نورد استریم، انقلاب در اقتصاد سیاسی

میز نفت |  با شنیده شدن زمزمه کمبود گاز طبیعی در اروپا، شاهد افزایش بی سابقه قیمت این منبع انرژی هستیم. شرکت گازپروم روسیه اعلام کرده همه تعهدات خود به مشتریان را در زمستان امسال تامین خواهد کرد. لذا دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.پیش‌بینی ها از فرا رسیدن زمستانی سرد در نیمکره شمالی خبر می دهد.

بسیاری از رسانه های اروپایی معتقدند بازار ناپایدار کنونی گاز و رشد شوک برانگیز قیمت این محصول در اروپا، بازی سیاسی پشت پرده مسکو با دستکاری عرضه بوده است. مردان یخی برای تأیید و راه اندازی خط لوله نورد استریم ۲ که گاز روسیه را از بستر دریای بالتیک به آلمان و با دور زدن اروپای شرقی منتقل می کند، یک بازی پیچیده را آغاز کرده اند. از نگاهی دیگر، تحلیلگران معتقدند کرملین این پیام را در مورد انرژی تجدیدپذیر داده اند که گذار سریع به انرژی های پاک و کنار گذاشتن منابع تجدیدپذیر، قاره سبز را آسیب پذیر خواهد کرد. 

بدین ترتیب همچنان نمی توان به انرژی های بادی و خورشیدی برای جایگزینی با گاز طبیعی اتکا کرد. تحلیلگران می گویند روسیه با کاهش عرضه گاز طبیعی در هفته های اخیر باعث کمبود عرضه شده است. همچنین موجودی مخازن ذخیره سازی گاز طبیعی با افت قابل توجهی روبرو شده است. 


*خط لوله یامال_اروپا، فرشته نجات قاره سبز؟

این خط لوله روسیه را از طریق بلاروس و لهستان به آلمان متصل می کند. ظرفیت این پروژه ۲۰ درصد گاز صادراتی روس ها به اروپا خواهد بود. اگر این طرح راه اندازی نشود، شاهد کمبود قابل توجه گاز طبیعی در بازار اروپا در ماه‌های آینده خواهیم بود. 

خبرگزاری تاس روسیه در گزارشی ابعاد مختلف کمبود گاز در اروپا را توضیح داده است. روسیه معتقد است در افزایش قیمت گاز در اروپا نقشی نداشته و به تعهدات خود عمل کرده است. همچنین آنها خط لوله یامال را پس از رفع مشکلات فنی به وجود آمده عامل افزایش عرضه گاز می دانند. 

شرکت گسکید آلمان حاضر به ارایه توضیحات بیشتر در مورد این موضوع نشده است. کرملین سابقه ای طولانی در استفاده از گاز به عنوان ابزار پیشبرد اهداف سیاسی خود دارد. در دهه ۲۰۰۰ میلادی، روسیه دو بار تامین گاز دولت غرب گرای اوکراین را در زمستان متوقف کرد. بدین ترتیب شاهد کمبود گسترده گاز در شرق اروپا و یخ زدن مردم در آپارتمان های خود در اواسط ژانویه بودیم. 

تعدادی از این کشورها تصمیم گرفته اند تا به جای خرید مستقیم گاز از روس ها از سایر کشورها به صورت غیرمستقیم خریدار گاز صادراتی مردان یخی باشند. این اقدام ریسک اختلافات سیاسی تاثیرگذار بر عرضه گاز را کاهش خواهد داد. پس از اشغال شبه جزیره کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴ میلادی و سرد شدن روابط کرملین و غرب شاهد رواج این ایده بودیم.  

دولت اوکراین هم اکنون به خریدار گاز روسی از شرکت‌های اروپای غربی تبدیل شده است و گاز روسیه به سوی شرق بازگردانده می شود. خبرگزاری اینترفاکس روسیه این اقدام اکراین را سرزنش کرده و معتقد است چنین راهبردی نمی تواند پایدار و کارا باشد. 

به هرحال، روسیه تلاش کرده تا به جای ترانزیت گاز از شرق به غرب، خط لوله های زیر دریایی برای انتقال مستقیم گاز به اروپای غربی با دور زدن دولت های اروپای شرقی احداث کند. این اقدام می تواند سودآوری بیشتری نیز برای مسکو به ارمغان آورد. 

خط لوله نورد استریم ۲ با این هدف راه اندازی خواهد شد. کارشناسان معتقدند این خط لوله می تواند اهرم فشار بر دولت های اروپای شرقی به شمار رود. اگر کار ساخت این خط لوله به پایان رسیده است اما مجوزهای قانونی راه اندازی آلمان و اتحادیه اروپا صادر نشده است. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه با سرزنش اروپایی ها معتقد است تاخیر در این اقدام می تواند چالش کمبود انرژی در زمستان فرارو را وخیم تر کند. 

با بحران شدن بازار گاز اروپا در پاییز سال جاری پوتین از آمادگی کشورش برای کمک به دولت های اروپایی خبر داده است هرچند وی معتقد است باید قراردادهای دراز مدت برای خرید گاز خط های زیر دریایی میان کشورش و دولت‌های اروپایی امضا شود. اما منتقدان معتقدند با توجه به برنامه ریزی های اروپایی ها برای توسعه انرژی های پاک و گذار از سوخت های فسیلی، این قراردادها مانعی برای سبز شدن این قاره خواهد بود. 




منبع: New York Times
مترجم: محسن داوری

چهارشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۱۳:۰۹