به گزارش میز نفت، طی چند هفته اخیر، ابهامات بسیاری درباره آزادسازی طلب گازی ایران از عراق منتشر شده است که با موجسواری دولتیها همراه بوده است؛ رسانههای همسو با دولت، میگویند با دیپلماسی فعال و منطقهای توانستند بخشی از پول ایران در عراق را آزاد کنند.
وزیر نفت نخستین فردی بود که در تاریخ 25 خرداد 1401 اعلام کرد 1.6 میلیارد دلار از پول گاز ایران توسط عراق پرداخت شده است؛ آن روزها اینگونه نوشتند که طلب تهران از بغداد در مسیر تسویه قرارگرفته است اما اندکی بعد، سفیر ایران در عراق رقم بدهی این کشور به ایران را بیش از 10 میلیارد دلار اعلام کرد.
دولتیها درباره گفتههای سفیر، در سکوت محض رادیویی فرو رفتند؛ کسی روشن نکرد که اگر عراقیها طلب ایران را صاف کردهاند چرا همچنان رقم بدهی تقرسبا ثابت مانده است.
در چنین فضای سکوتی، مسئولان دولت عراق از عدم تسویه بدهی خود به تهران گفتند و تأکید کردند به دلیل تحریمها، نمیتوانند پولی به ایران پرداخت کنند؛ از اول هم البته مشخص بود زیرا پول گاز ایران در حساب متعلق به شرکت ملی گاز در آمریکاییترین بانک عراق یعنی بانک TBI واریز میشد که این حساب بلوکه بود.
بغداد میگفت پول ایران را به حساب معرفیشده از سوی دولت ایران، واریز کرده ولی چون این حساب بلاک است، مشکل برداشت از این حساب به ایران مربوط است و نه عراق.
روی کاغذ حق با همسایه غربی بود اما اگر اینگونه بود، پس چگونه مبلغ 1.6 میلیارد دلار از منابع ایران در خرداد 1401 آزاد شد؟ برای پاسخ به این پرسش، باید نقش یک دعوای حقوقی را مؤثر دانست. موضوع مربوط به شکایت شرکت ترکمن گاز از شرکت ملی گاز بود.
به دلیل انباشت بدهیها و عدم پرداخت بدهی این شرکت از سوی شرکت ملی گاز، ترکمن گاز از ایران شکایت کرد و توانست علیه شرکت ملی گاز ایران حکم بگیرد؛ شرکت ملی گاز باید پول ترکمنها را میپرداخت ولی چون پولی در دست نداشت، از محل منابعش در بانک TBI این پول پرداخت شد.
میز نفت برای نخستین بار این موضوع را در روزهایی که حکم محکومیت ایران صادر شد، منتشر کرد و نوشت طلب ترکمنها از این حساب پرداخت خواهد شد. چنین نیز شد و مبلغ 1.6 میلیارد یورو به حساب ترکمن گاز واریز شد.
وزارت نفت در حالی روی این موضوع مانور قهرمانانه داد که خبر آزادسازی 2.7 یا 3 میلیارد دلار از منابع ایران در عراق منتشر شد. درست چند روز پسازاینکه جواد اوجی گفت عراق برای پرداخت بدهی خود شرط گذاشته که تنها برای خرید کالاهای اساسی و دارو میتواند بخشی از پول را آزاد کند.
گفته اوجی به این معنی بود که ایران، اختیار پول خود را ندارد و این آمریکاست که تصمیم میگیرد پول بلوکهشده ایران برای چه مصارفی خرج شود. اختیار پول ایران کاملاً در دست آمریکاست بهطوریکه وزیر امور خارجه عراق از آمریکا بابت تخصیص بخشی از پول ایران برای زائران حج کشورمان تشکر کرد!
چند روز بعد، آمریکا رسماً اعلام کرد 2.7 میلیارد دلار از منابع ایران در عراق آزاد شده است اما این پول نه در اختیار ایران است و نه به حسابهای ایرانی واریز میشود. موضوع ازاینقرار است که تهران بهاندازه پولی که آمریکا مجوز داده، میتواند کالاهای اساسی و دارو خریداری کند، سپس فاکتور خرید خود را به بانک TBI ارائه کند.
آمریکاییها نیز پس از راستی آزمایی این خرید، به بانک TBI دستور میدهد پول را به حساب فروشنده واریز کند؛ به معنای سادهتر، این آمریکاست که تصمیم میگیرد پول ایران چه زمانی و برای چه موضوعی خرج شود.
با نگاهی به این گزارهها، باید گفت نه پولی در اختیار ایران قرار میگیرد و نه تهران قدرتی برای بازپسگیری پول خود دارد؛ آمریکا تصمیم گرفته با آزادسازی قطرهچکانی پول ایران، مثلاً نشان دهد به تهران امتیاز داده است تا به یک توافق موقت با دولت رئیسی دست یابد.
سه شنبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ ساعت ۰۶:۱۸