اوج گرفتن عطش نفت در آمریکای لاتین

به گزارش میز نفت، داسیلوا، رئیس‌جمهور برزیل در مراسم افتتاح سكوی P50، واقع در کامپوس، ریودو، دست‌های کثیف‌شده‌اش را با لبخند بر روی صورتش مقابل دوربین‌ها بالا برد. شركت پتروبراس، شرکت ملی نفت برزیل است كه ذخایر عظیم نفت و گاز را در اعماق اقیانوس اطلس کشف کرده بود.

لولا اعلام كرد: امروز ما یک استقلال دیگر را جشن می گیریم. ما شاهد نقطه عطفی هستیم که دوران جدیدی را برای توسعه برزیل رقم خواهد زد.

این اتفاق در 21 آوریل 2006 میلادی روی داده بود. هجده سال بعد، در میان ترس از تاثیر بر بحران آب و هوا، تلاش برای كشف ذخایر جدید نفت در آمریکای لاتین و دریای کارائیب در جریان است، زیرا این منطقه به سمت رونق صادرات "طلای سیاه" پیش می رود.

حداقل 16 کشور از 33 کشور آمریکای لاتین و کارائیب در حدود 50 پروژه بزرگ جدید نفت و گاز در خشکی و فراساحل مشارکت دارند.

انتظار می رود دو بازیگر جدید، برزیل و گویان، تا سال 2035 میلادی ركورد جدیدی در افزایش صادرات سوخت فسیلی را ثبت کنند.
 

نفت در آمریکای لاتین

بر اساس آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی (IEA)، تولید در آمریکای لاتین و دریای کارائیب که در سال 2022 میلادی به 8 میلیون بشکه در روز رسید، تا سال 2028 به میزان 8.5 میلیون بشکه در روز رشد خواهد کرد. در کشورهایی مانند برزیل و گویان و پروژه های جدید در سرتاسر منطقه، کشورهای غیر اوپک در حال تقویت جای پای خود در بازار نفت و گاز بوده و نقش مهمی در تغییر ژئوپلیتیک نفت و گاز در سراسر جهان ایفا می کنند.

حتی اگر بازار جهانی سوخت‌های فسیلی تا پایان این دهه شروع به کوچک شدن کند، کشورهایی مانند برزیل، گویان، آرژانتین، اکوادور، مکزیک و سورینام بر روی نفت به‌عنوان منبع ثروت، رشد و توسعه اقتصادی شرط‌بندی می‌کنند. هرچند دنیا به جهان پسانفت فكر می كند.

این منطقه در حال حاضر 15 درصد از منابع نفت و گاز جهان را در اختیار دارد و اگر سایر تولیدکنندگان تاریخی از بازار نفت دور شوند، می تواند سهم خود را افزایش دهد.
 

داستان توسعه نفت در برزیل

برزیل که تا زمان کشف ذخایر خود در سال 2006 میلادی یک تولیدکننده متوسط نفت بود، به یکی از ده تولیدکننده بزرگ نفت دنیا تبدیل شده است.

به گفته پتروبراس، بیش از 100 حلقه چاه حفر شده است که تولید از 41 هزار بشکه در روز در سال 2010 به 2.2 میلیون بشکه در روز در سال گذشته افزایش یافته است.

پتروبراس میدان های جدیدی را در منطقه "حاشیه استوایی" شناسایی کرده است که از ریو گراند دو نورته تا آماپا امتداد دارد. همچنین در حال بررسی استخراج سوخت های فسیلی در دهانه رودخانه آمازون است. هرچند مؤسسه محیط‌زیست و منابع طبیعی تجدیدپذیر آزیلیان (ایباما) و گروه‌های زیست‌محیطی مانند صلح سبز با این اقدام مخالفت کرده‌اند.

پتروبراس قصد دارد طی پنج سال آینده 6 میلیارد دلار از بودجه خود برای اکتشاف ذخایر جدید سرمایه گذاری کند و 10 میلیارد بشکه دیگر به ذخایر خود اضافه کند که تقریباً ظرفیت فعلی خود را دو برابر می کند.

در كشور همسایه گویان، یکی از فقیرترین کشورهای آمریکای لاتین، از زمان کشف نفت اگزون موبیل در سال 2015 میلادی، شاخص های اقتصاد به سرعت رشد کرده است. تولید ناخالص داخلی سرانه در حال افزایش است و در سال 2023 میلادی به میزان 33 درصد رشد كرده است. پیش بینی می شود در سال 2024 میلادی به میزان 34 درصد افزایش یابد.
 

در گویان چه خبر است؟

اشنی سینگ، وزیر دارایی گویان، می‌گوید: ما از این دوره توسعه نفت برای اطمینان از رقابت‌پذیری بلندمدت گویان، تضمین رشد اقتصادی بلندمدت و سرمایه‌گذاری در مواردی که برای بهبود کیفیت زندگی مردم و به ویژه، آسیب پذیرترین افراد. اهمیت دارند، استفاده می‌کنیم.

در همین حال، سورینام با اکتشافات بزرگ فراساحلی، از جمله ذخایر جدید در بلوک 58 توسط شركت های توتال و APA که 700 میلیون بشکه تخمین زده می شود، با پتانسیل تغییر اقتصاد کوچکترین کشور آمریکای جنوبی، به یک "ستاره در حال ظهور" در بازار نفت تبدیل شده است.

علاوه بر غول‌های نفتی ونزوئلا و مکزیک، دولت های آرژانتین، اکوادور، پرو، ترینیداد و توباگو، باربادوس و حتی کاستاریکا که از نظر زیست‌محیطی دارای ویژگی های جذاب است، جاه‌طلبی برای گسترش صنعت نفت و گاز خود دارند. رودریگو چاوز، رئیس جمهور کاستاریکا، گفت: ما باید این منابع را به دقت ارزیابی کنیم. این یک صنعت چند میلیارد دلاری است. و ما به عنوان یک ملت باید در مورد پتانسیل آن صحبت کنیم.
 

ریسک سرمایه گذاری نفتی

با این حال، در آمریکای لاتین و دریای کارائیب این خطر وجود دارد که در سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری زیادی کنند در حالی که تقاضای نفت در حال کاهش است.

به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، اگر جامعه بین‌المللی به وعده‌ها و اهداف خود مبنی بر «گذار از نفت و گاز» با گسترش منابع انرژی‌های تجدیدپذیر - که در دسامبر 2023 در نشست Cop28 در شهر دبی ایجاد شد- عمل کند، شانس خوبی وجود دارد که بازار نفت در پایان دهه به اوج خود می رسد و به تدریج کاهش می یابد.

براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، انتظار می‌رود که مصرف نفت تا سال 2050 میلادی به نصف کاهش یابد و این به لطف افزایش بهره‌وری، برق‌ی شدن حمل‌ونقل و استفاده از سوخت‌های پاک‌تر است.

آژانس بین‌المللی انرژی در گزارشی می‌گوید: هر پروژه جدید با خطرات تجاری بزرگی مواجه خواهد شد، اگر جهان در مسیری باشد که تا سال 2050 میلادی آلایندگی‌های خالص را به صفر برساند، زیرا تقاضای نفت به سرعت کاهش می‌یابد.

مارسلو منا، وزیر سابق محیط زیست شیلی و مدیر سابق مرکز اقدام اقلیمی در دانشگاه (PUCV)می گوید که استراتژی سرمایه گذاری در نفت اشتباه است.

او می‌گوید: ما بیش از مقدار کافی نفت داریم که آب و هوا را چندین برابر تخریب کنیم، و باید انتشار سوخت‌های فسیلی را کاهش دهیم. تقاضای زغال سنگ کاهش یافته است. پیشرفت‌ها در هزینه‌های حمل‌ونقل برقی و ذخیره‌سازی باتری باعث شده است که بسیاری از مناطق در آمریکای لاتین، از جمله برزیل و شیلی، به برابری هزینه با جابجایی برقی نزدیک شوند. کشف مدل‌های کسب‌وکار با تاریخ انقضا یک تجارت پرخطر است.

مشکل اینست که به نظر می رسد رهبران آمریکای لاتین و کارائیب معتقدند که شرط بندی بر روی نفت و گاز همچنان آنها را قادر می سازد تا برای مدتی آینده رشد و توسعه پیدا کنند.

توماس سینگ، مدرس دپارتمان اقتصاد در دانشگاه گویان، اذعان می کند که کشف نفت در زمان اشتباهی در تاریخ ما اتفاق افتاده است ... زمانی که بحث جدی در مورد تغییرات آب و هوای جهانی و نیاز به کربن زدایی وجود دارد.

سینگ می گوید: اما آیا ما نباید سوخت های فسیلی خود را استخراج کنیم؟ فکر می کنم ساده لوحانه باشد اگر بگوییم که نباید این کار را انجام دهیم. زمانی که ایالات متحده، برای مثال، انرژی بسیار بیشتری نسبت به کشوری مانند گویان مصرف می کند، وظیفه گویان نیست که از نگرانی های زیست محیطی جهان حمایت کند.

این استدلال اغلب توسط مقامات دولتی آمریکای لاتین برای توجیه بهره برداری از سوخت های فسیلی تکرار می شود. در ماه مارس، محمد عرفان علی، رئیس جمهور گویان، به بی بی سی گفت که از پذیرش هرگونه سرزنش برای انتشار گازهای گلخانه ای که ممکن است در اثر اکتشاف نفت ایجاد شود، خودداری می کند.

علی گفت: می‌خواهم درباره تغییرات آب و هوا به شما سخنرانی کنم. ما کمترین نرخ جنگل زدایی را در جهان داریم. و حدس بزنید چه؟ حتی با وجود بزرگترین اکتشافات ما در منابع نفت و گازی که در حال حاضر در اختیار داریم، همچنان به صفر خواهیم رسید.
 

چالش آب و هوا در نفت 

با وجود بحران آب و هوایی، سازمان ملل حق قانونی کشورهای کمتر توسعه یافته را برای ادامه افزایش انتشار گازهای گلخانه ای و بهره برداری طولانی تر از سوخت های فسیلی مانند نفت و گاز به رسمیت می شناسد.

از زمان اجلاس سران زمین در ریودوژانیرو در سال 1992، کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوا "مسئولیت های مشترک اما متمایز" را ایجاد کرده است، اصلی که در آن همه کشورها باید با بحران آب و هوا مبارزه کنند، اما به یک اندازه مسئول نیستند.

این بدان معناست که برای مثال بریتانیا که به دلیل انقلاب صنعتی و سوزاندن سوخت‌های فسیلی پیشرفت کرد، باید قبل از گویان، مستعمره سابق خود، که هرگز تراز کربن مثبت نداشته، از نفت و گاز دور شود و انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهد. این کشور همیشه کربن بیشتری نسبت به انتشار خود جذب کرده است.

علاوه بر این، اکثر کشورهایی که دارای ذخایر قابل توجه نفت و گاز هستند، همانطور که در Cop28 توافق شد، از سوخت‌های فسیلی دور نمی‌شوند. اگرچه تقاضا برای نفت سوخت فسیلی به اوج خود برابر با 81.6 میلیون بشکه در روز در سال 2028 میلادی نزدیک می شود، براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، تقاضای جهانی نفت به طور پیوسته در حال افزایش است و پیش بینی می شود که در سال 2028 میلادی به 105.7 میلیون بشکه در روز برسد که 5.9 میلیون بشکه در روز در مقایسه با سطح سال 2022 بیشتر است.

تقریباً 70 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی است. اگر به استفاده از چاه‌های نفت، گاز طبیعی و معادن زغال‌ سنگ موجود ادامه دهیم، با پیش‌بینی مصرف‌مان، حدود 30 درصد از کل گازهای گلخانه‌ای امروزی را در سال 2050 میلادی خواهیم داشت.
 
اما برای جلوگیری از افزایش 1.5 درجه سانتی‌گراد دما، تقریباً باید همه گازهای گلخانه‌ای را تا سال 2040 میلادی به صفر برسانیم.
 
 
نویسنده: آندری نتو
منبع: گاردین
مترجم: محسن داوری

يکشنبه ۲۴ تير ۱۴۰۳ ساعت ۰۲:۱۴