پایان دروغ سعودی

میز نفت | مت سیموئز، نویسنده سرشناس آمریکایی 17 سال پیش در کتابی تحت عنوان «گرگ و میش در صحرا» نوشت که عربستان سعودی دیگر نمی تواند جهان را با نفت  خود نجات دهد. حالا محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در سفر اخیر بایدن به ریاض، اذعان کرد که عربستان تا سال 2027 می تواند تولید خود را به 13 میلیون بشکه در روز برساند، و پس از آن دیگر ظرفیتی برای افزایش تولید ندارد.

با وجود این، تحلیلگران می‌گویند ظرفیت مازاد تولید واقعی اوپک کمتر از میزانی است که آمارهای رسمی نشان می‌دهد و در واقع، عربستان سعودی و امارات متحده عربی که دو تولیدکننده دارای بیشترین ظرفیت مازاد تولید شناخته می‌شوند، نمی‌توانند برای مدت طولانی به میزان بالاتر از سطح فعلی، نفت تولید کنند.
 
عربستانی که سالها نمی خواست قبول کند دیگر، شیر بیشه نفت نیست، این بار پذیرفت که همه زورش همانی است که در بازار نفت دیده می شود. تا همین چند سال پیش بود که سعودی ها از برنامه ریزی خود برای تولید 15 میلیون بشکه در روز می گفتند اما حالا با ورود شرکت آرامکو به بورس، حقایقی که سالها مخفی مانده بود، روشن شده است.

نمی توان از خاطر برد که تا چند سال پیش، مقامات آرامکو حتی در پاسخ به رسانه ها در مورد بحث ظرفیت تولید این کشور غیرتی شده و  از کوره در می رفتند. در سال 2008، زمانی که قیمت نفت به 147 دلار رسیده بود، جهان به دنبال راه حلی برای کاهش قیمت بود؛ در همان سال جده میزبان ده ها وزیر انرژی بود که در همان جلسه، عربستان اعلام کرد دلیل افزایش بهای نفت، چیزی جز سفته بازی در بازار نیست.

در همان جلسه، علی النعیمی وزیر اسبق نفت عربستان گفت که این کشور در حال برنامه ریزی برای تولید 12.5 میلیون بشکه در سال 2009 است که بزودی به رقم 15 میلیون بشکه می رسد. چند ماه پس از این وعده، وقتی خبرنگاران به سراغ النعیمی رفتند او گفت این اعداد فقط یک سناریو است و برنامه دقیقی برای آن طراحی نشده است.

سردرگمی در مورد ظرفیت تولید عربستان همیشه از پاسخ به این سوال شروع می شود. این برای افراد داخل آرامکو هم سردرگم کننده است، چه برسد به افراد خارج از آن.
 
*سرمایه گذاری سنگین
آرامکو به عنوان شرکتی که  دارای 12 میلیون بشکه ظرفیت روزانه تولید نفت است، نمی تواند به راحتی این رقم را لمس کند و حتی اگر به آن دست یابد، نمی تواند آن را حفظ کند زیرا برای این کار، به سرمایه گذاری هنگفتی نیاز دارد. اصولا هر چه تولید یک شرکت نفتی از چاه هایش بیشتر شود، تولید روند نزولی به خود می گیرد. بنابراین شرکت‌های نفتی دائماً به حفر چاه‌های جدید ادامه می‌دهند تا اولاً نفت تولید شده را جایگزین کنند و ثانیاً نرخ تولید را از میادین نفتی خود ثابت نگه دارند.

به همین دلیل است که سعودی ها از رقم 10 میلیونی خود به سمت 12 میلیون بشکه حرکت نمی کنند زیرا تولید نفت، شبیه به باز کردن فلکه نیست و همین امروز، ریاض نیاز به سرمایه گذاری برای حفاری چاه های جدید و تعمیر آنها دارد.
 
*تولید بالقوه
روی کاغذ، عربستان با توجه به ذخایر نفتی و عدد ضریب بازیافت، می تواند روزانه 15 میلیون بشکه هم تولید کند اما ظرفیت عملیاتی فعلی سعودی ها، نهایتا روی عدد 11 میلیون بشکه می تواند ثبات بماند.

تولید روزانه آرامکو توسط عوامل بسیاری محدود شده است. اول آنکه نمی تواند هر چه دوست دارد تولید کند. این کشور اهداف تولید خود را بر اساس توافقی که تحت اوپک و اوپک پلاس امضا کرده، به پیش می برد.

دوم، سیاست دولت، آرامکو را موظف می‌کند که ظرفیتی حدود یک میلیون بشکه در روز را به عنوان ظرفیت مازاد نگه دارد تا در  بحران ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ظرفیت مازاد حائلی برای بازار جهانی نفت و پیشنهاد منحصربه‌فرد برای آرامکو و پادشاهی است زیرا هیچ تولیدکننده دیگری در جهان وجود ندارد که این میزان ظرفیت  نفت را در این حالت قرار دهد.

حفظ این  ظرفیت مازاد برای عربستان هزینه سنگینی دارد زیرا برای آماده نگه داشتن تاسیسات و چاه های نفتی، باید هزینه شود.
 
 
*تصمیم با عربستان است!
تصمیم با دولت است. تعهدات بین المللی برای عربستان سعودی وجود دارد و از طرفی دیگر، نیازهای مالی دولت عربستان هم باید پوشش داده شود. همچنین استراتژی نقد کردن منابع نفتی نیز مورد علاقه شاهزادگان است و دولت برای اطمینان از تبدیل ثروت نفت به درآمد نقدی، نمی خواهد از این استراتژی جدا شود.

عربستان نمی تواند تولید خود را در کوتاه مدت به 13 میلیون بشکه در روز برساند؛ البته که در میان مدت چنین امکانی وجود دارد چرا که این کشور، بیش از 100 میدان نفتی کشف شده دارد که هنوز تولید از آن آغاز نشده است که در صورت توسعه آنها، روزانه یک میلیون بشکه به ظرفیت تولیدی آنها افزوده می شود.

جهان همچنان می تواند انتظار داشته باشد که عربستان نفت بیشتری نسبت به امروز تولید کند. سوالی که باید به آن پاسخ دهد این است که آیا در آینده ، سرمایه گذاران حاضر به سرمایه گذاری در صنعت نفت عربستان هستند یا خیر؟
 

شنبه ۸ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۱۲:۱۶