میز نفت | اوپک پلاس در ۱۸ ماه گذشته تلاش کرد تا با خارج کردن مقدار قابلتوجهی از عرضه، میزان نفت مازاد در بازار را کاهش داده و قیمتها را افزایش دهد. از نگاه آنها، این راهبرد موفق بوده است. درواقع، قیمتها به میزانی افزایش یافته که در هفتههای اخیر دولت ایالاتمتحده بر اوپک فشار میآورد تا تولید خود را افزایش دهد.
اما راهبرد میانمدت و طولانیمدت کاملاً متفاوت خواهد بود. صرفنظر از تأثیر کوتاهمدت همهگیری بر بازار نفت، تولیدکنندگان بزرگ اوپک پلاس در حال تغییر راهبرد خود و تمرکز بر جنگ برای کسب سهم بازار در آستانه اوجگیری تقاضا هستند.
آغاز تغییر در سیاستهای نفتی
در شرایط کنونی، اوپک پلاس میلیونها بشکه از ظرفیت تولید خود را از بازار خارج کرده است. با ظهور کرونای دلتا، شرایط ناپایدار کنونی همچنان ادامه خواهد یافت.
اوپک پلاس در نظر دارد تا در سال آینده همچنان بر تولید خود بیافزاید. هرچند با افول همهگیری، شاهد سست شدن اتحاد میان اعضای اوپک پلاس خواهیم بود.
اختلافنظر میان رهبران عربستان و امارات متحده عربی در جولای امسال در مورد تصمیم اوپک پلاس و میزان افزایش عرضه نفت به بازار نشان داد آتش زیر خاکستر اختلافات در میان اعضای این نهاد تا چه حد گسترده شده است.
با نزدیک شدن به پایان همهگیری، شکافها در میان اعضای اوپک پلاس در حال نمایان شدن است. اکثر اعضا خواهان خروج از این توافق هستند.در این میان، نگرانیها درزمینهٔ تغییر آبوهوا باعث شده تا مقررات مصرف سوختهای فسیلی و میزان انتشار گازهای گلخانهای در اکثر کشورها، دشوارتر و سختگیرانهتر شود.
مقامات سعودی به سناریوهای کربنزدایی سریع اعتقادی ندارند و شاهزاده عبدالعزیز، وزیر انرژی عربستان، سناریوی کربن صفر آژانس بینالمللی انرژی را مضحک توصیف کرده است.
تعدادی از مقامات اوپک پلاس پیشبینی کردهاند که اوج تقاضای نفت در یک یا دو دهه آینده روی خواهد داد. به همین دلیل احتمالاً شاهد بازنگری در پیشبینیهای تقاضای بلندمدت اوپک خواهیم بود.
یکی از مقامات اوپک در گفتگو با رویترز اعلام نموده که در میانه دهه ۲۰۲۰ میلادی شاهد اوج تقاضای نفت خواهیم بود. تولیدکنندگان کمهزینه نظیر عربستان سعودی و سایر دولتهای خلیجفارس بهسرعت در حال تلاش برای افزایش سهم بازار خود هستند. هرچند دولتهای و شرکتهای نفتی بینالمللی پرهزینه از این راهبرد آسیب خواهند دید.
برنامهریزی برای دوره افول تقاضا
با نزدیک شدن به دوره اوج تقاضا، تلاشها برای تصاحب سهم بازار افزایش خواهد یافت.شکیب خلیل، وزیر پیشین نفت الجزایر و رئیس دو دوره اوپک در گفتگو با رویترز میگوید: اوپک پلاس با چالش بزرگ چگونگی رویارویی با کاهش تقاضا همراه با افزایش فشار برای کاهش قیمت به دلیل مازاد عرضه روبرو است.
عربستان سعودی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت دنیا و با داشتن اقتصاد بسیار وابسته به درآمدهای نفتی در دوره گذار انرژی با ریسک زیادی روبرو بوده و بهشدت آسیبپذیر است. مدیران شرکت آرامکو سعودی معتقدند ذخایر عظیم نفت آنها و هزینه تولید اندک باعث خواهد شد آنها همچنان سهم قابلتوجهی در بازار در بلندمدت داشته باشند.
در مراحل تولید نفت این کشور شاهد انتشار کربن پایینتری نسبت به سایر کشورها هستیم و این یک مزیت چشمگیر برای شیوخ ریاض محسوب میشود.
سال گذشته، شرکت آرامکوی سعودی از برنامهریزی برای افزایش ظرفیت تولید نفت خود به ۱۲ تا ۱۳ میلیون بشکه در روز خیر داد. این راهبرد برای افزایش ظرفیت ذخیره تولید و کسب سهم بیشتر در بازار شکننده نفت در دهههای آینده اجرایی خواهد شد.
گفته میشود در سال ۲۰۲۳ میلادی شاهد تحقق این هدف خواهیم بود. در مقابل، سهامداران غولهای نفتی غربی خواهان کاهش سرمایهگذاری در سوختهای فسیلی و محدود شدن میزان تولید نفت هستند.
کارشناسان معتقدند با نزدیک شدن میزان تولید نفت عربستان به ظرفیت کامل، توانایی تأثیرگذاری این کشور بر اوپک و بازار نفت تضعیف میشود.
تغییرات غیرقابلپیشبینی در سیاستهای نفتی عربستان در سالهای اخیر افزایش یافته است. دلیل اصلی این اتفاق، تمرکز تصمیمگیری در دستان شاهزاده محمد بن سلمان، رهبر پشت پرده این شیخنشین است.
انگیزههای زیادی برای بازگشت به استراتژی تصاحب سهم بازار وجود دارد که مهمترین آنها درآمد ناشی از کاهش قیمت نفت است. فراموش نکنید که بهموازات آن، کاهش ذخایر باعث تحمل فشار اولیه قیمت پایین نفت با در پیش گرفتن استراتژی مبتنی بر تصاحب سهم بازار شده است.
کارشناسان بازار معتقدند ریسک تغییر راهبرد پیشبینینشده عربستان و افزایش چشمگیر صادرات نفت برای تصاحب سهم بازار در سال ۲۰۲۲ میلادی و پایان توافق اوپک پلاس و در آستانه بازگشت احتمالی ایران به بازار تجارت نفت با احیای توافق هستهای برجام، بسیار جدی است.
در سرزمین کابویها، تولیدکنندگان نفت شیل ایالاتمتحده در حال افزایش دکلهای حفاری به میادین هستند. میزان سرمایهگذاری آنها نیز با رشد روبرو شده است. آنها در آستانه بازگشت رونق به بازار نفت با همه توان در حال آماده شدن هستند. آمریکاییها برای عرضه ۱۳ میلیون بشکه نفت در روز به بازار در حال آماده شدن هستند. آنها میخواهند از آخرین فرصت پیش از سختگیرانِ تر شدن سیاستهای آبوهوا برای سودآوری و کسب سهم بازار استفاده کنند.
صنعت نفت با فشار زیادی از همه جهان روبرو است. تولیدکنندگان دولتی و کمهزینه میتوانند از شرایط کنونی با کسب سهم بازار منفعت چشمگیری کسب نمایند. این فرصت همزمان با پیشرفت جهانی در عصر گذار انرژی تکرار نشدنی خواهد بود. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان پیشبینی میکنند که شاهزاده عربستانی برنده این قمار بزرگ خواهد بود.
نویسنده: نیک کونینگهام
منبع: Energy Fuse
مترجم: محسن داوری
شنبه ۱۳ شهريور ۱۴۰۰ ساعت ۲۳:۰۲