آرامکو، چگونه آرامکو شد؟

به گزارش میز نفت، انعطاف‌پذیری زنجیره تأمین برای نشان دادن مدیریت مؤثر ریسک‌های عرضه استفاده می‌شود. اما اخیراً تاب‌آوری به معنای بسیار بیشتر از مدیریت ریسک است. توانایی مقابله و غلبه بر تهدیدهای زنجیره تأمین و سپس قرار گرفتن در موقعیت قوی‌تر راهبرد شرکت‌های موفق و پیشرو به شمار می‌رود.

آمیت سود، مدیر اجرایی مرکز جهانی انعطاف‌پذیری و رفاه توضیح می‌دهد: این توانایی شما برای مقاومت در برابر سختی‌ها و بازگشت به عقب و رشد باوجود چالش‌ها است.

انعطاف‌پذیری در دنیای شرکت‌ها توانایی یک شرکت برای عبور از یک فاجعه یا بحران و بازگشت به سطوح عملیاتی عادی است.

دکتر یوسی شفی، استاد مؤسسه فناوری ماساچوست، سه راه اصلی را که شرکت‌ها می‌توانند انعطاف‌پذیری را توسعه دهند، برجسته می‌کند: افزایش توانمندی‌ها، ایجاد انعطاف‌پذیری و پرورش فرهنگ توانمند.

در بسیاری از شرکت‌ها، تمركز بر روی انعطاف‌پذیری در سال‌های اخیر برجسته شده است. اما برای آرامکو، انعطاف‌پذیری و پایداری بخش‌های دیرینه فرهنگ و تاریخ است. آرامکو آغاز فعالیت خود را در سال 1933 میلادی، زمانی که عربستان سعودی قرارداد امتیازی با شرکت استاندارد نفت کالیفرنیا (SOCAL) امضا کرد که به آن‌ها اجازه داد تا صحرای عربستان را برای استخراج نفت اكتشاف کند، جشن گرفت. عملیات حفاری در سال 1935 میلادی آغاز شد، اما هیچ نتیجه‌ای نداشت.

مدیران شرکت به‌جای کنار گذاشتن برنامه حفاری، از توصیه‌های ماکس استاینکه، زمین‌شناس ارشد خود پیروی کردند که «به حفاری ادامه دهند». زمانی که در سال 1938 تولید تجاری نفت با دمام شماره 7 یا "چاه شکوفایی" آغاز شد، این پایداری سودآور بود. در آن زمان هیچ زیرساخت اولیه، ساخت تجهیزات و خدمات در عربستان سعودی وجود نداشت.

درنتیجه، عملیات حفاری آرامکو مستلزم برنامه‌ریزی و هماهنگی گسترده بود، زیرا همه مواد و خدمات از ارائه‌دهندگان خارج از عربستان سعودی می‌آمد. زنجیره تأمین باید برای انعطاف‌پذیری از سر ضرورت طراحی می‌شد. چه حفاری برای یک چاه یا صدها چاه، این عملیات به یک زنجیره تأمین نیاز داشت.

با رشد عملیات آرامکو، رویکرد استراتژیک تری به توانمندی و انعطاف‌پذیری زنجیره تأمین شکل گرفت. اساس استراتژی آرامکو بر سه رکن اصلی استوار است:

• پایگاه تولید محلی
وجود منابع محلی برای محصولات کلیدی، زمان تحویل را کوتاه می‌کند و زنجیره تأمین انعطاف‌پذیرتری ایجاد می‌کند. اگر اختلالی رخ دهد، تأمین‌کنندگان می‌توانند سریع‌تر پاسخ دهند و مواد زودتر به دست می‌رسند.
• منبع یابی در نقاط مختلف
وجود تأمین‌کنندگان مستقر در بیش از یک منطقه باعث ایجاد افزونگی و تنوع تأمین‌کننده می‌شود و درعین‌حال ظرفیت تولید انعطاف‌پذیر را ممکن می‌سازد. اگر تأمین‌کنندگان یک منطقه تحت تأثیر یک رویداد ریسک قرار گیرند، آرامکو می‌تواند از تأمین‌کنندگان در منطقه دیگری تأمین کند.
• مدیریت استراتژیک موجودی
با اتخاذ یک رویکرد استراتژیک برای تنظیم و مدیریت سطوح موجودی، این شرکت تضمین می‌کند که سطوح موجودی ایمنی بهینه برای کمک به پاسخگویی به چالش‌ها و بحران‌ها حفظ می‌شود.
 
درنتیجه تمرکز شرکت بر روی این سه عامل، زنجیره تأمین آرامکو ثابت کرده است که بسیار انعطاف‌پذیر است، بحران‌های متعدد را تحمل می‌کند و توانایی بازگشت به عملیات عادی را دارد.

آرامكو از سرمایه‌گذاری‌های محلی برای افزایش سهم ساخت داخل حمایت می‌کند. برنامه ایجاد ارزش‌افزوده آرامکو در پادشاهی (iktva) در سال 2015 میلادی راه‌اندازی شد. این برنامه برای هدایت کارایی و ارزش زنجیره تأمین در سراسر عملیات آرامکو با توسعه نفت با منابع متنوع، پایدار و رقابتی جهانی طراحی‌شده است. به‌علاوه، زنجیره تأمین گاز در پادشاهی عربستان سعودی موردتوجه قرار دارد. 

از زمان راه‌اندازی، پروژه اكتوا بیش از 130 میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی اضافه کرده است. تا پایان سال2022 میلادی، آرامکو 63 درصد از مواد و خدمات خود را از تأمین‌کنندگان داخلی تأمین می‌کرد که نسبت به سال 2015 میلادی 35 درصد افزایش یافته بود. هدف آرامكو این است که تا سال 2025 میلادی این عدد به 70 درصد برسد.

درحالی‌که این برنامه برای عربستان سعودی اثربخشی داشته و به نفع اقتصاد محلی بوده، ارزش زنجیره تأمین آرامکو را نیز افزایش داده است. درنتیجه داشتن یک زنجیره تأمین محلی گسترده و پویا، زنجیره عملیات آرامکو را قابل‌اعتمادتر و کارآمدتر شده است.
 
مقاومت در برابر چالش
 
برنامه اكتوا آرامکو را قادر ساخته است تا چندین چالش و بحران خطرناک را پشت سر بگذارد. برای مثال، در سپتامبر 2019 میلادی، درست قبل از همه‌گیری کووید، تأسیسات تولید ابقیق و خریس مورد حمله هواپیماهای بدون سرنشین قرار گرفتند و تولید این كشور را 5.7 میلیون بشکه کاهش داد.

پس‌ازاین حملات، آرامکو سطح تولید خود را در عرض 11 روز بازیابی کرد و شهرت دیرینه خود را در قابلیت اطمینان نشان داد.
 
چگونه انعطاف‌پذیری آرامکو به حملات پهپادی 2019 پاسخ داد؟
 
مدت کوتاهی پس از بازسازی تأسیسات آرامکو ، آنان با حادثه دیگری و شروع همه‌گیری کووید-19 در اوایل سال 2020 میلادی مواجه شدند. این بیماری، زنجیره‌های تأمین جهانی را به دلیل نداشتن ظرفیت در دسترس، قرنطینه‌های منطقه‌ای و تأمین‌کنندگانی که با مشکلات مالی مواجه بودند، مختل کرد.

آرامکو، بااین‌حال، به دلیل موجودی استراتژیک که برای کالاهای حیاتی و اتکای خود به تأمین‌کنندگان محلی داشت، تأثیر کمتری از این اختلالات زنجیره تأمین جهانی را تجربه کرد.

مطالعه‌ای که توسط گروه مشاوره بوستون (BCG) انجام شد و تاب‌آوری زنجیره تأمین آرامکو را در طول همه‌گیری ارزیابی کرد، نشان داد که این شرکت نسبت به گروه همتای خود از شرکت‌های ملی نفت و شرکت‌های بزرگ نفت و گاز كاراتر است. ارزیابی بر چهار حوزه کلیدی و 11 زیرگروه متمرکز بود. حوزه‌های کلیدی شامل 1) ارزیابی تقاضا، 2) نظارت بر ریسک، 3) کاهش ریسک، و 4) كسب فرصت.

 نتیجه ارزیابی نشان می‌دهد آرامکو در 7 زیرگروه از 11 زیرگروه، بهترین است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که سازمان مدیریت زنجیره تأمین و تدارکات آرامکو عربستان توانست بر چالش‌های ناشی از همه‌گیری بر اساس داشتن افزونگی و انعطاف‌پذیری همراه با فرهنگ متمرکز بر انعطاف‌پذیری غلبه کند.
 
تاب‌آوری یک انتخاب است
 
انعطاف‌پذیری زنجیره تأمین، عاملی حیاتی برای موفقیت کسب‌وکارها در بازار پویا و غیرقابل‌پیش‌بینی امروز است. انعطاف‌پذیری یک ویژگی ذاتی زنجیره تأمین نیست. این انتخابی است که شرکت‌ها باید انتخاب کنند.

کسب‌وکارها باید با توسعه استراتژی‌هایی که بر مدیریت ریسک، چابکی و انعطاف‌پذیری تمرکز دارند، در ایجاد یک زنجیره تأمین انعطاف‌پذیر سرمایه‌گذاری کنند. آن‌ها باید به‌صورت فعال، خطرات و تهدیدات بالقوه را ارزیابی کرده و برنامه‌های اضطراری را برای کاهش آن‌ها ایجاد کنند. علاوه بر این، سازمان‌ها باید بدانند که دستیابی به تاب‌آوری یک فرآیند مداوم است و نیازمند تعهد بلندمدت است. این شامل نظارت مستمر، ارزیابی و به‌روزرسانی برنامه‌ها و رویه‌ها است تا اطمینان حاصل شود که مرتبط و مؤثر باقی می‌مانند.

در آرامکو، ایجاد یک زنجیره تأمین انعطاف‌پذیر یک ضرورت استراتژیک و نه یک بخش هزینه‌ساز بوده است.

مزایای یک زنجیره تأمین انعطاف‌پذیر قابل‌توجه است و به آرامکو اجازه می‌دهد تا با فعال کردن عملیات خود برای واکنش سریع و مؤثر به چالش‌ها، به حداقل رساندن تلفات و حفظ یک منبع قابل‌اعتماد انرژی، مزیت رقابتی ایجاد کند.

درنتیجه، انعطاف‌پذیر بودن انتخابی است که کسب‌وکارها باید انجام دهند. شرکت‌هایی که ساخت زنجیره تأمین انعطاف‌پذیر را در اولویت قرار می‌دهند، برای عبور از چالش‌ها و عدم قطعیت‌های محیط کسب‌وکار امروزی، حفظ رقابت‌پذیری و تضمین موفقیت بلندمدت خود، مجهزتر خواهند بود.
 
نویسنده: فیصل رشید
منبع: www.supplychainquarterly.com
مترجم: محسن داوری

سه شنبه ۹ آبان ۱۴۰۲ ساعت ۰۷:۲۴