خیز عربستان برای تولید محصولات پتروشیمی از نفت

دو شرکت آرامکو و سابیک عربستان سعودی که در دو بخش بالادستی و پایین دستی مشغول فعالیت هستند، دو برنامه مجزای تبدیل مستقيم نفت به محصولات شیمیایی را در دستور کار خویش قرار داده اند. این دو شرکت در نظر دارند تا با سرمایه گذاری مشترک، یک واحد تجاري تولید مستقیم محصولات شیمیایی از نفت خام را طراحی و اجرا نمایند. هرچند تاکنون سهم هر شرکت از این پروژه اعلام نشده است.

شرکت آرامکو که براساس اعلام رهبران عربستان سعودی در آینده نزدیک به یک شرکت 2 تریلیون دلاری غیردولتی تبدیل خواهد شد، اميدوار است تا در دورنمای فعالیت های خود به شرکتي پیشرو و منسجم در دو بخش انرژی و محصولات پتروشیمی تبدیل گردد.
 

*توسعه يك فناوری پیشرو
تبدیل مستقیم نفت خام به محصولات شیمیایی را باید یک فناوری تغییر دهنده بازی دانست که چند لایه پالایشی پرهزینه را حذف می نماید. در این فناوری، ترکیبی از مولکول های هیدروکربوری به خوراک واحدهای تولید محصولات پتروشیمی تبدیل می شود.
تاکنون هیچ شرکتی نتوانسته است به فناوری تجاری تبدیل نفت به محصولات شیمیایی دست یابد. شرکت اکسون موبیل را باید پیشگام توسعه این فناوری در دنیای امروز دانست. این شرکت واحد پایلوت کراکر تبدیل نفت به محصولات شیمیایی را در سنگاپور اجرا کرده است. این واحد از انعطاف پذیری زیادی در خوراک دریافتی برخوردار بوده و امکان استفاده از هر خوراکی از گاز سبک تا مایعات سنگین نظیر نفت خام را دارا است.

در همین حال، شرکت سابیک عربستان سعودی نیز برنامه ریزی جهت ساخت بزرگترین مجتمع تبدیل نفت خام به محصولات شیمیایی را در دست اجرا دارد. پروژه پایلوت ینبوع از ظرفیت تولید ۲۰۰ هزار بشکه برخوردار بوده و با پایان مراحل راه اندازی و تولید پایدار، مدیران شرکت سابیک در مورد ساخت يك مجتمع بزرگ ۳۰ میلیارد دلاری تبدیل نفت خام به محصولات پتروشیمی تصمیم گیری خواهند نمود.

براساس گزارش های منتشر شده می توان دریافت مدیران این دو شرکت همچنان تردیدهایی در مورد نرخ بازگشت سرمایه این طرح ها دارند. بدین ترتیب مطالعات امکان سنجی آنها در حال تکمیل می باشد. ما می دانیم که در سایه بحران سقوط قیمت نفت دولت عربستان با محدودیت بودجه روبرو است. و با توجه به چشم انداز پرابهام بازار، اجرای طرح های پرریسک از اولویت اجرا خارج شده است.

 
*تحقق دورنماي سال 2030 با شركت هاي فناور
شرکت آرامکو به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت دنیا در راستای تحقق دورنماي ترسيم شده سال‎ ‎‏2030 ‎ میلادي، در نظر دارد تا با افزایش نقش آفرینی شرکت های کوچک و متوسط تولیدکننده محصولات پتروشیمی، راه دسترسی به اهداف خود را هموار کند. هم اکنون 5 درصد سرمایه گذاری های عربستان سعودی در این شرکت ها انجام می شود که در افق سال 2030 میلادی این عدد به 20 درصد خواهد رسید.

رهبران عربستان سعودی معتقدند با تحقق این راهبرد، گام بلندی در جهت عملی شدن اهداف تعیین شده در دورنمای 2030 میلادی كشورشان برداشته خواهد شد. با اجرای این راهبرد، زنجیره منابع عرضه آرامکو، کامل تر شده و توسعه فناوری، نوآوری و پژوهش و توسعه شتاب خواهد گرفت. رهبران عربستان معتقدند رشد صنعتی کشوشان در گروی حضور گسترده شرکت های فناور کوچک و متوسط تولیدکننده محصولات باارزش میانی و نهایی صنعت پتروشیمی است.

شرکت آرامکو هم اکنون از ظرفیت پالایش 2.9 میلیون بشکه در داخل کشور و 2.4 میلیون بشکه ظرفیت پالايش در سایر کشورها برخوردار است. همچنین شرکت آرامکو در راستای تحقق آرمان تبدیل به هاب جهانی انرژی، مالکیت مجتمع پتروشیمی صادارا با ظرفیت سالانه تولید 3.3 میلیون تن را با مشارکت شرکت داو ایالات متحده و مجتمع ربیق 2 با ظرفیت 2.6 میلیون تن را با مشارکت شرکت سومیتومو ژاپن دارا می باشد.  این دو مجتمع دارای پارک صنعتی برای جذب شرکت های فناور کوچک و متوسط تولیدکننده محصولات متنوع پتروشیمی نيز هستند.

در بهار سال جاری، مدیران شرکت دولتی آرامکوی عربستان سعودی و شرکت پترومینای اندونزی برای سرمایه گذاری مشترک 4 تا 5 میلیاردی اجرای طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه کیلی کاپ واقع در منطقه جاوای این کشور به توافق دست یافتند. بدين ترتيب، با اجرای این پروژه ظرفیت پالایش این طرح به 370 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت.

هم اینک 26 واحد تولیدکننده محصولات مختلف پتروشیمیایی در کنار مجتمع صادارا راه اندازی شده اند. از دیرباز، شرکت سابیک راهبری شرکت های پتروشیمی عربستان سعودی را در اختیار داشته است. اما آرامکو را باید بازیگر جدید صنعت پتروشیمی این شبه جزیره به شمار آورد. هرچند شركت سابیک با ظرفیت تولید سالانه 64 میلیون تن محصولات پتروشیمی را باید رهبر این صنعت در کشور پادشاهی عربستان دانست. در جدول (1)، مشخصات پروژه های پتروشیمی در حال توسعه عربستان سعودی نشان داده شده است.


جدول (1). مشخصات پروژه های پتروشیمی در حال توسعه عربستان سعودی


 

شنبه ۱۹ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۴۴