جروزالم پست: ترکيه نبايد جانب ايران يا عربستان را بگيرد

به گزارش ميزنفت ، این روزنامه صهیونیستی در تحلیلی به قلم نیک اشداون نوشت:

استفان کینزر استاد مدعو در « موسسه مطالعات بین المللی واتسون » و رئیس سابق دفتر روزنامه نیویورک تایمز در استانبول گفت :« من امیدوارم ترکیه احساس نکند باید عجله کند و در این موضوع به جانبداری از یک طرف بپردازد.این اقدام به نفع منطقه ای نیست که در آن همه پشت سر یک طرف یا طرفی دیگر صف بسته اند.»

عربستان سعودی با اقلیت سنی، در پی حمله معترضان به سفارت خود در تهران روابط دیپلماتیک با رقیب دیرین خود یعنی ایران را که دارای اکثریت شیعه است روز یکشنبه قطع کرد. معترضان که وزیر امور خارجه عربستان گفت که از سوی دولت ایران حمایت می شدند، از اعدام نمر باقر النمر روحانی برجسته شیعه عربستان سعودی و منتقد این کشور پادشاهی در روز شنبه عصبانی بودند.

سنان ایگن دیپلمات سابق ترکیه و رئیس « مرکز مطالعات اقتصادی و سیاست خارجی » در استانبول گفت :« این وضعیت قطعا نشاندهنده یک دوره حاد تر از رویارویی بین ایران و عربستان است.»

ترکیه با داشتن اکثریت سنی ، با عربستان سعودی و ایران روابط دارد و خواستار خویشتن داری هر دو طرف شده است. آنکارا بدون اشاره مشخص به النمر ، از عربستان سعودی به سبب « مجازات مرگ سیاسی » انتقاد کرده است.

ترکیه همچنین اعلام کرده است ایران باید از همه نمایندگی های دیپلماتیک در کشور خود محافظت کند و حمله به سفارت عربستان را « غیر قابل قبول» خوانده است. ایگن گفت :« ما از زمان حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و بی ثباتی متعاقب آن شاهد افزایش تنش های فرقه ای بین تهران و ریاض بوده ایم.»

با این حال، ایگن و کینزر می گویند اینکه این مناقشه ها را صرفا فرقه گرایی مذهبی بدانیم بیش از حد ساده انگارانه است. فرقه گرایی فقط صورت مسئله است که عربستان سعودی و ایران در پس آن بر سر بدست گرفتن قدرت در خاورمیانه ( غرب آسیا ) رقابت می کنند. در واقع اینها تنها قدرتهای باقی مانده در منطقه هستند. من می خواهم فکر کنم که خاورمیانه ( غرب آسیا ) به اندازه کافی برای هر دوی آنها بزرگ است ولی وضعیت اینطور به نظر نمی رسد.»
عربستان سعودی همچنین از بیانیه سپاه پاسداران ایران پس از اعدام نمر و بیان اینکه خاندان حاکم آل سعود با « انتقامی سخت روبرو خواهد شد» خشمگین شد.

کینزر می گوید ریاض باید چنین واکنشی را پیش بینی می کرد و گفت اعدام نمر اقدامی حساب شده بوده است.
او گفت :« من قطعا باور نمی کنم که عربستان سعودی از این واکنش شگفت زده شده باشد. عربستان باید در توانایی خود برای کنترل اثرات آنچه انجام داده است احساس اعتماد به نفس کرده باشد.»

ترکیه، هر چند برای واردات گاز طبیعی به ایران اتکاء دارد ، دارای روابط نزدیک تر با عربستان سعودی است و اخیرا متهم به حمایت از یک سیاست خارجی فرقه ای و حمایت از گروه های سنی در سوریه و عراق شده است. ایگن فکر می کند این کاملا منصفانه نیست.

وی گفت :« حوزه هایی به خصوص در سوریه وجود داشته است که در آنجا این بعد فرقه ای تمایل داشته است مسلط تر باشد اما این بدان معنا نیست که سیاست خارجی ترکیه صرفا بر اساس مسائل فرقه ای قرار دارد.»

ایگن می گوید یک ارزیابی مجدد سیاست خارجی در آنکارا در طول چند ماه گذشته صورت گرفته و به همین دلیل آنکارا یک نقش بی طرفی در جنگ عربستان و ایران در پیش گرفته است. او می گوید ترکیه، با دولت های سکولار آن، در یک موقعیت منحصر به فرد در منطقه قرار دارد تا به عنوان میانجی عمل کند.

کینزر با این گفته موافق است و می گوید ترکیه در گذشته چنین نقشی ایفاء می کرده است.
وی گفت :« یک دوره قبل تر در دوران اردوغان نخست وزیر قبلی و رئیس جمهور فعلی وجود داشت که ترکیه بر توانایی صحبت کردن با گروه های مختلف تاکید می کرد و خواستار حفظ ارتباط در تمام انواع مرزهای دینی و ایدئولوژیک بود. او گفت: « این وضعیت می تواند یک لحظه بزرگ برای بازگشت ترکیه به آن اصل باشد.»

از زمانی که سلمان پادشاه عربستان ماه ژانویه سال گذشته به قدرت رسید، این کشور پادشاهی یک سیاست خارجی بسیار مداخله جویانه تر را دنبال کرده است. ریاض در حال رهبری یک ائتلاف عربی ناموفق علیه جدایی طلبان شیعه حوثی در یمن در جنگی است که منجر به مرگ هزاران غیر نظامی شده است. شاه سلمان حمایت از شورشیان جهادی سنی در سوریه را نیز افزایش داده است.

کینزر گفت: « با نگاهی به سال گذشته می توان گفت که تغییر رژیم در عربستان سعودی ممکن است یک رویداد حتی بزرگتر از ظهور جنگجویان دولت اسلامی بوده باشد.»

یک رژیم فعال عربستان که در حال حاضر در جنگی با زمان پایان نامشخص در یمن درگیر است، به درگیری بزرگ دیپلماتیک در خاورمیانه ( غرب آسیا ) دامن زده، با کاهش درآمدهای نفتی و ناخشنودی بالقوه داخلی بر سر آنچه به تازگی اتفاق افتاد روبرو است، موجب ایجاد یک عنصر از بی ثباتی در کشوری می شود که چندین سال ثبات برای آن یک فضیلت باارزش بوده است.»

عربستان سعودی که دارای یک اقلیت شیعه 10 تا 15 درصدی است از زمان قیام های مردمی عمدتا شیعیان خود در استان شرقی آن و متحدش بحرین در سال 2011 ، شیوه ای فرقه ای تر را دنبال می کند.

از زمانی که شاه سلمان به قدرت رسید ، دولت ترکیه به شکلی بحث برانگیز با عربستان سعودی همکاری نزدیک داشته است . ترکیه از بسیاری از شورشیان در سوریه حمایت می کند ، به یک اتحاد به رهبری عربستان با کشورهای سنی " برای مبارزه با تروریسم " ملحق شده و یک شورای مشورتی سطح بالای مشترک با عربستان تشکیل داده است.

ایگن می گوید هدف از تشکیل ائتلاف به رهبری عربستان ، نشان دادن نفوذ ریاض است. او فکر می کند تصمیم آنکارا برای پیوستن به این اتحاد اشتباه بود بویژه اکنون که ما می بینیم تفرقه و اختلافات فرقه ای در منطقه تا چه اندازه خطرناک شده است.

وی گفت :« ترکیه باید خودش را مجبور کند از این اختلافها فراتر برود زیرا ترکیه تنها کشوری است که می تواند این کار را انجام دهد و این چیزی است که منطقه نیاز دارد.»

ایگن می گوید مداخلات گذشته فرقه ای در منطقه تشدید شده است و ترمیم خسارت دشوار خواهد بود.
کینز نیز در این باره خوشبین تر نیست و می گوید هیچ پایانی برای جنگ بین ایران و عربستان سعودی وجود ندارد که به کاهش بی ثباتی که در حال حاضر در منطقه وجود دارد کمک کند.

وی خاطر نشان کرد :« تنها راه اینکه خاورمیانه ( غرب آسیا ) آرام شود این است که این نفرت فرقه ای کاهش یابد و تنها راهی که نفرت فرقه ای را می توان کاهش است از طریق برخی تفاهم ها بین عربستان سعودی و ایران است. در حال حاضر ما در جهت مخالف حرکت می کنیم.»

 

شنبه ۱۹ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۹:۱۴