهيزات و ماشين آلات را به چاه 250 بورگان انتقال و با تجهيز كارگاه آماده عمليات شدند. مهارگران با خاموش سازي آتش و بررسي وضعيت چاه، برش ماسوره 68 اينچ را با موفقيت به انجام رساندند. سپس بر روي فلنج هشت اينچ ماسوره مخصوص و شير توپي نصب شد. با انجام عمليات ايمن سازي و تزريق سيالِ حفاري چاه به كنترل مهارگران درآمد.
مهارگران شركت ملي نفت ايران در ركوردي بي سابقه، عمليات جابجايي امكانات،برپايي وسايل، طراحي و اجراي عمليات مهار، كنترل و ايمن سازي چاه هاي 47 با فوران 6 هزار بشكه ، 270 با فوران 15 هزار بشكه و 142 بورگان با فوران 18 هزار بشكه را طي سه روز به انجام رساندند.
سرعت و ابتكار عمل ايرانيان باعث شد تا مسئولان شركت نفت كويت به كارداني آنها اعتراف کرده و مهارگران ايراني را در زمره بهترين و موفق‌ترين تيم‌هاي عمل كننده در اين كشور قرار دهند. عملكرد موفق گروه ايراني باعث رقابت و شتاب بيشتر در كار مهار چاهها شد.
با شكستن ابهت شركت‌های آمريكايي، متخصصان شركت نفت كويت با تكيه بر پشتيبانی و آموزش مهارگران ايراني، جرات يافتند تا براي اولين بار به چاههاي مشتعل نزديك و عمليات كنترل فوران را تجربه كنند.
مهارگران طي هشت روز چاه هاي شماره 117 و 336 بورگان با فوران 7 هزار بشكه و چاه شماره 54 با فوران 16 هزار بشكه در روز را طي عمليات متبحرانه و حساب شده به كنترل خود در آوردند.
*دشوارترین عملیات
در اين ميان مهار و كنترل هفدهمين چاه از جمله دشوارترين و پيچيده ترين عملياتها بود.اين چاه با فوران 20 هزار بشكه در روز در بين كليه چاهها، بيشترين توليد را داشت.
تلاش متخصصان صنعت نفت ايران موجب دلگرمي و اعتماد مسئولان و مردم كويت نسبت به حسن نيت دولت ايران در تحكيم و گسترش مناسبات و همكاري هايي دو جانبه شد و اين بهترين تبليغ عملي براي انقلاب اسلامي بود.
*چاه 141
مهار چاه 141 به دليل شدت انفجار بسيار دشوار بود، چرا كه كليه شيرآلات ، ماسوره ها و فلنج‌ها صدمه ديده و از بين رفته بودند. مهارگران ناگزير شدند تا كار برش را از يك مقطع پايين‌تر از لوله نگهدارنده به انجام برسانند. لوله‌هاي جداري 20، 16، 10 و 7 اينچ با استفاده از دستگاه برش جدا شدند. دستگاه برش مخلوطي از ماسه سيليسي همراه با آب بود كه با فشار 30 هزار پوند بر اينچ مربع تزريق مي‌شد . پس از جداسازي تجهيزات سرچاهي شير جديد نصب و عمليات مهار با موفقيت به پايان رسيد.
پس از آن مهارگران نوزدهمين چاه را براي مهار انتخاب و طي سه روز عمليات غرورآفرين چاه 36 بورگان را كنترل و ايمن‌سازي كردند. مردان صنعت نفت ايران براي هر چاه روش و ابتكار جديدي بكار بستند، بكارگيري روشهاي نو و استفاده از سيالِ حفاري باعث شد، نه تنها سرعت عمليات مهار افزايش يابد، بلكه صدمات كمتري نيز به مخازن نفت و گاز و چاه هاي كويت وارد آيد. اين تكنيك باعث شد مسئولان شركت نفت كويت، شركت‌های آمريكايي را وادار کنند تا با استفاده از روش مهندسان ايراني، عمليات تزريق سيمان را در چاها متوقف سازند.
*چاه آخر
تيم مهارگر ايراني در آخرين مرحله عمليات، مهار چاه 137 بورگان را در دستور كار خود قرار داد.شدت فوران نفت و گاز و شعله‌هاي آتش، درجه حرارت در سر چاه را 800 تا 900 درجه سانتيگراد بالا برده بود، به همين دليل نزديك شدن به اين چاه كه زبانه‌هاي آتش آن سر بر آسمان مي‌سائيد بسيار خطرناك بود.
مهارگران ابتدا دودكش را با يك طرح هماهنگ بر روي چاه نصب و آتش عصيانگر را به بالا هدايت كردند. اكنون هنگام نزديك شدن به چاه بود. از ساعات آغازين روز، آب و كف با فشار بسيار زياد جهت خنك شدن دودكش و مهارگران، بسوي چاه هدايت مي‌شد. با افزايش فشار آب و خنك شدن اطراف چاه، مهارگران در ميان آتش و آب، به چاه نزديك شدند و آتش را خاموش كردند.
هنوز محيط چاه از گرماي آتشِ خاموش شده رها نيافته بود. ناگهان چاه با صداي مهيبي دوباره مشتعل گرديد و حجم عظيمي از آتش و دود، اطراف آن را پوشاند.
آتش بشدت زبانه مي‌كشيد. زمينِ داغ و سوزان و مواد نفتي مشتعل وضعيت بسيار خطرناكي را بوجود آورده بود. آتش به وجود آمده يورشي مجدد را مي طلبيد.
آتش چاه با محاصره آب و كف در يك لحظه فرو افتاد و نفت و گاز با فشار زيادي از دهانه دودكش به بيرون فوران كرد.با خاموش شدن آتش، ماشين آلات راه‌سازي محوطه اطراف دهانه چاه را پاكسازی و مهندسين و كارشناسانِ طرح حمله نهايي را برنامه ريزي كردند.
مهارگران غرق در نفت شيرآلات صدمه ديده را با مهارت برش دادند. نفت خام همچنان از دهانه چاه به شدت به بيرون مي‌جهيد.آب با فشار فراوان به دهانه چاه و اطراف آن پاشيده مي‌شد تا زمينِ گداخته را خنك سازد.
با آشكار شدن دهانه چاه ، دودكش بار ديگر با اَتي واگن روي آن نصب شد.
در ششم آبان ماه 1370، چاه همچنان فوران مي‌كرد، اما مهارگران بي وقفه و خستگي ناپذير كار را ادامه دادند. هشتم آبان ماه روز حمله نهايي به چاه 137 بورگان بود. روز به پايان رسيده و هوا كاملاً تاريك بود، اما مردان خستگي ناپذير در زير نور خودروها و پروژكتورها، شير مخصوص را روي چاه قرار دادند.
بلافاصله كار تزريق سيالِ حفاري و كشتن چاه آغاز شد.با بسته شدن آخرين مهره‌ها، غريو شادی سياهي شب را پس زد. به اين ترتيب كار مهار بيستمين حلقه چاه طي نه روز با همت و سخت كوشي اعضاي تيم مهار به پايان رسيد.
*درباره عملیات کویت
عمليات مهار و ايمن‌سازي چاههاي نفت كويت را، 27 تيم از 16 كشور جهان از جمله ايران، آمريكا، شوروي، انگليس، فرانسه، چين، ژاپن،كانادا،مجارستان، روماني و كويت با بكارگيري 9 هزار نيروي انساني از 43 كشور جهان انجام دادند. يك شبكه آبرساني به طول 400 كيلومتر، 361 درياچه مصنوعي ، 11.2 ميليارد گالن آب و 5800 دستگاه ماشين آلات سنگين مهارگران را پشتيباني مي‌کردند.
متخصصان صنعت نفت ايران در ميان مهارگران همه كشورهاي شركت كننده، سريعترين زمان را در مهار سه حلقه چاه طي سه روز بدست آورد. با سرعت عمل ساير گروه‌هاي مهارگر، پروژه‌اي كه دوسال كار براي انجام آن پيش بيني شده بود 7 ماه زودتر از خوشبينانه‌ترين پيش‌بيني‌ها به پايان رسيد.
چهارشنبه ۸ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۲۷
کد مطلب: 16124
