درباره یک توهم بزرگ نفتی
دست رد عراق به سینه ایران
مدیر شرکت ملی نفت از آغاز مطالعات یکپارچه در ساختارهای مشترک هیدروکربوری ایران و عراق خبر داده است اما پرواضح است این تفاهم هم به کنار سایر وعده‌های مربوط به این حوزه می‌رود.
به گزارش میز نفت، پس از حمله نظامی آمریکا به عراق در سال 2003 وزارت نفت عراق با تغییر الگوی قراردادی خود، شرکت‌های بزرگ نفتی را برای سرمایه‌گذاری به عراق دعوت کرد. گرچه قرار بود با اجرایی شدن این قراردادها تولید نفت عراق به بیش از 12 میلیون بشکه افزایش یابد ولی تا به امروز تولید نفت این کشور به بیش از 5.5 میلیون بشکه افزایش پیدا نکرده است.
بااین‌وجود، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری بکر برای دولت عراق و شرکت‌های بین‌المللی، میادین مشترک با ایران است؛ 12 میدان نفتی که میان دو کشور مشترک است، باعث شده تا رقابت برای تولید حداکثری از آن‌ها با سرعت بیشتری صورت گیرد ولی در این میان این میادین، میدان‌های غرب کارون در ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است.
5 میدان آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی، یادآوران، یاران شمالی و یاران جنوبی حدود 64 میلیارد بشکه ذخیره نفت دارد که در بخش عراقی به میدان مجنون معروف است. هم‌اکنون تولید نفت عراق از این حوزه نفتی، از ایران بیشتر است و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در آن‌سوی مرز در جریان است.
تولید از میادین مشترک هم اصولاً دارای ابعاد فنی و پیچیده‌ای است به‌طوری‌که هرگونه برداشت با مختصات فنی خود در یک بخش میدان، روی چاه‌های دیگر تأثیرات بزرگی دارد. به همین دلیل، سال‌هاست کشورهایی که با یکدیگر میادین مشترک دارند، به «تولید مشترک» تحت یک شرکت واحد روی آورده‌اند.
ایران که سال‌هاست در این حوزه عقب‌مانده است، طی 15 سال اخیر همواره سعی داشته عراق، رقیب خود را برای تولید مشترک حداقل در چند میدان کوچک قانع کند اما هیچ‌گاه موفق نبوده است؛ عراقی‌ها در فضایی آزاد و غیرتحریمی، نمی‌خواهد خود را اسیر همکاری بلندمدت با تهران کند.
طی سال‌های اخیر، جلسات مختلفی میان طرفین برگزار شده و از قضا، تفاهم‌نامه‌هایی نیز میان دو طرف امضا شده است اما در همان مرحله فریز شده است. چه در دوران محمود احمدی‌نژاد و چه در روزهایی که حسن روحانی، ریاست دولت بر عهده داشت. حالا دولت رئیسی هم به دنبال این راهکار است اما قطعاً بغداد، برای تأمین منافع خود تن به همکاری با شرکت ملی نفت ایران نمی‌دهد.
گرچه خجسته مهر از تفاهم مطالعاتی برای این مهم و سپس توسعه خبر داده است اما سابقه تاریخی دیدار وزرای نفت دو کشور، نشان می‌دهد همواره این موضوع مورد مذاکره قرار گرفته و پس از اتمام جلسه به حال خود رها شده است. عراقی‌ها به‌هیچ‌عنوان علاقه‌ای به همکاری نفتی با ایران ندارد چراکه به فکر منافع خود هستند نه ایران.
بااین‌وجود، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری بکر برای دولت عراق و شرکت‌های بین‌المللی، میادین مشترک با ایران است؛ 12 میدان نفتی که میان دو کشور مشترک است، باعث شده تا رقابت برای تولید حداکثری از آن‌ها با سرعت بیشتری صورت گیرد ولی در این میان این میادین، میدان‌های غرب کارون در ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است.
5 میدان آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی، یادآوران، یاران شمالی و یاران جنوبی حدود 64 میلیارد بشکه ذخیره نفت دارد که در بخش عراقی به میدان مجنون معروف است. هم‌اکنون تولید نفت عراق از این حوزه نفتی، از ایران بیشتر است و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در آن‌سوی مرز در جریان است.
تولید از میادین مشترک هم اصولاً دارای ابعاد فنی و پیچیده‌ای است به‌طوری‌که هرگونه برداشت با مختصات فنی خود در یک بخش میدان، روی چاه‌های دیگر تأثیرات بزرگی دارد. به همین دلیل، سال‌هاست کشورهایی که با یکدیگر میادین مشترک دارند، به «تولید مشترک» تحت یک شرکت واحد روی آورده‌اند.
ایران که سال‌هاست در این حوزه عقب‌مانده است، طی 15 سال اخیر همواره سعی داشته عراق، رقیب خود را برای تولید مشترک حداقل در چند میدان کوچک قانع کند اما هیچ‌گاه موفق نبوده است؛ عراقی‌ها در فضایی آزاد و غیرتحریمی، نمی‌خواهد خود را اسیر همکاری بلندمدت با تهران کند.
طی سال‌های اخیر، جلسات مختلفی میان طرفین برگزار شده و از قضا، تفاهم‌نامه‌هایی نیز میان دو طرف امضا شده است اما در همان مرحله فریز شده است. چه در دوران محمود احمدی‌نژاد و چه در روزهایی که حسن روحانی، ریاست دولت بر عهده داشت. حالا دولت رئیسی هم به دنبال این راهکار است اما قطعاً بغداد، برای تأمین منافع خود تن به همکاری با شرکت ملی نفت ایران نمی‌دهد.
گرچه خجسته مهر از تفاهم مطالعاتی برای این مهم و سپس توسعه خبر داده است اما سابقه تاریخی دیدار وزرای نفت دو کشور، نشان می‌دهد همواره این موضوع مورد مذاکره قرار گرفته و پس از اتمام جلسه به حال خود رها شده است. عراقی‌ها به‌هیچ‌عنوان علاقه‌ای به همکاری نفتی با ایران ندارد چراکه به فکر منافع خود هستند نه ایران.
شنبه ۹ دی ۱۴۰۲ ساعت ۱۱:۳۶
کد مطلب: 36703