به گزارش میز نفت، پیامد ناخواسته تحریمهای اعمالشده توسط ایالاتمتحده و سایرین علیه سه دولت
روسیه، ایران و ونزوئلا، کاهش هزینههای واردات نفت برای
پالایشگاههای چین بوده است که بارها از اعمال این مجازات یکجانبه انتقاد مینمایند.
در تحلیل رویترز، سود بهدستآمده چین در خرید نفت از سه کشور تحریم شده، از مقایسه محمولههایی که واردکنندگان چینی با خرید گریدهای مشابه از تولیدکنندگان غیر تحریم شده پرداخت میکردند، بهدستآمده است.
واردات با قیمت پایینتر از طریق افزایش حاشیه سود برای دومین مصرفکننده و پالایشگاه بزرگ نفت جهان، بهویژه
پالایشگاههای کوچک مستقل موسوم به «قوری» و تسهیل صادرات سودآور توسط پالایشگاههای دولتی دیزل و بنزین، برای
چینیها سود زیادی داشته است.
از سوی دیگر، خریدهای چین، راه نجاتی برای رهبران مسکو، تهران و کاراکاس است که اقتصاد آنها به دلیل تحریمهای غرب و کاهش سرمایهگذاری، بیش از همیشه محدود شده است.
بر اساس میانگین دادههای ارائهشده توسط پایگاههای ردیابی نفتکش ورتکسا و کپلر، چین در 9 ماهه اول سال 2023 میلادی، 2.765 میلیون بشکه در روز نفت خام از طریق دریا از سه کشور ایران، روسیه و ونزوئلا وارد کرده است.
تحلیل رویترز نشان میدهد که این سه کشور یکچهارم واردات چین را بین ژانویه تا سپتامبر به خود اختصاص دادهاند که از حدود 21 درصد در سال 2022 میلادی و دو برابر سهم 12 درصدی در سال 2020 میلادی افزایشیافته و جایگزین محمولههای کشورهای خاورمیانه، غرب آفریقا و آمریکای جنوبی شده است.
کانگ وو، رئیس تحقیقات جهانی تقاضا در موسسه بازار کالای اس اند پی میگوید: درحالیکه این سودهای بادآورده، بخشی از صورتحساب واردات نفت چین است، اما برای پالایشگاههای مستقلی که خریدارانی فرصتطلب هستند و فعالانه به دنبال معامله هستند، اهمیت دارد.
وزارت امور خارجه چین به سؤالات مشخصی که رویترز ارسال کرده بود، پاسخ نداد. در عوض، در بیانیهای موضع خود را تکرار کرد که پکن با تحریمهای یکجانبه مخالف بوده و تجارت عادی چین، مستحق احترام و حمایت است.
اداره کل گمرک چین نیز به درخواست برای اظهارنظر پاسخی نداد.
*واردات نفت از روسیه
از ژانویه تا سپتامبر، روسیه بر اساس میانگین دادههای ارائهشده توسط کپلر و ورتکسا 1.3 میلیون بشکه در روز نفت خام از طریق دریا به چین فروخته است.
به گفته منابع تجاری چین، همچنین حدود 800 هزار بشکه در روز
نفت خام از طریق خط لوله از روسیه وارد شده است. واردات از طریق دریا عمدتاً از بندر کوزمینو در اقیانوس آرام روسیه و همچنین اورال از دریای بالتیک حمل میشود.
از ژانویه تا سپتامبر، مجموع محمولههای روسیه بیش از 400 هزار بشکه در روز نسبت به سال گذشته افزایش یافت، زیرا تحریمهای ناشی از حمله مسکو به اوکراین، باعث تغییر مسیر گسترده جریان نفت از اروپا به هند و چین شد.
بر اساس مقایسه رویترز از تفاوت قیمت ماهانه میان قیمت نفت روسیه و نفت خام برزیل و عمان و با استفاده از اطلاعات قیمت ارائهشده توسط معامله گران، چین امسال با واردات نفت روسیه 4.34 میلیارد دلار سود خالص کرده است.
*آخرین تلاشهای ونزوئلا برای بقا در بازار
محاسبات انجامشده بر اساس دادههای معاملهگران نشان میدهد که برای واردات نفت ونزوئلا، عمدتاً گرید سنگین مری، چین بهطور متوسط 10 دلار در هر بشکه در برابر نفت خام کاستیا کلمبیا سود کرده است.
بهعلاوه، این کشور با خرید نفت خام ایران در مقابل نفت عمان، تقریباً 15 دلار در هر بشکه سود خالص داشته است.
چین با واردات بیسابقه یک میلیون بشکه در روز در مدت مشابه از ایران، حدود 4.2 میلیارد دلار سود کسب کرده است که 60 درصد بالاتر از اوجهای ثبتشده توسط گمرک چین در سال 2017 با 623 هزار بشکه در روز است، زیرا تهران تولید را به نزدیک به حداکثر رسانده و تخفیفهایی جذاب (17 دلار در هر بشکه) ارائه میدهد.
با ورود نفت ونزوئلا در ژانویه تا سپتامبر که حدود 430 هزار بشکه در روز اعلامشده، سود شرکتهای چینی از خرید نفت ونزوئلا 1.17 میلیارد دلار بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد محدودیتهای قیمت نفت روسیه به خریداران اجازه میدهد تا در خرید خود «معامله سختتری داشته باشند» و درآمد مسکو را محدود کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: از سال 2021 میلادی، ایالاتمتحده بیش از 180 شخص و نهاد معاملهکننده نفت و پتروشیمی ایران را تحریم کرده و تأثیر تحریمها باعث افزایش تورم در ایران و کاهش ارزش پول این کشور شده است. اجرای تحریمهای ایالاتمتحده برای ونزوئلا ادامه خواهد داشت و روابط دولت مادورو با چین نشاندهنده قدرت نیست، بلکه انزوای آن «در جامعه جهانی» است.
*حاشیههای پالایشی جذاب قوریها
در شرایطی که پالایشگاههای دولتی ساینوپک و پتروچاینا بهطور کامل از خرید نفت خام ایران و ونزوئلا خودداری میکنند، قوریها از نفت تخفیفخورده این دو تأمینکننده لذت میبرند.
به گفته شرکت مشاوره چینی JLC، سود قوریها در مرکز پالایش استان شاندونگ با 65.7 درصد ظرفیت در سه فصل اول سال 2023 میلادی، 4.2 درصد افزایشیافته است و حاشیههایی را برای فرآوری نفت خام وارداتی 567 یوان (77.63 دلار) در هر تن ایجاد کرده است.
بااینحال، افزایش قیمت برای صرفهجویی در هزینهها محدود شده است، زیرا قوریها توسط سهمیههای واردات خام محدود شدهاند، درحالیکه هیچ سهمیهای برای صادرات سوخت و همچنین بررسیهای نظارتی ندارند.
ویکتور کاتونا، تحلیلگر ارشد نفت خام کپلر، گفت: این موضوع بهویژه در مورد پالایشگاههای شاندونگ صادق است، زیرا اگر همانند سالهای گذشته با یک موج دیگر از محدودیتها روبرو شوند، میتوانند محدودیت سختی بر میزان صادرات ایران ایجاد کنند.
در اوایل سال جاری، گمرک در بازرسی محمولههای نفت خام سنگینی را که به مقصد شاندونگ میرفت، چندین محموله ایرانی با برچسب قیر رقیقشده برای دور زدن سهمیههای وارداتی کشف کرد و بازرسیها را تشدید کرد.
به گفته تحلیلگران، اگر ایالاتمتحده تحریمها علیه تهران را به دلیل بحران اخیر اسرائیل تشدید کند، میتواند میزان صادرات نفت ایران را که بیشتر از همه مناطق به چین میرود، بازهم محدودتر کند.
نویسندگان: چن آیژو و مویو خو
منبع: رویترز
مترجم: محسن داوری