نگاهی به تصمیم اخیر اوپک پلاس
مینی که زنگنه برای رئیسی کاشت
بی دلیل نیست که وزیر نفت عربستان دو هفته پیش به تمجید از زنگنه پرداخت و گفت او دوست خوب ماست و ما زنگنه را هیچگاه فراموش نمی‌کنیم.
میز نفت | وزیر نفت تصمیم گرفت که در قبال افزایش تولید اوپک پلاس سکوت کند و به کشورهای عربستان، عراق، روسیه و امارات اجازه دهد 1.6 میلیون بشکه به تولید خود بیافزایند. اماراتی‌ها از ابتدا به دنبال افزایش تولید بودند و در جلسه اخیر اوپک روی موضع خود پافشاری کردند تا طی دو هفته آینده تصمیم نهایی گرفته شود.
اماراتی‌ها طی این دو هفته، لابی‌های خود را با کشورهای عضو آغاز کردند تا سرانجام اوپک پلاس علاوه بر موافقت با افزایش تولید امارات، سایر کشورهای مهم عضو این نهاد را نیز خوشحال کند. بر اساس تصمیمی که روز گذشته نهایی شد، به سهمیه تولید کویت 150 هزار بشکه، عراق 150 هزار بشکه، امارات 332 هزار بشکه، عربستان 500 هزار بشکه و روسیه نیز 500 هزار بشکه افزوده شد تا خیال غول‌های نفتی اوپک پلاس راحت باشد.
این اتفاق، شاید در نگاه نخست چندان مهم نباشد اما در واقع، یک اتفاق تلخ برای جمهوری اسلامی ایران بود که زنگنه آن را رقم زد. وزیر نفت که خود را حافظ منافع ملی می‌داند، با سکوت در این باره اجازه داد تا سهمیه ایران به کشورهای دیگر اعطا شود تا چنانچه تحریم‌ها لغو شود، ایران نتواند از اوپک پلاس سهمیه‌ای بگیرد. به بیان ساده‌تر، زنگنه برای دولت بعد چاله بزرگی حفر کرد تا بدون سهمیه باقی بماند و برای گرفتن سهم خود از بازار، مجبور باشد با کشورهای بزرگ نفتی بجنگد.
شاید این شرایط باعث شود، تا چند ماه دیگر وزیر نفت و طرفدارانش بگویند که او «خداوندگار اوپک» و دیپلماسی انرژی است و اگر او بود، سهم ایران را پس می‌گرفت در حالی‌که او طی همین مدت دو اشتباه بزرگ داشت. یکی در نشست 175 اوپک که زیر بیانیه‌ای را امضا کرد که بر اساس آن، کاهش تولید نفت این سازمان به صورت کلی می‌بود و نه سهمیه‌ای.
اشتباه اول
در آن نشست، اوپک تصمیم گرفت برای سامان دادن به وضعیت قیمت نفت، 800 هزار بشکه از تولید خود بکاهد اما برخلاف گذشته که این کاهش را به همه کشورها تسری می‌داد، اعلام کرد از «مجموع» تولید این سازمان 800 هزار بشکه کسر می‌شد که با توجه به تحریم ایران، رسما این کاهش نصیب جمهوری اسلامی ایران شد!
در اين بيانيه که در سايت رسمي اوپک منتشر شده است، هيچ اشاره‌اي به معافيت کشور ايران و البته دو کشور ديگر نشده است. رئيس اجلاس اما در نشست خبري اين مهم را اعلام کرده است که گرچه مهم است، اما اصولا در تصميمات اوپک بيانيه از اعتبار برخوردار است و نه سخنان دبيرکل و رئيس دوره‌اي سازمان.
در بيانيه چه آمده بود؟
چند نکنه در آن بيانيه نهفته است؛ پاراگراف 9 از بیانیه نشست 175 اوپک، بر کاهش تولید کلی اوپک به میزان 800 هزار بشکه از سطح تولید اکتبر 2018 این سازمان اشاره داشت. آمار تولید کشورهای اوپک در ماه اکتبر 2018 بر اساس گزارش ماهانه اوپک، نشان مي‌دهد تولید ایران بر اساس آمار منابع ثانویه حدود 3 میلیون و 300 هزاربشکه در روز بوده است.
در همان دوره، توليد نفت ايران به زير 2.5 ميليون بشکه در روز رسيده بود؛ یعن بخش مهمي از کاهش 800 هزار بشکه‌اي اوپک، توسط ايران تامين شد . آمارها نشان می‌دهد ايران در همان زمان حدود 800 هزار بشکه نفت و ميعانات گازي صادر می‌کرده و اين رقم، همان رقمي بود که اوپک براي آن برنامه ريزي کرد.
ساده‌تر بگوییم؛ زنگنه در اوپک تصمیم گرفت که بجای کسر عادلانه تولید از سهمیه سایر کشورها، از سهمیه ایران کم کند تا سایر کشورهای عضو، دچار کاهش تولید نشوند که این مهم در بیانیه اوپک براحتی قابل رویت است. با این وجود او اشتباه دوم را زمانی مرتکب شد که مذاکرات هسته‌ای ایران در حال انجام است.
خنجر نفتی
گرچه روند مذاکرات ایران و 1+5 متوقف شده تا دولت جدید کار را به پیش ببرد اما در صورت به توافق رسیدن طرفین، لغو تحریم‌های نفتی می‌تواند ایران را به بازار برگرداند. حداقل میزان صادرات نفت ایران 2 میلیون بشکه در روز خواهد بود که برای حضور مجدد در بازار، باید تلاش بسیاری کند.
این بازاریابی به کنار، مساله اصلی این است که ایران سهمیه‌ای در اوپک دارد یا خیر؟ گرچه ایران، به دلیل تحریم‌ها سهمیه ندارد اما این سهمیه نداشتن، به معنای آن است که حق ایران به سایر کشورها اعطا شده است آن هم با موافقت وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران.
در دو سال اخیر که اوپک پلاس با کاهش تولید، قیمت نفت را افزایش داد، هر مخالفت وزیر نفت می‌توانست مانع شکل گیری توافق شود زیرا در اوپک، اجماع شرط اصلی تصمیم گیری است و چنانچه یک عضو مخالفت کند، همه تصمیمات لغو می‌شود؛ چیزی شبیه وتو.
در جلسه اخیری که برای افزایش تولید امارات برگزار شد، کشورهای دیگر هم به جرگه امارات پیوستند تا در نهایت تولید اوپک پلاس برای سال 2022 به میزان 1.6 میلیون بشکه افزوده شود. این افزایش، گرچه در ظاهر ارتباطی به جمهوری اسلامی ایران ندارد اما عمق ماجرا نشان می‌دهد که سهمیه ایران به این کشورها رسیده است و دولت بعدی کشورمان، برای بازپس گیری سهمش کار سختی دارد فقط به این دلیل که زنگنه، با تصمیم اوپک پلاس مخالفت نکرد.
بی دلیل نیست که وزیر نفت عربستان دو هفته پیش به تمجید از زنگنه پرداخت و گفت او دوست خوب ماست و ما زنگنه را هیچگاه فراموش نمی‌کنیم.
اماراتی‌ها طی این دو هفته، لابی‌های خود را با کشورهای عضو آغاز کردند تا سرانجام اوپک پلاس علاوه بر موافقت با افزایش تولید امارات، سایر کشورهای مهم عضو این نهاد را نیز خوشحال کند. بر اساس تصمیمی که روز گذشته نهایی شد، به سهمیه تولید کویت 150 هزار بشکه، عراق 150 هزار بشکه، امارات 332 هزار بشکه، عربستان 500 هزار بشکه و روسیه نیز 500 هزار بشکه افزوده شد تا خیال غول‌های نفتی اوپک پلاس راحت باشد.
این اتفاق، شاید در نگاه نخست چندان مهم نباشد اما در واقع، یک اتفاق تلخ برای جمهوری اسلامی ایران بود که زنگنه آن را رقم زد. وزیر نفت که خود را حافظ منافع ملی می‌داند، با سکوت در این باره اجازه داد تا سهمیه ایران به کشورهای دیگر اعطا شود تا چنانچه تحریم‌ها لغو شود، ایران نتواند از اوپک پلاس سهمیه‌ای بگیرد. به بیان ساده‌تر، زنگنه برای دولت بعد چاله بزرگی حفر کرد تا بدون سهمیه باقی بماند و برای گرفتن سهم خود از بازار، مجبور باشد با کشورهای بزرگ نفتی بجنگد.
شاید این شرایط باعث شود، تا چند ماه دیگر وزیر نفت و طرفدارانش بگویند که او «خداوندگار اوپک» و دیپلماسی انرژی است و اگر او بود، سهم ایران را پس می‌گرفت در حالی‌که او طی همین مدت دو اشتباه بزرگ داشت. یکی در نشست 175 اوپک که زیر بیانیه‌ای را امضا کرد که بر اساس آن، کاهش تولید نفت این سازمان به صورت کلی می‌بود و نه سهمیه‌ای.
اشتباه اول
در آن نشست، اوپک تصمیم گرفت برای سامان دادن به وضعیت قیمت نفت، 800 هزار بشکه از تولید خود بکاهد اما برخلاف گذشته که این کاهش را به همه کشورها تسری می‌داد، اعلام کرد از «مجموع» تولید این سازمان 800 هزار بشکه کسر می‌شد که با توجه به تحریم ایران، رسما این کاهش نصیب جمهوری اسلامی ایران شد!
در اين بيانيه که در سايت رسمي اوپک منتشر شده است، هيچ اشاره‌اي به معافيت کشور ايران و البته دو کشور ديگر نشده است. رئيس اجلاس اما در نشست خبري اين مهم را اعلام کرده است که گرچه مهم است، اما اصولا در تصميمات اوپک بيانيه از اعتبار برخوردار است و نه سخنان دبيرکل و رئيس دوره‌اي سازمان.
در بيانيه چه آمده بود؟
چند نکنه در آن بيانيه نهفته است؛ پاراگراف 9 از بیانیه نشست 175 اوپک، بر کاهش تولید کلی اوپک به میزان 800 هزار بشکه از سطح تولید اکتبر 2018 این سازمان اشاره داشت. آمار تولید کشورهای اوپک در ماه اکتبر 2018 بر اساس گزارش ماهانه اوپک، نشان مي‌دهد تولید ایران بر اساس آمار منابع ثانویه حدود 3 میلیون و 300 هزاربشکه در روز بوده است.
در همان دوره، توليد نفت ايران به زير 2.5 ميليون بشکه در روز رسيده بود؛ یعن بخش مهمي از کاهش 800 هزار بشکه‌اي اوپک، توسط ايران تامين شد . آمارها نشان می‌دهد ايران در همان زمان حدود 800 هزار بشکه نفت و ميعانات گازي صادر می‌کرده و اين رقم، همان رقمي بود که اوپک براي آن برنامه ريزي کرد.
ساده‌تر بگوییم؛ زنگنه در اوپک تصمیم گرفت که بجای کسر عادلانه تولید از سهمیه سایر کشورها، از سهمیه ایران کم کند تا سایر کشورهای عضو، دچار کاهش تولید نشوند که این مهم در بیانیه اوپک براحتی قابل رویت است. با این وجود او اشتباه دوم را زمانی مرتکب شد که مذاکرات هسته‌ای ایران در حال انجام است.
خنجر نفتی
گرچه روند مذاکرات ایران و 1+5 متوقف شده تا دولت جدید کار را به پیش ببرد اما در صورت به توافق رسیدن طرفین، لغو تحریم‌های نفتی می‌تواند ایران را به بازار برگرداند. حداقل میزان صادرات نفت ایران 2 میلیون بشکه در روز خواهد بود که برای حضور مجدد در بازار، باید تلاش بسیاری کند.
این بازاریابی به کنار، مساله اصلی این است که ایران سهمیه‌ای در اوپک دارد یا خیر؟ گرچه ایران، به دلیل تحریم‌ها سهمیه ندارد اما این سهمیه نداشتن، به معنای آن است که حق ایران به سایر کشورها اعطا شده است آن هم با موافقت وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران.
در دو سال اخیر که اوپک پلاس با کاهش تولید، قیمت نفت را افزایش داد، هر مخالفت وزیر نفت می‌توانست مانع شکل گیری توافق شود زیرا در اوپک، اجماع شرط اصلی تصمیم گیری است و چنانچه یک عضو مخالفت کند، همه تصمیمات لغو می‌شود؛ چیزی شبیه وتو.
در جلسه اخیری که برای افزایش تولید امارات برگزار شد، کشورهای دیگر هم به جرگه امارات پیوستند تا در نهایت تولید اوپک پلاس برای سال 2022 به میزان 1.6 میلیون بشکه افزوده شود. این افزایش، گرچه در ظاهر ارتباطی به جمهوری اسلامی ایران ندارد اما عمق ماجرا نشان می‌دهد که سهمیه ایران به این کشورها رسیده است و دولت بعدی کشورمان، برای بازپس گیری سهمش کار سختی دارد فقط به این دلیل که زنگنه، با تصمیم اوپک پلاس مخالفت نکرد.
بی دلیل نیست که وزیر نفت عربستان دو هفته پیش به تمجید از زنگنه پرداخت و گفت او دوست خوب ماست و ما زنگنه را هیچگاه فراموش نمی‌کنیم.
دوشنبه ۲۸ تير ۱۴۰۰ ساعت ۱۳:۱۴
کد مطلب: 30523
