۰

این مرد پدر مصدق است

تصویری نادیده از میرزا هدایت‌الله آشتیانی، پدر دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر دولت ملی و رهبر نهضت ملی شدن صنعت نفت. او که از خاندان مشهور مستوفیان آشتیان بود، در دوران ناصری سمت وزیر دفتر ناصرالدین شاه قاجار را برعهده داشت.
به گزارش میز نفت، میرزا هدایت‌الله فرزند میرزا حسین و از خاندان مستوفیان آشتیانی بود. میرزا هدایت الله وزیردفتر از نوادگان میرزا محسن آشتیانی بوده‌است.

 خاندان پدری او در دوران زندیه و قاجاریه غالباً مناصب مالیه را به عهده داشتند و از مستوفیان ارشد بودند. چون پدرش میرزا حسین را در جوانی از دست داد، تحت سرپرستی عموی خود، میرزا حسن مستوفی‌الممالک دوره محمدشاه قاجار، بزرگ شد و پس از مدتی با دختر او ازدواج کرد.

ورود میرزا هدایت الله وزیر دفتر به دیوان استیفا در اواخر سلطنت محمدشاه قاجار (حوالی سال ۱۲۶۱ هجری قمری) بود که به نیابت مستوفی الممالک به خدمات دفتری و محاسبات کشوری مشغول شد و در زمان صدارت امیرکبیر مأمور تعدیل مالیات صائین قلعه شد و این مأموریت را به خوبی انجام داد.

از سال ۱۲۸۵ تا ۱۲۸۹ هـ. ق سمت وزیرلشکر (ریاست دارایی ارتش) را داشت و در سال ۱۲۹۰ هـ. ق به وزارت دفتر استیفاء (ریاست دارایی) و ریاست کل محاسبات منصوب شد. در صدارت میرزا حسین سپهسالار کلیه مشاغل میرزا یوسف آشتیانی مستوفی الممالک (پسرعموی وزیر دفتر) از جمله وزارت مالیه به میرزا هدایت الله واگذار شد.

وزیردفتر در سال ۱۲۹۹ هجری قمری به دلیل تفویض امور دیوان استیفاء به فرزند خردسال میرزا یوسف آشتیانی از کار دولتی کناره‌گیری کرد. پس از درگذشت میرزا یوسف در سال ۱۳۰۳ هـ. ق تمام مشاغل وی رسماً به پسرش میرزا حسن مستوفی الممالک داده شد و میرزا هدایت الله بنا به امر ناصر الدین شاه به سمت وزارت دفتر استیفا و کفالت وی منصوب شد (پس از میرزا هدایت الله، این سمت به فرزند ارشد او یعنی محمدحسین وزیردفتر واگذار گردید).[۹] میرزا هدایت الله وزیردفتر در صفر ۱۳۱۰ در سن ۷۶ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری وبا درگذشت.

 
 
شنبه ۲ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۱۵:۰۷
کد مطلب: 5337
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *