شکست از ابتدا مشخص بود!

به گزارش ميزنفت، واشنگتن پست در باره شکست اجلاس دوحه نوشت:

امیدهای سرمایه گذاران، شرکت های نفتی و کشورهای صادر کننده نفت در ارتباط با «تثبیت» تولید نفت روز یکشنبه به ناامیدی تبدیل شد، زیرا 16 کشور مهم تولید کننده نفت در نشست دوحه -پایتخت قطر- نتوانستند بر سر این موضوع به توافق برسند. بدین ترتیب، احتمالا زمینه برای کاهش بیش از پیش بهای نفت در بازارهای جهانی فراهم شده است.

عربستان سعودی -که بزرگترین صادر کننده نفت در جهان محسوب می شود- از موافقت با این طرح خودداری کرد، طرحی که سبب کاهش تولید نفت اعضای سازمان کشورهای صادر کننده نفت و همچنین روسیه و نگه داشتن آن در سطح ماه ژانویه می شد.

رسانه های خبری گزارش دادند در این مذاکرات که 10 ساعت بیشتر از زمان برنامه ریزی شده به طول انجامید، عربستان سعودی اعلام کرد اگر ایران تولید نفت خود را کاهش ندهد، ریاض نیز با انجام چنین کاری موافقت نخواهد کرد. اما ایران -که حتی در نشست دوحه شرکت نکرد- اعلام کرده است قصد دارد در حال حاضر که دست یابی به توافق هسته ای سبب برداشته شدن تحریم های اقتصادی بین المللی شده است، تولید نفت خود را افزایش دهد.

جیسون بورداف مدیر مرکز سیاست انرژی جهانی در دانشگاه کلمبیا اعلام کرد:‌ «تنش های فعلی ژئوپلیتیک با ایران مطمئنا یکی از ملاحظات کلیدی در سیاست نفتی عربستان سعودی محسوب و مانع از آن می شود که ریاض حتی در صورت توافقی مبهم بر سر تثبیت تولید نفت به آن بپیوندد و می داند که نتیجه این کار احتمالا کاهش بهای نفت در بازارها خواهد بود.»

محمد بن صالح الساده وزیر نفت قطر روز یکشنبه در گفتگو با رسانه ها اعلام کرد این گروه از کشورها که دور هم جمع شده اند به منظور دست یابی به یک توافق «به زمان بیشتری نیاز دارند». در روز یکشنبه اعلام نشد چه زمانی مذاکرات در این باره از سر گرفته خواهد شد.

آشوب های اساسی ایجاد شده در بازارهای جهانی از اواخر سال 2014 به اندازه ای زیاد بوده است که رفع کردن آنها دشوار است. در حالی که اعضای اوپک از کاهش تولید نفت خودداری می کنند و تولید کنندگان نفتی غیر عضو اوپک همانند آمریکا نیز نفت بیشتری را روانه بازارهای جهانی می کنند -و اخیرا نیز که با برداشته شدن تحریم های بین المللی تولید نفت ایران افزایش یافته است- جهان در حال عرضه نفت، بسیار بیشتر از سطح تقاضاست.

هدف از برگزاری نشست روز یکشنبه در دوحه تغییر این روند از طریق گرد هم آوردن بسیاری از اعضای اوپک و کشورهای غیر اوپک به منظور توافق برای «تثبیت» تولید نفت و بر اساس توافقی بود که در ماه فوریه بین عربستان سعودی، روسیه، قطر و ونزوئلا حاصل شد. بر اساس طرح پیشنهادی به منظور تثبیت تولید نفت، کشورهای حاضر در نشست دوحه تا ماه اکتبر تنها می توانند در سطح ماه ژانویه نفت تولید کنند و نه بیشتر.

بهای نفت برنت دریای شمال در ماه ژانویه بشکه ای 28 دلار داد و ستد شد که پایین ترین رقم طی 12 سال بود زیرا مازاد نفت در بازارهای جهانی به شدت زیاد بود اما از آن زمان به بعد افزایش یافت و بهای نفت برنت اخیرا به بشکه ای 43 دلار و 10 سنت رسید. دلیل این افزایش توافق ماه فوریه و پیش بینی ها در این باره بود که نشست دوحه موفقیت آمیز خواهد بود. ناکامی این نشست می تواند تهدیدی برای بهای نفت باشد که اخیرا روندی صعودی طی کرده است.

سارا لادیسلا مدیر برنامه انرژی و امنیت ملی در مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی اعلام کرد:‌ «احتمالا بازار نفت به این موضوع واکنش نشان خواهد داد اما اگر به شروط تعیین شده در این مذاکرات از سوی سعودی ها و ایرانی ها توجه کنیم، نباید زیاد از نتیجه نشست متعجب شویم.» او همچنین گفت: «روند تثبیت تولید نفت تنها زمانی محقق خواهد شد که انگیزه های تولید کنندگان در یک راستا قرار داشته باشد یا زمانی که تولید کنندگان نفتی نمی توانند نفت بیشتری تولید کنند و به بهانه ای برای روند نزولی تولید خود نیاز دارند.»

آمریکا -که طی سال های اخیر به بزرگترین تولید کننده نفت و دیگر فرآورده های نفتی مایع تبدیل شده است- در نشست دوحه شرکت نکرد. در آمریکا، تداوم پایین بودن بهای نفت سبب آسیب رسیدن به بخش تولید نفت شیل شده و این موضوع سبب کاهش عرضه بیش از اندازه نفت در بازارهای جهانی شده است.

در حالی که دست یابی به توافق در نشست دوحه اهمیت داشت زیرا نشانه هماهنگی بین اعضای اوپک -که بیش از یک سوم نفت جهان را تولید می کند- و روسیه -دومین تولید کننده نفت در جهان- بود، اما به تنهایی سبب تغییر شدید شرایط در بازارهای نفتی نمی شد.

آژانس بین المللی انرژی هفته گذشته در گزارشی درباره نشست دوحه اعلام کرد:‌ «در حالی که عربستان سعودی و روسیه تقریبا در حال تولید نفت در سطح بی سابقه ای هستند، و تولید نفت ایران -که وعده داده است تولید نفت خود را به سطح قبل از اعمال تحریم ها یعنی چهار میلیون بشکه در روز خواهد رساند- نیز با افزایش نسبی رو به رو شده است، دست یابی به هر گونه توافق تأثیری اساسی در بازار نخواهد داشت و سبب ایجاد توازن در عرضه و تقاضا» طی نیمه نخست امسال نمی شود.

آژانس بین المللی انرژی -که نهادی با نفوذ در بازارهای نفتی محسوب می شود- بر این باور است که تقاضا و عرضه نفت اواخر امسال به توازن خواهد رسید. این آژانس پیش بینی می کند میزان تقاضا برای نفت در سال 2016 با افزایش یک میلیون و 200 هزار بشکه ای مواجه خواهد شد و تولید نفت در کشورهایی همانند آمریکا روندی نزولی خواهد داشت، زیرا پایین بودن بهای نفت سبب آسیب رسیدن به تولید در این بخش شده است.

بر اساس جدیدترین گزارش آژانس بین المللی انرژی، کشورهای جهان روزانه حدود 96 میلیون و 400 هزار بشکه نفت تولید می کنند و این در حالی است که میزان تقاضا برای نفت از سه ماهه نخست سال 2016 روزانه 94 میلیون و 800 هزار بشکه بوده است. با این حال، تا پایان سال، پیش بینی می شود میزان تقاضا برای نفت با افزایش مواجه شود و گفته می شود با فرض این که تولید نفت بیش از این افزایش نیابد، میزان تقاضا برای نفت تا پایان سال، نود و پنج میلیون و نهصد هزار بشکه نفت در روز باشد.

در آمریکا، شهروندان این کشور در حال نفع بردن از آشوب ها در بازارهای نفتی هستند . اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش بینی کرده است بهای بنزین در این کشور در فصل تابستان به طور متوسط تنها 2 دلار و 4 سنت برای هر بشکه خواهد بود. این رقم در سال گذشته 2 دلار و 63 سنت بود.

تحولات دیگر نیز بخشی کلیدی از روند بی ثباتی در بازار نفت بوده است از جمله کم بودن رشد تقاضا برای نفت در اقتصادهای پیشرفته.
آموری لاوین کارشناس ارشد مؤسسه راکی ماونتن سال گذشته اعلام کرد:‌ «روند استفاده کشورهای ثروتمند از نفت در سال 2005 به شدت افزایش یافت. میزان تقاضا برای نفت در کشورهای در حال توسعه نیز متعادل است.» لاوینز همچنین گفت یکی از دلایل این موضوع آن است که خودروها کارآمدتر شده اند و بنزین کمتری مصرف می کنند. همچنین شاهد روانه شدن خودروهای برقی به خیابان ها هستیم. این خودروها اصلا بنزین مصرف نمی کنند.»

او خاطر نشان کرد:‌ «تقاضا برای نفت ممکن است کمی با افزایش همراه شود اما این روند پایدار نخواهد بود و این روند در درازمدت برای تولید کنندگان نفتی خوب نیست زیرا وزیر انرژی هند اعلام کرد هدف دهلی نو تولید خودروی برقی در این کشور تا سال 2030  است.» او افزود:‌ «چین نیز بلند پروازی های مشابهی دارد . هر دو کشور قصد دارند قطعات زائد را از کامیون ها و تجهیزات لجستیکی خود خارج کنند و تجهیزات جدیدی جای آنها را خواهند گرفت.»

اما در درازمدت، این موضوع که هر کشوری چه میزان نفت تولید خواهد کرد تنها مسئله ای نیست که طرف های حاضر در نشست دوحه باید درباره آن نگران باشند.