جنگ گازی ترکیه، روسیه و اسرائیل

به گزارش میز نفت، خط لوله مدیترانه شرقی برای انتقال گاز طبیعی از میادین فراساحلی اسرائیل و قبرس از طریق یونان به ایتالیا و بلغارستان طراحی شده است. در سال ۲۰۱۳ میلادی، کمیسیون اروپا این خط لوله را به عنوان "پروژه ای با منافع مشترک" تعیین کرد و ده ها میلیون دلار در مطالعات فنی، اقتصادی و زیست محیطی آن، سرمایه گذاری کرد.

پیشبینی می شود که این خط لوله می تواند سالانه ۲۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به قاره اروپا صادر کند. در سال ۲۰۱۹ میلادی، وزرای انرژی قبرس، مصر، فرانسه، یونان، اسرائیل، ایتالیا، اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین، مجمع گاز مدیترانه شرقی را ایجاد کردند. نکته قابل توجه اینست که ترکیه، به عنوان یکی از اعضای ناتو در این مجمع عضو نشده است. 

در پایان سال ۲۰۲۰ میلادی، کنگره قانونی را تصویب کرد که شامل حمایت از ساخت خطوط لوله و پایانه‌های صادرات ال ان جی و احداث یک هاب انرژی متعلق به ایالات متحده در مدیترانه شرقی بود که توسط وزارت انرژی ایالات متحده اداره خواهد شد.دن برویلت، وزیر انرژی وقت در دولت بایدن، حمایت سازمان خود از این پروژه را اعلام کرده بود.

دوستان و متحدان آمریکا برای افزایش و تنوع بخشیدن به منابع عرضه انرژی در اروپا متحد شده اند. اما چرا در سال ۲۰۲۲ میلادی، دولت بایدن به صورت خصوصی و غیر رسمی به یک مقام یونانی می گوید که ایالات متحده دیگر از این پروژه حمایت نمی کند؟

همانطور که مشخص است خط لوله مدیترانه شرقی در کانون سیاست های متضاد اقتصادی، خارجی و انرژی در تعدادی از کشورها، قاره ها و فلسفه های عملیاتی بسیار متفاوت قرار دارد.زمانی که دولت بایدن قدرت را در دست گرفت، یکی از اولین اقدامات رسمی آن، لغو پروژه خط لوله کی استون ایکس ال بود که برای انتقال نفت از کانادا به سراسر ایالات متحده طراحی شده بود. این اقدام به عنوان حرکتی برای حمایت از انرژی های پاک شناخته سد. 

آموس هوخشتاین، مشاور ارشد بایدن در امور امنیت انرژی، گفته است که از حمایت ایالات متحده از خط لوله مدیترانه شرقی به دلیل پیامدهای زیست محیطی آن بسیار ناراحت است. چرا باید یک خط لوله سوخت فسیلی بین شرق مدیترانه و اروپا بسازیم در حالی که سیاست کلیدی ما حمایت از فناوری های جدید و سرمایه گذاری های جدید در سبز شدن و حفظ محیط زیست است؟

در روزنامه اورشلیم پست به نقل از هوخشتاین اعلام شده تا زمانی که این خط لوله ساخته شود، میلیاردها دلار پول مالیات دهندگان را صرف چیزی خواهیم کرد که منسوخ شده است. نه تنها منسوخ شده، بلکه این پروژه برخلاف منافع جمعی ما نیز است.  در سال ۲۰۱۹ میلادی، ایالات متحده برای اولین بار از سال ۱۹۵۲ میلادی تاکنون به یک صادرکننده خالص انرژی تبدیل شد. پس از لغو خط لوله کی استون ایکس ال و افزایش قیمت ها به دلیل کاهش عرضه، دولت بایدن مجبور شد از اوپک و روسیه درخواست کند تولید خود را برای پر کردن شکاف عرصه و تقاضا افزایش دهند. پاسخ اولیه اوپک «نه» بود. اما با افزایش قیمت به بیش از ۸۶ دلار بشکه، در ماه دسامبر، اوپک و روسیه افزایش تولید را تصویب کردند.

رهبران ترکیه و روسیه به شدت با اجرای پروژه خط لوله مدیترانه شرقی مخالفت هستند. اگرچه اسرائیل اعلام کرده که ترکیه باید در کنسرسیوم قرار گیرد، اما آنکارا قاطعانه امتناع کرده است. زیرا آنکارا ادعا می کند بخشی از منابع انرژی قبرس متعلق به آنان است. روسیه نیز در صورت شکست این پروژه خوشحال خواهد شد، چرا که تمایلی ندارد انحصار خود در بازار انرژی اروپا را از دست بدهد.

روسیه در حال حاضر از اهرم های فشار بسیار زیادی برخوردار است. در اوایل زمستان امسال، اروپایی ها با کمبود گاز طبیعی مواجه هستند، زیرا روسیه صادرات خود به اروپا را بیش از ۴۱ درصد نسبت به میزان ژانویه گذشته کاهش داده است. کمیسر رقابت اتحادیه اروپا اعلام کرده که مشتاقانه منتظر پاسخ گازپروم به سؤالات مربوط به دلایل تحویل ناکافی گاز است.

در سوی دیگر، فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی پاسخی به این سوال داشت و گفت: کشورهای اروپایی با اتکا به یک تامین‌کننده با ریسک قابل توجهی روبرو هستند. ما شاهد انحصار در بازارهای گاز اروپا هستیم که به نظر می‌رسد ناشی از رفتار رهبر این بازار یعنی روسیه است.

سیاست ایالات متحده در دولت ترامپ این بود که تا حد امکان جلوی روس ها را بگیرد و بنابراین، نه تنها از خط لوله مدیترانه شرقی حمایت کرد، بلکه با خط لوله نورد استریم ۲ نیز مخالف بود. اما فلسفه عملکرد دولت بایدن متفاوت است.

آخرین عنصر سیاست خارجی در داستان خط لوله مدیترانه شرقی، بن بست روسیه-ایالات متحده-ناتو بر سر تهدیدات روسیه علیه اوکراین است. غرب گزینه های بسیار کمی دارد. تهدید روسیه به جنگ در اروپا بر سر اوکراین یک استراتژی برنده نیست. دولت بایدن ممکن است ایده‌های دیگری را امتحان کند، مانند اینکه ولادیمیر پوتین را با برداشتن خاری از چشم روسیه به سمت موضع آشتی‌جویانه‌تر سوق دهد. حتی در شرایطی که رئیس‌جمهور روسیه به اروپا نشان می دهد که هر چقدر هم که سرد باشند، می‌تواند آنها را سردتر کند.

در این میان، ترکیه هواپیماهای بدون سرنشین و تجهیزات دیگر را روانه اوکراین کرده که خشم روسیه را برانگیخته است.در این باتلاق اقتصاد، انرژی و سیاست خارجی، چند اصل بدیهی شناخته شده در تلاش هستند تا خود را به گوش دیگران برسانند: استقلال انرژی بهترین است، تنوع انرژی خوب است، همکاری با دوستان و متحدان خود در هر دو امر بسیار مهم است. به همین دلایل، غرب باید از خط لوله مدیترانه شرقی پشتیبانی کند.

نویسنده: شوشونا برین
منبع: Newsweek
مترجم: محسن داوری

يکشنبه ۳ بهمن ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۲۳