نفت و گاز روسیه پس از تحریم

به گزارش میز نفت، خریدهای نفتی هند از روسیه، علیرغم تلاش‌های اوکراین و متحدانش در تشویق کشورها در اقصی نقاط جهان برای فاصله گرفتن از روسیه، افزایش‌یافته است‌. ناندرا مودی، نخست‌وزیر هند، در اجلاس جی ۷ در ژاپن، با ولادیمیر زلنسکی همتای اوکراینی‌اش دیدار کرد اما جزئیاتی از موضوع گفتگو‌هایشان منتشر نشد. کشورهای غربی واردات نفتی خود از روسیه را قطع کرده‌اند و در تلاش‌اند تا درآمد مسکو از محل فروش نفت در نقاط دبگر را هم محدود کنند.
 
چه‌ میزان از نفت روسیه به آسیا می‌رود؟

واردات نفتی هند از روسیه که در آغاز سال ۲۰۲۲ در سطح بسیار پایینی قرار داشت، در طی این سال، افزایش چشمگیری را از سر گذراند. در حال حاضر، نفت روسیه میزان ۲۰ درصد از کل واردات سالانه‌ی نفت خام هند را تشگیل می‌دهد، رقمی که بنا به گزارش بانک استقراضی بارودا از زیرمجموعه‌های دولت هند، در ابتدای سال ۲۰۲۲ معادل ۲ درصد بوده است.

اما چین هم روزانه حدود ۸۰۰ هزار بشکه نفت از طریق خط لوله از روسیه وارد می‌کند (که این علاوه بر واردات دریایی است)، اگرچه گفته می‌شود که این خط لوله در حال حاضر با حداکثر ظرفیت یا نزدیک به آن کار می‌کند.
 
هند پیش‌خرید نفت اورال را که پس از حمله به اوکراین با تخفیف عرضه می‌شد، آغاز کرد؛ اما در ماه‌های اخیر، تامین‌کنندگان نفتی هند توجه فزاینده‌ای به نفت اسپوی روسیه (نفت منطقه شرق سیبری اقیانوس آرام) نشان داده‌اند.

واردات دریایی چین از نفت روسیه هم در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرد و در ادانه چس از یک دوره کاهش دوباره در اواخر سال ۲۰۲۲ و اوایل امسال افزایش یافت. کشورهای دیگری هم از مزیت تخفیف نفت روسیه استفاده کرده‌اند.

خرید ترکیه افزایش چشمگیری داشته، یا مثلا بلغارستان که با توجه معافیت از تحریم‌های اتحادیه‌ی اروپا در مورد روسیه، همچنان مجاز به واردات دریایی نفت از روسیه است. پاکستان هم توافقی با روسیه برای خرید نفت ارزان از این کشور امضا کرده است؛ اما حجم این واردات، به پای حجم وارداتی هند و چین نمی‌رسد.
 
تغییر مسیر با نفت ارزان

پس از حمله به اوکراین، روسیه شاهد کاهش تعداد خریداران نفتی خود بود، زیرا شماری از دولت‌ها و شرکت‌های خارجی از خرید نفت آن اجتناب کردند. در یک مقطع زمانی در سال گذشته، نفت خام اورال روسیه بیشتر از ۳۰ دلار ارزانتر از نفت برنت دریای شمال (استاندارد جهانی آن) بود.

در ماه دسامبر سال ۲۰۲۲ رهبران کشورهای گروه ۷ و اتحادیه اروپا، یک برنامه‌ی تعیین سقف قیمتی با هدف محدود کردن درآمدهای روسیه از محل صادرات نفتی‌اش را در پیش گرفتند و تلاش کردند تا قیمت را زیر ۶۰ دلار در هر بشکه نگه دارند.

اتحادیه اروپا واردات دریایی نفت از روسیه را نیز متوقف کرد و واردات فرآورده‌های نفتی از روسیه را نیز ممنوع کرد.

صادرات نفتی روسیه، به لحاظ حجمی، نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده، اما درآمدهای نفتی روسیه، براساس تخمین آژانس بین‌المللی انرژی، ۲۷ درصد کاهش داشته است.

پس از حمله به اوکراین، امریکا ناخرسندی خود از پیش‌خرید نفت روسیه تدسط هند را اعلام کرد، اما درعین حال تایید کرد که هند حق تامین نفت‌خام از روسیه را دارد.
همچنین نگرانی‌هایی در مورد ادامه فروش سوخت‌های فرآوری‌شده از نفت روسیه به اتجادیه ی اروپا و امریکا وجود دارد. واردات سوخت موتورهای دیزلی و جت از هند به اتحادیه اروپا افزایش چشمگیری داشته است.

دولت هند از واردات نفتی خود از روسیه دفاع می‌کند و می‌گوید حق دارد نفت را از ارزانترین منبع برای خود تامین کند.

خریداران هندی در تامین اعتبار این خریدهای مفتی با چالش‌هایی روبه‌رو هستند، چرا که تحریم بانکهای روسیه تراکنش‌های پرداختی را تحت‌الشعاع قرار داده.

در حال حاضر، هندی ها همچنان از دلار برای خرید نفت روسیه استفاده می‌کنند، اما به دنبال راه‌های جایگزین هم هستند. شرکت‌های نفتی دولتی چین، به شکل فزاینده‌ای یوان چین را جایگزین دلار در معاملات خرید نفت می کنند.

در خصوص گاز هم باید گفت چین بخش اعظم گاز خود را از طریق خط لوله آسیای مرکزی تامین می‌کند - که در حال حاضر ترکمنستان بزرگترین تامین‌کننده‌ی آن است.

اما خط لوله‌ی جدید موسوم به قدرت سیبری هم قرار است تا پیش از پایان دهه‌ی جاری افتتاح شود که می‌تواند روسیه را به بزرگترین تامین‌کننده‌ی گاز تبدیل کند. برخی گزارشها حاکی از آن است که دو کشور در آستانه‌ی حصول توافق برای از سرگیری کار ساخت ساز در این خط لوله هستند.

سه شنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۲ ساعت ۱۰:۵۳