تغییر بازیگران در راه است
خاورميانه؛ فرشته نجات بحران انرژي اروپا؟
میز نفت - بدون شک توافقات انرژی چیزی فراتر از معاملات تجاری است. گسترش روابط تجارت انرژی با تولیدکنندگان خاورمیانه ضروری است، زیرا اروپا به دنبال حذف خود از هیدروکربن‌های روسیه است.
میز نفت | نیاز فوری اروپا به تنوع‌بخشیان به تأمین‌کنندگان انرژی خود و رهايي از سايه وابستگي به روسیه می‌تواند فرصتی طلایی برای تولیدکنندگان نفت و گاز خاورمیانه و شمال آفریقا فراهم کند. برای منابع انرژی غیر روسی، رهبران قدرت‌های اقتصادی اتحادیه اروپا (نظير آلمان، فرانسه، ایتالیا) بارها روانه تولیدکنندگانی مانند الجزایر، عربستان سعودی، امارات و قطر شده‌اند. علاوه بر همکاری انرژی، این جستجو برای تنوع، ابزار ارزشمندی برای تقویت مشارکت‌های دوجانبه و گسترش روابط اتحادیه اروپا و خاورمیانه و شمال آفریقا در بلندمدت است.
اين اقدامات پیش‌شرط‌های کلیدی برای سطوح بالقوه جدید مشارکت مانند افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدید پذیر و هیدروژن، ایجاد زنجیره‌های تأمین کم‌کربن و مشارکت‌های زیرساختی جدید خواهند بود. درعین‌حال، روابط قوی‌تر در بسیاری از جبهه‌ها پيامدهايي فراتر از حوزه اقتصادی ازجمله مشارکت بیشتر اروپا در ژئوپلیتیک پیچیده منطقه خاورميانه و شمال آفريقا دارد.
در جستجوي منابع جديد گاز طبيعي
زمستان امسال برای تأمین انرژی اروپا، زمستان سختی خواهد بود، اگرچه این امر عمدتاً در تحویل گاز به‌جای نفت متمرکز است. بااین‌حال، پیش‌بینی افزایش فشار و تحریم‌ها بر صادرات نفت روسیه همچنان بر قیمت نفت تأثیر خواهد گذاشت. درحالی‌که بازارهای نفت بر اساس ملاحظات تقاضای آسیایی، تحریم‌های روسیه و احتمال ورود مجدد صادرات ایران در نوسان هستند، بازارهای گاز با مجموعه متفاوتی از متغیرها مواجه هستند.
برای اروپا، ریسک سیاسی بیشتر با اختلال در تحویل ال ان جي و حملات به زیرساخت‌های حفاری در مدیترانه شرقی مرتبط است. ظهور خطرات سیاسی برای زیرساخت‌های گازی جديد در شرق مدیترانه، نشان‌دهنده یک تهدید طولانی‌مدت امنیت انرژی برای منابع تأمین‌کننده اروپایی است، حتی قبل از اینکه آن‌ها به‌عنوان جایگزینی برای گاز خط لوله روسیه شناخته شوند.
از سوی دیگر، مشارکت‌های زیرساختی جدید در اروپا با تأمین انرژی از خلیج‌فارس در حال افزایش است که می‌تواند به معنای روابط تجاری و سرمایه‌گذاری جدید باشد.
کارن یانگ، پژوهشگر ارشد، مرکز سیاست انرژی جهانی، دانشگاه کلمبیا می‌گوید: تصمیم اتحادیه اروپا برای پایان دادن به وابستگی به گاز طبیعی روسیه و محدود کردن واردات نفت خام از روسیه، فرصتی برای تولیدکنندگان نفت و گاز خاورمیانه و شمال آفریقا است تا وارد عمل شوند.
ساخت یک پایگاه جدید عرضه گاز به زمان نیاز دارد و مطمئناً در زمستان امسال برای کاهش کمبود احتمالی در اروپا درصورتی‌که روسیه به توقف تحویل گاز با خط لوله ادامه دهد، به‌موقع نخواهد رسید.
هم‌اکنون تولیدکنندگان خاورمیانه نمی‌توانند كار قابل‌توجهی براي اروپا انجام دهند، چراکه اکثر آن‌ها در حال حاضر با حداکثر ظرفیت یا نزدیک به حداکثر ظرفیت تولید می‌کنند. قطر به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده ال ان جي دنيا، قراردادهای بلندمدتي عمدتاً با دولت‌های آسیايي امضا كرده است و قبل از سال 2025 ميلادي گاز مازادی برای صادرات نخواهد داشت.
امنیت انرژی به اولویت رهبران اروپایی تبدیل‌شده است. همچنین بحران كنوني منجر به ارزیابی مجدد روابط ميان اتحادیه اروپا و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شده است که با «مشارکت استراتژیک با دولت‌های خلیج‌فارس» که توسط کمیسیون اروپا در ماه مه رونمایی شد، آشکار گرديد.
کیت دوریان، سردبیر ميس می‌گوید: در تلاش برای امنیت انرژی، تولیدکنندگان خلیج‌فارس، کلیدی‌ترین تأمین‌کننده اروپا هستند.
قیمت‌های بالاتر نفت و گاز (در سايه جنگ در اوکراین) درآمدهای بی‌سابقه‌ای را برای شرکت‌های نفتی ملی خلیج‌فارس و به دنبال آن، درآمدهای بادآورده چشمگيري برای دولت‌هایشان ایجاد کرده است. درآمدهای سه ماهه دوم آرامکوی عربستان سعودی در سال جاری نسبت به درآمدهای همتایان غربی خصوصی آن کمتر است. برای اقتصادهای خلیج که عمدتاً به درآمدهای هیدروکربنی وابسته هستند، چشم‌انداز امسال در میان درخشان‌ترین سال‌های چند دهه اخير قرار دارد.
کشورهای خلیج‌فارس تولیدکنندگان و صادرکنندگان قابل‌توجهی نفت و گاز هستند؛ بنابراین طبیعی است که اروپای با کمبود انرژی برای جایگزینی منابع رو به کاهش روسیه به خاورمیانه روی آورد. ما در حال حاضر شاهد افزایش صادرات نفت خام و فرآورده از اين منطقه به اروپا به‌ویژه از عربستان سعودی و عراق هستیم. ازنظر گاز، قطر به‌ویژه از فرصت استفاده می‌کند تا سهم بازار و جايگاه سیاسی قابل‌توجهی را در بازار به دست آورد. روابط قوی‌تر انرژی در بسیاری از زمینه‌ها تأثیرات مثبتی دارد که به اقتصاد محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند شامل همکاری امنیتی و نظامی و همچنین برنامه‌های سیاسی بهتر باشد.
کارول نخل، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت کریستول انرژی می‌گوید: در ماه‌های اخير، نیاز فوری به تنوع‌بخشیان به تأمین‌کنندگان گاز طبیعی و کاهش وابستگی انرژی به روسیه به یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایتالیا تبدیل‌شده است. از زمان آغاز درگیری اوکراین، مقامات ایتالیایی (اغلب با همراهی مدیرعامل گروه انرژی انی) بازدیدهای خود را از کشورهای عمده تولیدکننده مانند الجزایر، قطر، آنگولا و جمهوری کنگو افزایش داده‌اند.
علاوه بر این، شرکت انی و گروه مصری اي گس توافق‌نامه‌ای را برای افزایش صادرات ال ان جي به اروپا امضا کردند. اگرچه منابع اضافی از همسایه جنوبی می‌تواند حداقل در کوتاه‌مدت تنها بخشی از تولید انرژی موردنیاز اقتصاد کشور را جایگزین کند، تلاش برای تنوع‌بخشی می‌تواند ابزار ارزشمندی برای تقویت مشارکت‌های دوجانبه و روابط اقتصادی در درازمدت باشد. عنوان مثال، در چهارمین اجلاس بین دولتی الجزایر و ایتالیا که در ماه ژوئیه برگزار شد، دو کشور 15 موافقت‌نامه و یادداشت تفاهم را در زمینه‌های مختلف ازجمله انتقال انرژی، همکاری‌های صنعتی و فناوری، زیرساخت‌ها، داروسازی و استارت آپ ها امضا کردند.
انرژی‌های تجدید پذیر و هیدروژن
منطقه خلیج‌فارس شرایط جذابي برای تولید هیدروژن آبی و سبز و مشتقات آن (مانند آمونیاک) دارد. اگرچه این چند سال طول می‌کشد، اما شرکت‌های اروپایی در حال حاضر بازیگران مهمی در چنین پروژه‌های نوظهور هستند. هیدروژن يكي از جایگزین‌های استفاده کنونی اروپا از گاز طبیعی اما از سال 2026 ميلادي خواهد بود. حرکت به‌سوی توافقنامه تجارت آزاد اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج‌فارس اخیراً پس از سال‌ها توقف، از سر گرفته‌شده است. بااین‌حال، همکاری انرژی سبز تا حدود زیادی باید بر اساس کشور به کشور انجام شود.
اتحادیه اروپا باید در رویکرد خود نسبت به هیدروژن خلیج‌فارس بی‌طرف باشد و بیشتر بر هزینه، افزایش مقیاس، بهبود فناوری و کربن صفر از طریق قوانین روشن و منطقی تمرکز کند. در انرژی‌های تجدید پذیر، کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر سرمایه‌گذاران مهمی در خارج از مرزهای خود ازجمله در داخل اروپا هستند.
اين شرايط می‌تواند فضایی برای همکاری در پروژه‌های مشترک انرژی‌های تجدید پذیر، به‌ویژه برای کاهش اثرات قیمت بالای انرژی در کشورهای درحال‌توسعه وجود داشته باشد. همچنین با توجه به پتانسیل آن برای تولید کربن اندك در فرآيند محصولات انرژی بر، پتانسیل ادغام شورای همکاری خلیج‌فارس در زنجیره‌های تأمین نوظهور اتحادیه اروپا برای محصولات كليدی وجود دارد.
بدون شک توافقات انرژی چیزی فراتر از معاملات تجاری است. گسترش روابط تجارت انرژی با تولیدکنندگان خاورمیانه ضروری است، زیرا اروپا به دنبال حذف خود از هیدروکربن‌های روسیه است. بااین‌حال، با انجام این کار، اروپا همچنین سهم خود را در ژئوپلیتیک بسیار پیچیده منطقه افزایش می‌دهد.
منبع: www.ispionline.it
اين اقدامات پیش‌شرط‌های کلیدی برای سطوح بالقوه جدید مشارکت مانند افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدید پذیر و هیدروژن، ایجاد زنجیره‌های تأمین کم‌کربن و مشارکت‌های زیرساختی جدید خواهند بود. درعین‌حال، روابط قوی‌تر در بسیاری از جبهه‌ها پيامدهايي فراتر از حوزه اقتصادی ازجمله مشارکت بیشتر اروپا در ژئوپلیتیک پیچیده منطقه خاورميانه و شمال آفريقا دارد.
در جستجوي منابع جديد گاز طبيعي
زمستان امسال برای تأمین انرژی اروپا، زمستان سختی خواهد بود، اگرچه این امر عمدتاً در تحویل گاز به‌جای نفت متمرکز است. بااین‌حال، پیش‌بینی افزایش فشار و تحریم‌ها بر صادرات نفت روسیه همچنان بر قیمت نفت تأثیر خواهد گذاشت. درحالی‌که بازارهای نفت بر اساس ملاحظات تقاضای آسیایی، تحریم‌های روسیه و احتمال ورود مجدد صادرات ایران در نوسان هستند، بازارهای گاز با مجموعه متفاوتی از متغیرها مواجه هستند.
برای اروپا، ریسک سیاسی بیشتر با اختلال در تحویل ال ان جي و حملات به زیرساخت‌های حفاری در مدیترانه شرقی مرتبط است. ظهور خطرات سیاسی برای زیرساخت‌های گازی جديد در شرق مدیترانه، نشان‌دهنده یک تهدید طولانی‌مدت امنیت انرژی برای منابع تأمین‌کننده اروپایی است، حتی قبل از اینکه آن‌ها به‌عنوان جایگزینی برای گاز خط لوله روسیه شناخته شوند.
از سوی دیگر، مشارکت‌های زیرساختی جدید در اروپا با تأمین انرژی از خلیج‌فارس در حال افزایش است که می‌تواند به معنای روابط تجاری و سرمایه‌گذاری جدید باشد.
کارن یانگ، پژوهشگر ارشد، مرکز سیاست انرژی جهانی، دانشگاه کلمبیا می‌گوید: تصمیم اتحادیه اروپا برای پایان دادن به وابستگی به گاز طبیعی روسیه و محدود کردن واردات نفت خام از روسیه، فرصتی برای تولیدکنندگان نفت و گاز خاورمیانه و شمال آفریقا است تا وارد عمل شوند.
ساخت یک پایگاه جدید عرضه گاز به زمان نیاز دارد و مطمئناً در زمستان امسال برای کاهش کمبود احتمالی در اروپا درصورتی‌که روسیه به توقف تحویل گاز با خط لوله ادامه دهد، به‌موقع نخواهد رسید.
هم‌اکنون تولیدکنندگان خاورمیانه نمی‌توانند كار قابل‌توجهی براي اروپا انجام دهند، چراکه اکثر آن‌ها در حال حاضر با حداکثر ظرفیت یا نزدیک به حداکثر ظرفیت تولید می‌کنند. قطر به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده ال ان جي دنيا، قراردادهای بلندمدتي عمدتاً با دولت‌های آسیايي امضا كرده است و قبل از سال 2025 ميلادي گاز مازادی برای صادرات نخواهد داشت.
امنیت انرژی به اولویت رهبران اروپایی تبدیل‌شده است. همچنین بحران كنوني منجر به ارزیابی مجدد روابط ميان اتحادیه اروپا و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شده است که با «مشارکت استراتژیک با دولت‌های خلیج‌فارس» که توسط کمیسیون اروپا در ماه مه رونمایی شد، آشکار گرديد.
کیت دوریان، سردبیر ميس می‌گوید: در تلاش برای امنیت انرژی، تولیدکنندگان خلیج‌فارس، کلیدی‌ترین تأمین‌کننده اروپا هستند.
قیمت‌های بالاتر نفت و گاز (در سايه جنگ در اوکراین) درآمدهای بی‌سابقه‌ای را برای شرکت‌های نفتی ملی خلیج‌فارس و به دنبال آن، درآمدهای بادآورده چشمگيري برای دولت‌هایشان ایجاد کرده است. درآمدهای سه ماهه دوم آرامکوی عربستان سعودی در سال جاری نسبت به درآمدهای همتایان غربی خصوصی آن کمتر است. برای اقتصادهای خلیج که عمدتاً به درآمدهای هیدروکربنی وابسته هستند، چشم‌انداز امسال در میان درخشان‌ترین سال‌های چند دهه اخير قرار دارد.
کشورهای خلیج‌فارس تولیدکنندگان و صادرکنندگان قابل‌توجهی نفت و گاز هستند؛ بنابراین طبیعی است که اروپای با کمبود انرژی برای جایگزینی منابع رو به کاهش روسیه به خاورمیانه روی آورد. ما در حال حاضر شاهد افزایش صادرات نفت خام و فرآورده از اين منطقه به اروپا به‌ویژه از عربستان سعودی و عراق هستیم. ازنظر گاز، قطر به‌ویژه از فرصت استفاده می‌کند تا سهم بازار و جايگاه سیاسی قابل‌توجهی را در بازار به دست آورد. روابط قوی‌تر انرژی در بسیاری از زمینه‌ها تأثیرات مثبتی دارد که به اقتصاد محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند شامل همکاری امنیتی و نظامی و همچنین برنامه‌های سیاسی بهتر باشد.
کارول نخل، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت کریستول انرژی می‌گوید: در ماه‌های اخير، نیاز فوری به تنوع‌بخشیان به تأمین‌کنندگان گاز طبیعی و کاهش وابستگی انرژی به روسیه به یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایتالیا تبدیل‌شده است. از زمان آغاز درگیری اوکراین، مقامات ایتالیایی (اغلب با همراهی مدیرعامل گروه انرژی انی) بازدیدهای خود را از کشورهای عمده تولیدکننده مانند الجزایر، قطر، آنگولا و جمهوری کنگو افزایش داده‌اند.
علاوه بر این، شرکت انی و گروه مصری اي گس توافق‌نامه‌ای را برای افزایش صادرات ال ان جي به اروپا امضا کردند. اگرچه منابع اضافی از همسایه جنوبی می‌تواند حداقل در کوتاه‌مدت تنها بخشی از تولید انرژی موردنیاز اقتصاد کشور را جایگزین کند، تلاش برای تنوع‌بخشی می‌تواند ابزار ارزشمندی برای تقویت مشارکت‌های دوجانبه و روابط اقتصادی در درازمدت باشد. عنوان مثال، در چهارمین اجلاس بین دولتی الجزایر و ایتالیا که در ماه ژوئیه برگزار شد، دو کشور 15 موافقت‌نامه و یادداشت تفاهم را در زمینه‌های مختلف ازجمله انتقال انرژی، همکاری‌های صنعتی و فناوری، زیرساخت‌ها، داروسازی و استارت آپ ها امضا کردند.
انرژی‌های تجدید پذیر و هیدروژن
منطقه خلیج‌فارس شرایط جذابي برای تولید هیدروژن آبی و سبز و مشتقات آن (مانند آمونیاک) دارد. اگرچه این چند سال طول می‌کشد، اما شرکت‌های اروپایی در حال حاضر بازیگران مهمی در چنین پروژه‌های نوظهور هستند. هیدروژن يكي از جایگزین‌های استفاده کنونی اروپا از گاز طبیعی اما از سال 2026 ميلادي خواهد بود. حرکت به‌سوی توافقنامه تجارت آزاد اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج‌فارس اخیراً پس از سال‌ها توقف، از سر گرفته‌شده است. بااین‌حال، همکاری انرژی سبز تا حدود زیادی باید بر اساس کشور به کشور انجام شود.
اتحادیه اروپا باید در رویکرد خود نسبت به هیدروژن خلیج‌فارس بی‌طرف باشد و بیشتر بر هزینه، افزایش مقیاس، بهبود فناوری و کربن صفر از طریق قوانین روشن و منطقی تمرکز کند. در انرژی‌های تجدید پذیر، کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر سرمایه‌گذاران مهمی در خارج از مرزهای خود ازجمله در داخل اروپا هستند.
اين شرايط می‌تواند فضایی برای همکاری در پروژه‌های مشترک انرژی‌های تجدید پذیر، به‌ویژه برای کاهش اثرات قیمت بالای انرژی در کشورهای درحال‌توسعه وجود داشته باشد. همچنین با توجه به پتانسیل آن برای تولید کربن اندك در فرآيند محصولات انرژی بر، پتانسیل ادغام شورای همکاری خلیج‌فارس در زنجیره‌های تأمین نوظهور اتحادیه اروپا برای محصولات كليدی وجود دارد.
بدون شک توافقات انرژی چیزی فراتر از معاملات تجاری است. گسترش روابط تجارت انرژی با تولیدکنندگان خاورمیانه ضروری است، زیرا اروپا به دنبال حذف خود از هیدروکربن‌های روسیه است. بااین‌حال، با انجام این کار، اروپا همچنین سهم خود را در ژئوپلیتیک بسیار پیچیده منطقه افزایش می‌دهد.
منبع: www.ispionline.it
يکشنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۱ ساعت ۰۲:۴۵
کد مطلب: 33969