جنگ نفتکشی در قلب اروپا

به گزارش میز نفت٬ در صورتی که ناوگان نفتکش‌های جهان ارتباط خود را با روسیه قطع و یا محدود کنند، آنگاه ولادیمیر پوتین با یک چالش مالی جدی رو به رو می‌شود. به نظر می‌رسد صنعت کشتی‌رانی نیز چنین اقدامی را انجام دهد زیرا اعضای اتحادیه اروپا به دنبال ممانعت از بیمه کردن کشتی‌هایی هستند که نفت روسیه را حمل می‌کنند.

اتحادیه اروپا قصد دارد تا پایان سال جاری ممنوعیت فروش نفت روسیه را عملیاتی کند اما در این میان، بسیاری انتظاری دارند که پوتین به سراغ پلن B خود برود یعنی ارسال مواد خام نفتی بیشتر به چین و هند.

اگر ناوگان نفتکش‌های بین‌المللی نتواند بیمه را تضمین کند، وضعیت به مراتب بغرنج‌تر می‌شود. اتحادیه اروپا اخیرا با ممانعت از بیمه کردن محموله‌های نفتی روسیه موافقت کرده است و در این میان به نظر می‌رسد انگلیس هم قصد دارد ممنوعیت‌هایی را از طرف خودش وضع کند. لندن یکی از بازیگران اصلی تجارت بیمه دریایی به حساب می‌آید و در صورتی که در این مسیر با بروکسل همگام شود، گزینه‌های پوتین برای یافتن نفتکش‌های قابل بیمه شدن بسیار محدود خواهد شد.

اریک بروزین، مدیر تحقیقات و مشاوره در شرکت پوتن در این باره می‌گوید: « اگر کشتی‌ها نتوانند شرکت بیمه خود را تغییر دهند، در نتیجه محموله‌های روسی ارتباط‌شان با 90 درصد از ناوگان جهانی را از دست می‌دهند». صنعت کشتیرانی جهان به بیمه متکی و وابسته است تا بتواند صدمات وارده به محموله‌ها و کشتی را پوشش دهد.  اما مساله مهم‌تر این است که خود این صنعت به پوشش مسئولیت نیاز دارد تا با خسارت‌های ناشی از اتفاقاتی همچون تصادف و یا نشت مواد نفتی مقابله کند.

بخش زیادی از این بیمه توسط باشگاه‌های تضمین و محافظت (سازمان‌هایی دو جانبه که صاحبان کشتی‌ها در آن سرمایه‌گذاری مشترک انجام می‌دهند) تامین می‌شود و تعداد زیادی از این باشگاه‌ها در انگلیس و اتحادیه اروپا قرار دارد. بنا به گفته بروزین، بعید به نظر می‌رسد شرکت‌های جهانی کشتیرانی برای دور زدن این ممنوعیت راضی به کنار گذاشتن سرمایه‌گذاری‌های بیمه‌ای با باشگاه‌های کوچک‌تر روسی و یا چینی شوند.

او در این باره اینطور می‌گوید: « شما می‌خواهید برای ممنوع کردن صادرات روزانه دو میلیون بشکه نفت خام روسیه، هر روز ناوگان‌ خود را از 60 میلیون بشکه در بازار جهانی محروم کنید. تصور نمی‌کنم برای بسیاری از صاحبان کشتی‌ها این گزینه‌های جذاب و مناسب باشد ». از طرف دیگر، روسیه، چین و هند ناوگان‌های عظیمی به تعداد کافی ندارند که بتوانند پا به عرصه رقابت بگذارند. در نتیجه فقط خود بیمه‌کنندگان باقی می‌مانند که نمی‌خواهند خود را درگیر تحریم‌های بین‌المللی کنند.

سخنگوی گروه بین‌المللی « باشگاه‌های P&I » اعلام کرده که شرکت متبوعش در حال بررسی قوانین و مقررات اتحادیه اروپا است و در نتیجه از آن پیروی می‌کند. همچنین سخنگوی شرکت لوید در لندن به تازگی گفته که در حال همکاری نزدیک با مقامات دولت انگلیس و تنظیم‌کنندگان این قوانین هستند تا تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال کنند. در این میان، همه نگاه‌ها به سمت انگلیس است تا ببینند ممنوعیت‌عای اعمال شده از طرف آن چطور خواهد بود. اخیرا وزیر خارجه انگلیس از پاسخ دادن در مورد این زمینه طفره رفت و به زمان احتمالی اعمال چنین ممنوعیت‌هایی اشاره نکرد.

البته باید به این مساله اشاره کرد که پیرامون هر محدودیتی، روش‌های متعددی وجود دارد. در حالی که صنعت بیمه نگاهی محافظه کارانه به این مساله خواهد داشت، اما باید به این مساله پی ببرد که محموله‌های نفتی موجود در یک نفتکش از کجا می‌آید. برخی از شرکت‌های کشتیرانی برای مقابله با تحریم‌های موجود یا محموله‌هایشان را در دریا عوض می‌کنند و یا منبع نفت خود را جایی بیرون از روسیه اعلام می‌کنند. یکی دیگر از دیدگاه‌های موجود می‌گوید که تضمین‌های دولتی می‌تواند برای نگه داشتن جریان نفتی موثر باشد و این دقیقا همان روشی است که اخیرا دیمیتری مدودف،رئیس جمهور سابق روسیه برای مقابله با ممنوعیت بیمه‌ای به آن اشاره کرد.

کارشناسان بر این باورند که بیمه‌کنندگان چینی و هندی برای پوشش برخی مسئولیت‌ها پیش قدم می‌شوند اما در بحث بیمه مجدد نمی توانند با بازارهای اروپایی به خوبی رقابت کنند. در نتیجه روسیه نمی‌تواند به طور کامل جایگزینی برای نفتکش‌هایی پیدا کند که تحت تحریم قرار گرفته‌اند.

اریک بروزین چنین نظری در رابطه با این موضوع دارد: « شاید روس‌ها کنترل بیشتر و شدیدی بر روی کشتی‌ها داشته باشند تا بتوانند به خوبی با این مشکل مقابله کنند. از آن طرف هم ممکن است چینی‌ها و هندی‌ها به صراحت اعلام کنند که تعداد مشخصی از کشتی‌ها، محموله‌های نفتی روسیه را به دست آنها می‌رسانند. با تمام این اوصاف، بعید به نظر می‌رسد این اقدامات بتواند تمام صادرات نفتی روسیه را تحت پوشش خودش قرار دهد».

 در حالی که ممنوعیت بیمه ممکن است توانایی روسیه برای فروش مستقیم نفتش را با اختلال رو به رو کند، اما تاثیر آن لزوما نمی‌تواند مثبت باشد. عرضه شدید نفت جهانی به این معنا است که هر محدودیت بیشتری بر صادرات روسیه می‌تواند افزایش قیمت نفت را به دنبال داشته باشد که این اتفاق عملا به اقتصادهای غربی ضربه می‌زند. به همین دلیل است که اولیور بلانچارد، تحلیلگر ارشد « موسسه اقتصاد بین‌المللی پترسون » ایده ممنوعیت بیمه را نامناسب دانسته و می‌گوید: درست است که روسیه از کمبود منابع ضرر می‌کند، اما احتمالا اروپا و آمریکا نیز از افزایش قیمت نفت ضرر خواهند کرد. 
 

سه شنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۴۴