رشد تولید نفت از محل افزایش ضریب بازیافت

به گزارش «میز نفت»،  یکی از بخش های صنعت نفت و گاز که در سه سال اخیر و سقوط دور از انتظار قیمت طلای سیاه، با فراز و نشیب های زیادی روبرو شده، عملیات افزایش ضریب بازیافت در میدان های فراساحلی بوده است.

در اوایل دهه 2010 میلادی و با قیمت های بیش از 90 دلاری هر بشکه نفت، سرمایه گذاری هنگفتی در طرح های افزایش ضریب بازیافت انجام شد. برای مثال، در ژوین سال 2014 میلادی که قیمت هر بشکه نفت در آن ماه بیش از 108 دلار بود، گزارشی از سوی موسسه NETL منتشر شد که نشان می داد تزریق دی اکسید کربن به میدان های فراساحلی هیدروکربوری با فناوری نسل جدید می تواند 3/4 میلیارد بشکه به ذخایر قابل برداشت میادین بالغ خلیج مکزیک بیافزاید.

اما فراموش نکنید که فرضیات این گزارش بر اساس قیمت 90 دلاری هر بشکه نفت طراحی شده بود. اگرچه ظرفیت بازیافت و نیاز به بهبود تولید از میدان های فراساحلی همچنان وجود دارد، اما واقعیت اینست که فقط تعداد اندکی از شرکت ها تمایل دارند تا میلیون ها دلار در این بخش سرمایه گذاری کنند. چرا که سیاست کاهش هزینه ها، در دستور کار اکثر شرکت ها قرار دارد.

با وجود شرایط کنونی، شرکت هایی وجود دارند که خود را برای سال های آینده و اقتصادی شدن روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت آماده کرده اند. این آینده چندان دور نیست.

اما در شرکت هایی که برای اجرای روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت به انتظار بهبود قیمت ها در بازار نفت نشسته اند، شرکت هایی نظیر بریتیش پترولیوم نیز وجود دارند که با فناوری انحصاری لوساس و مجموعه ای دیگر از روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت و در قیمت های کمتر از 50 دلار، در حال فعالیت هستند.

انگلیسی ها از سال ها پیش به اهمیت روش های افزایش ضریب بازیافت و آثار اقتصادی آن پی برده اند. پیش بینی می شود در یک دهه آینده، در مجموع 250 میلیون بشکه به ویژه با تزریق پلیمر به نفت قابل استحصال انگلیسی ها در دریای شمال افزوده شود.

در این گزارش می خوانیم: روش پیشرفته افزایش ضریب بازیافت، نقش چشمگیری در بیشینه نمودن تولید اقتصادی از میادین فراساحلی انگلستان دارد. به علاوه، این روش به افزایش برداشت و طول عمر میدان به مدت 10 سال می انجامد.
 

فناوری‌های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت

شرکت بریتیش پترولیوم با تزریق گاز به میدان پرودهو بای توانسته است ضریب بازیافت در این میدان فراساحلی را تا 60 درصد افزایش دهد. در میدان ماگنوس واقع در دریای شمال نیز شرکت بریتیش پترولیوم با روش تزریق گاز به ضریب بازیافت 40 درصدی دست یافته است.

بهارات جاوری، مشاور ارشد این شرکت می گوید: بدون استفاده از روش های پیشرفته افزایش بازیافت، امکان تولید از میدان اولا وجود ندارد.

وی در یک نشست خبری اعلام کرد: سکوی این میدان، تنها سکوی دنیا است که با روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت، تولید دارد. این روش ها، تضمین کننده حیات این میدان قدیمی هستند.

در چهل سال اخیر، شرکت بریتیش پترولیوم از روش های پیشرفته ازدیاد برداشت و فناوری هایی انحصاری نظیر دیزاینر واتر، دیزاینر گس و برایت واتر بهره برده است.

مهمترین چالش فراروی غول های نفتی در استفاده از فناوری های پیشرفته ازدیاد برداشت، کارایی هزینه ها در مقایسه با روش های اولیه نظیر تزریق آب و گاز و یا انجام حفاری های جدید است.

توانایی استخراج نفت بیشتر از میادین کنونی، یک انگیزه تجاری جذاب و صرف نظر از قیمت نفت خام به شمار می رود. شرکت های نفتی در شرایط کنونی بازار نفت ناچارند تا روش های کم هزینه تری برای افزایش ضریب برداشت برگزینند. هرچند اجرای این فناوری ها در میدان های فراساحلی از هزینه بیشتری برخوردار است.

اجرای فناوری لوسال در میدان کلیرریج در 75 کیلومتری غرب شیتلند، 3 دلار به ازای هر بشکه هزینه داشته است. شرکت بهره بردار در نظر دارد تا در مجموع 640 میلیون بشکه از ذخایر نفت قابل بازیافت این میدان را استخراج کند.

فناوری برایت واتر از دیگر فناوری های نوظهور در این حوزه به حساب می آید. در این روش از ذرات میکروسکوپی گرمایی استفاده می شود. براساس گزارش مجریان، این طرح در اعماق سازند اجرا شده و آب تزریق شده به همه بخش های میدان تزریق می گردد. بدین ترتیب نرخ بازیافت نفت افزایش خواهد یافت. این فناوری در بیش از 140 حلقه چاه در سراسر دنیا اجرا شده و میانگین هزینه آن 6 دلار به ازای هر بشکه بوده است.
 
 
غلبه بر چالش های اقتصادی

تعداد پروژه های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت اجرا شده در میدان های فراساحلی، اندک بوده و فاصله زیادی با ظرفیت بالقوه این میدان ها دارد. نتایج یک مطالعه در مورد اثربخشی اجرای روش های افزایش ضریب بازیافت در 19 میدان فراساحلی نشان می دهد هزینه های هنگفت اجرای این روش ها و دشواری عملیاتی نمودن آنها در میدان های قدیمی، مهمترین موانع بر سر انجام آنها محسوب می شود.

النا اسکوبار، مدیر فناوری اسیدکاری مخازن در شرکت رپسول می گوید: شرکت ما در چند میدان فراساحلی فعال است. اما استفاده از روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت در این میادین، محدود است. هرچند ما دارای این فناوری ها هستیم.

وی می افزاید: در همه میدان های فراساحلی شرکت ما، روش های اولیه و ثانویه افزایش ضریب بازیافت اجرا می گردد. هرچند کارایی این روش ها، اندک است. البته همه شرکت های بزرگ نفتی با این مشکل روبرو هستند. اگرچه تعدادی از میدان های فراساحلی شرکت ما برای اجرای روش های پیشرفته آمادگی دارند، اما به دلیل هزینه های بالا و قیمت پایبن نفت در بازارهای جهانی، به انتظار بهبود شرایط هستیم.

از سوی دیگر، مدیران شرکت رپسول دریافته اند یکی از میدان های فراساحلی برزیل از قابلیت اجرای فناوری تزریق مواد شیمیایی برای افزایش ضریب بازیافت برخوردار است. مطالعات فنی و محاسبه های مورد نظر نیز انجام شده، ولی به دلیل عدم صرفه اقتصادی، اجرای آن متوقف گردیده است.

مدیران غول های صنعت نفت معتقدند در شرایط کنونی حاکم بر بازار نفت، کارایی اقتصادی روش های افزایش ضریب بازیافت در مقایسه با اکتشاف میدان های جدید فراساحلی، بیشتر است. هم اینک مقدار نفت تولید شده از طریق روش های افزایش بازیافت، بیش از نفت تولید شده از میدان های جدید کشف شده در سال های اخیر است. بررسی های انجام شده توسط موسساتی نظیر نیتل و شرکت رپسول نشان می دهد میادین خلیج مکزیک، از بهترین ظرفیت برای اجرای طرح های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت نظیر تزریق دی اکسید کربن برخوردارند.

هرچند با تداوم سایه افکندن بحران بر بازار نفت، اجرای این روش های پیشرفته، اقتصادی نیست. اما غول های نفتی همچنان در حال مطالعه روش هایی هستند که به کاهش هزینه های تمام شده و بهبود اثربخشی این فناوری های نوظهور منجر شود.

در شرایط کنونی و قیمت حدود 50 دلاری هر بشکه نفت خام، اجرای اکثر روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت، اقتصادی شده است. اما همچنان در میدان های فراساحلی شرایط متفاوت است.

اندک اندک، فرصت های جدیدی در این بخش در حال ظهورند، اما پیش بینی آینده، همچنان دشوار است. هرچند آینده در دست کاراترین ها، پیشروترین ها و بهترین هاست.