به گزارش میز نفت، عربستان و عراق در حال انتقال بخش بیشتری از نفت خام خود به سمت اروپا هستند تا با این روش، پالایشگاههای نفتی این قاره بتوانند فاصله گرفتن خود از نفت روسیه را جبران کنند. بنا به گزارش بلومبرگ و بر مبنای بررسی اطلاعات نفتکشها، در سه هفته نخست ماه جولای روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت خام از خاورمیانه به اروپا صادر شده است. این آمار در مقایسه با یک سال گذشته، تقریباً دو برابر شده است.
حمله روسیه به اوکراین موجب واکنش شدید شرکتهای اروپایی شد و در این میان بسیاری از آنها تصمیم گرفتند دیگر با روسیه مراودات تجاری نداشته باشند. با شکلگیری این شرایط این سؤال مطرح شد که این کشورها چه گزینههای دیگری برای تأمین نفت موردنیازشان در اختیار دارند؟ بخش زیادی از این جریان توسط نفت عربستان تأمین میشود و در این میان، عراق هم صادرات مواد نفتی خود را افزایش داده است.
شرکتهای نفتی برای ارسال محصولات خود به اروپا دو مسیر پیش روی خود دارند: یا از طریق خط لولهای به نام سومِد که از مصر عبور میکند و یا اینکه اگر محمولههای نفتی کوچک باشد از طریق کانال سوئز به سمت دریای سرخ بروند. محمولههای نفتی عراق بیشتر این مسیر دوم را انتخاب میکنند.
آمار هم نشان میدهد که این جریان رشد چشمگیری داشته است. میزان نفت استخراج شده از 800 هزار بشکه در روز در ماه گذشته به بالاترین میزان خود از آوریل 2020 رسیده است. علاوه بر این، در سه هفته ابتدایی ماه جولای حدود 1.2 میلیون بشکه در روز از سمت کشورهای حوزه خلیجفارس به سمت کانال سوئز رفته که بخش زیادی از آن متعلق به عراق بوده است. درمجموع میزان صادرات نفت خاورمیانه به اروپا میتواند به 2.2 میلیون بشکه در روز برسد که این رشدی حدوداً 90 درصدی از ماه ژانویه (درست یک ماه پیش از شروع درگیریها در اوکراین) بهحساب میآید.
همزمان با این تحولات، حجم بیشتری از نفت خام روسیه تغییر مسیر داده و از بنادری در حوزه بالتیک و دریای سیاه به سمت خریدارانی در هند و چین رفته است. این شرایط بیش از همه به نفع این دو کشور آسیایی شده زیرا در روزهایی که قیمت سوخت رشدی فزاینده داشته، این دو از نفتی ارزانقیمت بهرهمند شدهاند.
جیووانی استوانو، تحلیلگر گروه UBS دراینباره میگوید: «در حال مشاهده این وضعیت هستیم که بخش زیادی از محمولههای نفتی از خارج از آسیا به سمت اروپا میرود. همزمانی که اروپا خریدهای نفتیاش از روسیه را کاهش داده، در مقابل مسکو نفت خود را به بازیگران اصلی بازار خاورمیانه و آسیا میفرستد».
در این میان، موضوعی که همچنان نمیتوان با قطعیت در مورد آن سخن گفت این است که آیا این جریان انتقال از خاورمیانه به اروپا، پایدار میماند یا نه؟ اتحادیه اروپا قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی تحریمها علیه نفت خام روسیه را بهطور کامل اجرایی کند. بخشی از این تحریمها شامل ممنوعیت بیمه بر محمولههای نفتی روسیه به هر خریداری است. بنا به گفته کارشناسان، اگر این ممنوعیت بیمه بر تمام صادرات روسیه تأثیر بگذارد، بار دیگر رقابت برای تأمین مواد نفتی در خاورمیانه شدت بیشتری میگیرد.
بحری که یک شرکت عربستانی در زمینه نفتکشها است، همین هفته یک نفتکش غولپیکر را اجاره کرد تا مواد خام نفتی را از مدیترانه به روتردام منتقل کند؛ همین اقدام که تاکنون از سوی این شرکت عربستانی سابقه نداشته، تغییرات اخیر در روند صادرات و انتقال نفت را بهخوبی نشان میدهد. اینکه ازیکطرف انتقال نفت در حال جریان است و از طرف دیگر خریداران وابستگی خود به نفت روسیه را کمتر کردهاند، نشاندهنده چالشهای لجستیکی است که ممکن است بهزودی بروز کند.
میانگین درآمد نفتکشهای غولپیکر که میتوانند دو میلیون بشکه نفت خام را حمل کنند، در هفته جاری به بالاترین میزان خود از ماه آوریل رسید. در این میان اشتیاق و تمایل فزاینده اروپاییها به خرید نفت منطقه خاورمیانه موجب شده تا کارشناسان بیشتر از اصطلاح تُن – مایل (معیاری برای محاسبه میزان حجم محمولهها و فاصلهای که نفتکشها برای انتقال آن طی میکنند) استفاده کنند.
لارس باستاد که مدیریت یکی از بزرگترین شرکتها در زمینه نفتکشها را بر عهده دارد، دراینباره میگوید: «درحالیکه واردات تُن – مایل اتحادیه اروپا حداقل دو برابر شده، این میزان برای نفت خام روسیه سه برابر شده است».
دوشنبه ۳ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۲۱