به گزارش میز نفت، از 10 پالایشگاهی که در ایران فعالیت دارند، 7 پالایشگاه آبادان، تهران، اصفهان، تبریز، شیراز، کرمانشاه و لاوان در دوران پیش از انقلاب ساخته شده و یا در همان دوران به بهره برداری رسیدند یا در اوایل انقلاب.
پالایشگاه آبادان
قدیمی ترین پالایشگاه نفتی ایران،
پالایشگاه آبادان است که در سال 1291 به بهره برداری رسید. این پالایشگاه 112 سال عمر دارد که از نظر درآمدی، به دلیل منسوخ بودن تکنولوژی بکار برده شده در آن، یک پالایشگاه ضررده است.
بیشتر نفتی که به این پالایشگاه می رود، به نفت کوره تبدیل می شود؛ البته باید در نظر داشت هدف اصلی در طراحی و ساخت این پالایشگاه تامین سوخت
نیروی دریایی انگلستان بود که توسط فرآورده های سنگین محقق می شد.
پالایشگاه کرمانشاه
دومین پالایشگاه قدیمی ایران شرکت پالایش نفت کرمانشاه است؛ این پالایشگاه برای اولین بار در سال 1301 با ظرفیت 2 هزار بشکه به بهره برداری رسید. بعد از آن با توجه به رشد مصرف فراورده های سوختی پالایشگاه قدیمی جای خود را به یک واحد جدید ۱۵ هزار بشکه ای داد. پالایشگاه
کرمانشاه در سال 1350 توسط شرکت UOP طراحی و مورد بهره برداری قرار گرفت.
پالایشگاه تهران
سومین پالایشگاه قدیمی کشور در شهر تهران قرار دارد. پروژه احداث
پالایشگاه تهران، از سال 1344 توسط شرکت ملی نفت ایران آغاز شد و در سال 1346 تکمیل و راهاندازی شد. ظرفیت اسمی پالایشگاه تهران در سالهای نخست، معادل 85 هزار بشکه در روز بود، که طی اصلاحات فرآیندی انجام شده در سال 1355 ظرفیت تولید فرآوردههای نفتی آن به 120 هزار بشکه در روز افزایش یافت.
پالایشگاه شیراز
چهارمین پالایشگاه اما پالایشگاه شیراز است. مراحل طراحی و ساخت این پالایشگاه از سال 1349 شروع شد و در سال 1353به اتمام رسید و در همان سال مورد بهرهبرداری قرار گرفت. ظرفیت اسمی پالایشگاه شیراز، 40 هزار بشکه در روز است و 60 هزار بشکه در روز به صورت عملیاتی تولید میکند. نفت خام سنگینی که خوراک این پالایشگاه است از حوزه نفتی گچساران توسط خط لولهای 10 اینچی به طول 230 کیلومتر و میعانات گازی و حوزه آغار و دالان تامین میشود.
پالایشگاه لاوان
پالایشگاه پنجم اما
لاوان است؛ شرکت پالایش نفت لاوان در سال 1355 تحت عنوان مجتمع تقطیر لاوان زیر نظر پالایشگاه شیراز با ظرفیت 2000 بشکه نفت خام در روز توسط شرکت اینگرا از کشوریوگسلاوی سابق وبا نظارت شرکت ملی نفت ساخته شده و مورد بهره برداری قرار گرفت.
پالایشگاه تبریز
ششمین پالایشگاه قدیمی، در تبریز قرار دارد. پالایشگاه نفت تبریز شرکت پالایش نفت ایرانی است، که تأسیسات آن در جنوبغربی تبریز مستقر است. مراحل طراحی و ساخت این پالایشگاه از سال 1353توسط شرکت اسنام پروجتی ایتالیا آغاز و در سال 1356 راهاندازی شد. ظرفیت اسمی اولیه این پالایشگاه 80 هزار بشکه در روز بود، که با اجرای طرحهای توسعه ظرفیت، به 110 هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
پالایشگاه اصفهان
پالایشگاه اصفهان، هفتمین واحد پالایشی قدیمی ایران است. طراحی و ساخت این پالایشگاه با مشارکت دو شرکت آمریکایی و آلمانی به نامهای فلور و تیسن انجام شده و در سال 1358 به بهره برداری رسید. ظرفیت تولید این پالایشگاه هماکنون ۳۷۵ هزار بشکه در روز (سه واحد تقطیر ۱۲۵ هزار بشکه) است. خوراک پالایشگاه اصفهان توسط شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تأمین میشود و نفت خام مورد نیاز آن بهطور روزانه از طریق لولهای به طول ۴۳۰ کیلومتر، از میدان نفتی مارون در استان خوزستان، ارسال میشود.
پالایشگاه شازند
هشتمین پالایشگاه اما
شازند است؛ این پالایشگاه به عنوان بزرگترین پالایشگاه تک واحدی ایران در سال ۱۳۷۲ با ظرفیت اسمی ۱۵۰ هزار بشکه در روز راه اندازی شد. این پالایشگاه نقش مهمی در تولید بنزین یورو 4 در ایران دارد.
پالایشگاه بندرعباس
نهمین واحد قدیمی پالایش ایران متعلق به بندر عباس است؛ پالایشگاه نفت بندر عباس در سال ۱۳۷۱ تأسیس و در سال ۱۳۷۶ به بهرهبرداری رسید و اکنون با نام شرکت پالایش نفت بندرعباس فعالیت میکند. ظرفیت اسمی و ظرفیت عملیاتی این پالایشگاه ۳۵۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی در روز است که ۱۸ درصد از فرآوردههای نفتی ایران را شامل میشود.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس
دهمین پالایشگاه کشور که البته خوراک آن، میعانات گازی است در استان هرمزگان قرار داد:«پالایشگاه ستاره خلیج فارس». ساخت این پالایشگاه با ۷۰۰ هکتار مساحت از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و در پایان سال ۱۳۹۷ سه فاز نخست آن به بهرهبرداری رسید و اکنون بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی در جهان است. این پالایشگاه در فهرست تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا قرار گرفت.