به گزارش «
ميزنفت »،ر سال گذشته، رهبران اوپک موافقت کردند تولید خود را 1.2 میلیون بشکه کاهش دهند. این سهمیه بندی در کنار تضعیف اقتصاد داخلی کشورهای بزرگ خاورمیانه و شمال آفریقا، کاهش درآمد دولت ها، تحریم های بین المللی، بی ثباتی سیاسی، حملات نظامی و تحریم، چشم انداز صنعت نفت در این منطقه راهبردی را با بیم ها و امیدهای مختلفی روبهرو کرده است.
در ادامه با آخرین وضعیت بازار اکتشاف و تولید کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا آشنا می شویم:
*عربستان سعودی/ قطر
براساس گزارش سازمان اوپک، کشور پادشاهی عربستان سعودی 22 درصد ذخایر نفت اثبات شده دنیا را در اختیار دارد. رهبری منطقه ای صادرکنندگان نفت در خاورمیانه و شمال آفریقا نیز در دستان شیوخ این کشور است. نیمی از تولید ناخالص داخلی عربستان وابسته به نفت بوده و 85 درصد درآمدهای نفتی آنان از بخش صادرات نفت خام تامین می شود.
براساس گزارش سالانه شرکت آرامکوی سعودی، ذخایر قابل برداشت نفت و مایعات نفتی این کشور 260.8 میلیارد بشکه در ابتدای سال 2017 میلادی بوده است.
ذخایر گاز طبیعی عربستان نیز 298.7 تریلیون فوت مکعب اعلام شده است.
عربستان به عنوان تولید کننده ای تاثیرگذار، رهبری مذاکرات تولید اوپک با اعضای غیراوپک را بر عهده گرفت تا با دو معضل مازاد عرضه و قیمت پایین نفت مقابله شود.
میانگین تولید نفت عربستان در سال 2016 میلادی، 10.5 میلیون بشکه در روز و عدد مشابه در سال 2015 میلادی 10.2 میلیون بشکه بوده است.
براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، عربستانی ها بیش از سهمیه 486000 بشکه ای در نظر گرفته شده، از مقدار تولید خود کاسته اند.
عربستان به عنوان تولید کننده ای تاثیرگذار، رهبری مذاکرات تولید اوپک با اعضای غیراوپک را بر عهده گرفت تا با دو معضل مازاد عرضه و قیمت پایین نفت مقابله شود.
میانگین تولید نفت عربستان در سال 2016 میلادی 10.5 میلیون بشکه در روز و عدد مشابه در سال 2015 میلادی، روزانه 10.2 میلیون بشکه بوده است.
براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، عربستانی ها بیش از سهمیه 486000 بشکه ای در نظر گرفته شده، از مقدار تولید خود کاسته اند.
در سال گذشته، شرکت آرامکوی سعودی اعلام کرد دو میدان جدید نفتی و یک میدان گازی کشف کرده است. همچنین در سال گذشته، چند پروژه بزرگ این کشور پیشرفت چشمگیری داشته اند.
در میدان عظیم شیبه، در شمال صحرای ربع الخالی، دومین پروژه توسعه ظرفیت 250000 بشکه ای وارد مدار شد. هم اینک ظرفیت برداشت این میدان به یک میلیون بشکه در روز و دو برابر ظرفیت اولیه آن، افزایش یافته است.
در میدان خوریس عربستان نیز شاهد افزایش ظرفیت بوده ایم. در سال 2016 میلادی، عملیات حفاری در این میدان ادامه یافت و پیش بینی می شود ظرفیت تولید از آن با 300هزار بشکه افزایش در میانه سال 2018 میلادی به 15 میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
رهبران عربستان از اوایل ماه ژوین، تحریم اقتصادی قطر را با همکاری دولت های مصر، امارات متحده عربی و بحرین و به اتهام پشتیبانی از ایران و حمایت از گروه اخوان المسلمین آغاز کرد. هرچند این اقدامات تاثیر اندکی بر صادرات ال ان جی و نفت قطری ها داشته است. همچنین رهبران ریاض با پیگیری طرح فریز نفتی به دنبال مقابله با مازاد تقاضای موجود در بازار هستند.
در ماه آوریل، شرکت قطر پترولیوم اعلام کرد عملیات اجرایی یک پروژه گازی جدید را در جنوب میدان گازی گنبد شمالی (مشترک با میدان پارس جنوبی ایران) آغاز خواهد کرد.
قطری ها پس از یک دهه توقف عملیات توسعه این میدان، تصمیم گرفته اند تا این توقف خودخواسته را پایان دهند. با راه اندازی این طرح، چهار میلیارد فوت مکعب به حجم برداشت روزانه کنونی قطری ها از بزرگترین میدان گازی دنیا افزوده می شود.
همچنین در سایه عملیاتی شدن این پروژه جدید، ظرفیت سالانه تولید ال ان جی آنان از 77 میلیون تن کنونی به 100 میلیون تن افزایش خواهد یافت. بخش اعظم نفت برداشت شده قطر از میدان الشاهین برداشت می شود که در 50 مایلی شمال راس لفان، مهمترین مرکز تولید ال ان جی این شبه جزیره قرار دارد.
*امارات متحده عربی/عمان
تولید منابع انرژی، 40 درصد تولید ناخالص داخلی کشور امارات متحده عربی را به خود اختصاص داده است. همچنین این کشور چهارمین تولیدکننده بزرگ اوپک به شمار می رود.
به دلیل وابستگی گسترده به درآمدهای نفتی، وزیر انرژی امارات متحده عربی، سهیل المزروعی نگرانی خود را در مورد تاخیر گسترده پروژه های نفت و گاز این کشور اعلام کرده است. وی می گوید: ما در کشوری زندگی می کنیم که باید از تاخیر در بهره برداری از پروژه های خود، جلوگیری کنیم. تامین تقاضای انرژی دنیا باید در کانون برنامه های تولیدکنندگان بازار قرار گیرد.
اماراتی ها معتقدند با توقف یک تریلیون دلار پروژه اکتشاف و تولید در صنعت نفت و گاز در سه سال گذشته و در سایه سقوط بهت آور بهای نفت، در اوایل دهه 2020 میلادی، شاهد کمبود عرضه نفت خام در بازارهای جهانی خواهیم بود.
دولت امارات با کاهش تولید اوپک در چارچوب طرح فریز نفتی، همراهی کرده است، اما افزایش ظرفیت تولید به 3.5 میلیون بشکه در روز را در دستور کار قرار داده است. گفته می شود آنها در اجرای تعهدات خود در طرح فریز نفتی، پایبندی کاملی نداشته اند. براساس اطلاعات منتشرشده توسط اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، از 139000 بشکه تعهد کاهش تولید این کشور، آنها حدود 54 درصد به این رقم وفادار بوده اند.
در کشور همسایه عمان، شرکت بریتیش پترولیوم در پروژه گاز فشرده خزان به دستاوردهای چشمگیری دست یافته است. در دوره عمر این میدان بیش از 300 حلقه چاه حفاری خواهد شد. در فاز نخست این طرح روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز تولید می شود. ظرفیت تولید فاز دوم این پروژه 1.5 میلیارد فوت مکعب در روز اعلام شده است. این میدان 10.5 تریلیون فوت مکعب گاز قابل برداشت دارد.
*عراق
رهبران بغداد که در سایه تحریم های بین المللی ایران، در پنج سال اخیر به دومین تولیدکننده بزرگ اوپک تبدیل شده اند، با داشتن میادین جذاب نفتی دارای ذخایر هنگفت، در کانون توجه شرکت های بین المللی نفتی قرار دارند. پس از سال ها مبارزه با گروه های مسلمان شورشی، عراق در اندیشه بازسازی اقتصاد خود است که وابستگی زیادی به درآمدهای فروش نفت خام دارد.
مدیران صنعت نفت این کشور اعلام کرده اند، ظرفیت تولید آنان در پایان سال جاری میلادی به عدد بهت آور 5 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. همچنین آنها موافقت خود را با پیوستن به تصمیم های آتی اوپک برای مقابله با مازاد عرضه نفت در بازارهای بین المللی اعلام کرده اند. براساس اعلام شبکه بلومبرگ، دولت عراق در حال مذاکره با شرکت اکسون موبیل برای توسعه میدان رتاوی و عمر در جنوب بصره است. گفته می شود مجموع ظرفیت تولید این دو میدان 500000 بشکه در روز است. برگزاری مناقصه توسعه میادین دجیل، کومیت و ریفایی در جنوب استان میسان از دیگر برنامه های آتی رهبران بغداد محسوب می شود.
شرکت گازپروم نفت بدرا، از زیرمجموعه های شرکت گازپروم نفت روسیه در ماه مارس امسال، سه چاه تولیدی در میدان بدرا را وارد عملیات تولید کرده است. این چاه ها در مجموع دارای تولید روزانه 23000 بشکه نفت خام بوده و مجموع چاه های عملیاتی این میدان به هفت چاه رسیده است.
*لیبی
در سایه تحولات سیاسی چند سال اخیر و جنگ داخلی، کشور لیبی به تدریج در حال بازگشت به دوره ثبات است. تولید کنونی نفت این کشور در بالاترین رقم در چهار سال گذشته قرار دارد. در سال 2015 میلادی، تولید روزانه نفت این کشور به 400000 بشکه در روز کاهش یافته بود. بیشترین مقدار تولید این کشور در سال 2011 میلادی و پیش از ناآرامی های بهار عربی 1.6 میلیون بشکه در روز بوده است.
لیبی همچنان با مشکلاتی نظیر بسته شدن پایانه های صادرات نفت، اعتصاب و منفجر شدن خطوط لوله روبرو است. این کشور دارای بیشترین ذخایر نفت اثبات شده در قاره آفریقا و پنجمین دارنده ذخایر گازی در این قاره پهناور است. تولید کنونی این کشور 1.1 میلیون بشکه در روز بوده و به دلیل معاف بودن از طرح فریز نفتی، رهبران این کشور محدودیتی در صادرات خود ندارند. لیبی اعلام نموده تولید خود را تا پایان سال جاری به 1.25 میلیون بشکه افزایش می دهد.
*کویت
این کشور به عنوان یکی از بنیانگذاران اوپک و پنجمین تولیدکننده بزرگ این کارتل، از حامیان طرح فریز نفتی و کاهش عرضه نفت بوده است. در ماه فوریه، شرکت ملی نفت کویت اعلام کرد برنامه هایی برای افزایش ظرفیت تولید نفت به میزان 500000 بشکه در روز دارد. بدین ترتیب آنها می توانند با پایان طرح فریز نفتی به سرعت بر مقدار صادرات نفت خام خود بیافزایند.
شبکه بلومبرگ اعلام نموده کویتی ها قراردادهایی با شرکت های شل و بریتیش پترولیوم برای توسعه چند پروژه جدید اکتشاف و تولید امضا کرده است.
تولید کنونی این کشور 2.7 میلیون بشکه بوده، هرچند ظرفیت تولید نفت خام کویتی ها از مرز 3.15 میلیون بشکه فراتر رفته است. کویتی ها به دلیل پایبندی به توافق فریز نفتی به انتظار آینده توافق اوپک و غیراوپک برای مدیریت بازار عرضه نفت نشسته اند.
*الجزایر/تونس
در سال گذشته، شرکت سوناتراچ الجزایر اعلام کرد در نظر دارد تا تولید خود را در چهار سال آینده 20 درصد افزایش دهد. صلاح میکموج، معاون اکتشاف و تولید این شرکت اعلام کرد، توسعه میدان های گازی تیگوین تورین، صالاح و تیمیمون به همراه حفاری چند چاه در میدان نفتی برکین در دستور کار شرکت سوناتراچ قرار دارد.
وی افزود: این شرکت، برنامه ریزی لازم برای افزایش تولید از چاه های قدیمی در هاسی مسعود واقع در شرق الجزایر را انجام داده است. دولت الجزایر 9 میلیارد دلار برای پروژه های جدید اکتشافی خود در چهار سال آینده در نظر گرفته است.
در کشور همسایه تونس نیز، شرکت انی از پیشرفت چشمگیر در طرح های خود به ویژه در پروژه نفتی لاریچ شرقی-یک خبر داده است.
*مصر
کشور مصر به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت غیراوپک در قاره اروپا، دومین تولیدکنننده بزرگ گاز طبیعی در قاره سیاه است. صادرات گاز طبیعی در سال 2019 میلادی در دستور کار این کشور قرار دارد و تاکنون پروژه های عظیم اکتشافی مختلفی در کشور مصر انجام شده است.
در آب های مدیترانه کشور مصر، میادین هیدروکربوری مختلفی وجود دارند که کشف میدان عظیم ظهر راه را برای توسعه نیادین فراساحلی این کشور هموار کرده است. در دلتای نیل این کشور نیز در سال های اخیر، منابع قابل توجه هیدروکربوری کشف شده است. بدین ترتیب این کشور می تواند بازیگری تاثیرگذار در بازار اروپا به شمار رود.
نویسنده: امیلی کوییروبین
منبع: ماهنامه World Oil
مترجم: محسن داوری