گزارش دیلی صباح از افت فشار گاز ایران
بحران گازی در همین حوالی
بخش اعظم برق ایران از نیروگاه های حرارتی تامین می شود و با افزایش مصرف گاز در نیروگاه ها و بخش‌های داخلی، نگرانی هایی در مورد آینده تولید گاز در ایران پدید آمده است.
میز نفت | ایران دومین دارنده بزرگ ذخایر گاز طبیعی دنیا به شمار می رود. در یک دهه اخیر، میلیاردها دلار برای استخراج و تولید گاز طبیعی جهت تامین تقاضای داخلی هزینه شده است. اما هم اکنون به دلایل سیاسی، اقتصادی و ژیوپلیتیک، این کشور در بخش تولید و صادرات با چالش‌هایی کلیدی روبرو شده است.
ایران یکی از بزرگترین مصرف کنندگان گاز دنیا نیزاست. گاز کشور در بخش های مختلفی نظیر خانگی، تجاری، صنعتی، حمل و نقل، کشاورزی و خوراک واحدهای پتروشیمی مصرف می شود.در سال گذشته، ایران برای نخستین بار با کمبود گاز در پاییز روبرو شد و برای مدتی از سوخت بسیار آلاینده نفت کوره در نیروگاه ها استفاده شد و برای چند ماه موجب آلودگی بسیار شدید هوا در شهر های مختلف ایران شد. نکته مهم اینست که در دو سال آینده، شاهد آغاز کاهش فشار گاز میدان پارس جنوبی به عنوان مهمترین منبع تامین گاز کشور خواهیم بود.
نگاهی به میدان پارس جنوبی
حدود ۷۰ درصد گاز مصرفی ایران از میدان مشترک گازی پارس جنوبی تامین می گردد. متخصصان انرژی بارها در مورد کاهش فشار این میدان هشدار داده اند. اطلاعات منتشر شده در این مورد نیز بارها با تایید مدیران وزارت نفت ایران روبرو شده، اما هیچ اقدامی انجام نشده است.
مالک شریعتی نیاسر، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نتایج تحقیق و تفحص انجام شده برای یافتن دلایل کاهش فشار در میدان پارس جنوبی و برنامه‌های پیشنهادی برای تغییر شرایط کنونی را اعلام کرد. براساس اعلام وی، ساخت خط لوله های موازی و نصب کمپرسورهای تقویت فشار فراساحلی از پیشنهادات ارایه شده برای جبران افت فشار میدان راهبردی پارس جنوبی است. وی اعلام کرده که وزارت نفت و گروهی از شرکت‌های فعال در میدان پارس جنوبی اعلام کرده اند که در سال های آینده شاهد کاهش فشار این میدان نخواهیم بود.
از سال ۲۰۲۳ میلادی به بعد، شاهد افت فشار قابل توجهی در چاه های میدان پارس جنوبی خواهیم بود. میزان برداشت از این میدان سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب کاهش خواهد یافت. میادین نفت و گاز پس از برداشت بخشی از ذخایر آنها وارد نیمه دوم عمر خود می شوند و فشار طبیعی مخزن کاهش می یابد. برای مقابله با این شرایط، ایران باید راهکارهایی برای حفظ سطح تولید بیابد.
فشار بخش قطری میدان از سال ها پیش کاهش یافته، هرچند قطری ها ۲.۵ برابر گاز بیشتر نسبت به ایران برداشت کرده اند. میدان پارس جنوبی همانند آنچه دولت قطر انجام داده، نیازمند نصب سکوهای فشار افزای ۲۰ هزار تنی (۱۰ برابر بزرگتر از سکوهای کنونی نصب شده در فازهای بخش ایرانی میدان ) با راه اندازی کمپرسور های غول پیکر جهت حفظ میزان کنونی تولید است.
چالش سرمایه‌گذاری بیشتر
بیژن زنگنه، وزیر نفت می گوید که وزارت نفت نیازمند ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای حفظ سطح تولید در میدان پارس جنوبی و سایر میادین گازی کشور است. در این شرایط، بودجه شرکت های ملی نفت و گاز ایران از فروش نفت (۱۴ درصد صادرات) و یا استقراض تامین می شود. در سال ۲۰۱۸ میلادی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که بدهی های شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران از مرز ۵۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.
در بهترین شرایط و حتی پیش‌از اعمال تحریم ها، ایران سالانه ۶۰ میلیارد دلار نفت صادر می کرد. و سهم شرکت های نفت و گاز ۸.۵ میلیارد دلار بوده است. بر اساس گزارش وزارت نفت، مجموع ارزش تجهیزات و دارایی‌های صنعت نفت و گاز ایران ۴۰۰ میلیارد دلار بوده و سالانه ۲۰ میلیارد دلار برای تعمیر، نگهداری و بازسازی آنها مورد نیاز است. در شرایط کنونی، درآمدهای شرکت ملی نفت ایران حتی نمی تواند نیمی از هزینه های بازسازی و جایگزینی تجهیزات قدیمی را تامین کند. لذا در این شرایط بودجه‌ای برای سرمایه‌گذاری جدید در میادین جدید نفت و گاز وجود ندارد.
زنگنه معتقد است که صادرات گاز طبیعی تنها به وزارت نفت محدود نمی شود و جنبه های سیاسی مختلفی دارد که همه آنها باید در کنار یکدیگر مورد توجه قرار گیرد. اگرچه وی به جنبه های سیاسی اشاره نکرده، اما عراق بزرگترین مشتری گاز و برق صادراتی ایران در سال های اخیر بوده است. هرچند این کشور به دلیل تحریم ها قادر به پرداخت بدهی های خود به جمهوری اسلامی نیست. میزان بدهی عراق به ایران ۶ میلیارد دلار اعلام شده است.
آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نشان می دهد که یارانه پنهان پرداخت شده در ایران ۱۸ میلیارد دلار است. این عدد نشان می دهد که با صادرات گاز به جای مصرف داخلی می توان ۱۸ میلیارد درآمد بیشتر کسب کرد.
یارانه پنهان در بخش برق ایران نیز ۵۲ میلیارد دلار اعلام شده و بیش از ۷۰ درصد نیروگاه های حرارتی ایران با سوخت گاز کار می کنند.
بحران کمبود برق
در هفته های اخیر، افزایش دما در مناطقی از ایران و رشد مصرف برق به قطع جریان در استان های مختلف این کشور منجر شده است. بدین ترتیب ایران وادار شده تا از ترکمنستان و آذربایجان برق وارد کند. به هر حال، افزایش دما تنها دلیل کمبود برق نیست. کارایی پایین نیروگاه ها، قدیمی‌بودن زیرساخت های انرژی، اتلاف برق در نیروگاه ها و شبکه توزیع و افزایش ماینینگ بیت کوین سایر عوامل تاثیرگذار در بروز شرایط کنونی است.
بخش اعظم برق ایران از نیروگاه های حرارتی تامین می شود و با افزایش مصرف گاز در نیروگاه ها و بخش‌های داخلی، نگرانی هایی در مورد آینده تولید گاز در ایران پدید آمده است.
نیروگاه های ایران از کارایی بسیار پایین ۳۷ درصد برخوردارند که زنگنه به این موضوع اشاره کرده است. وی می گوید: اگر نیروگاه ها کارایی حرارتی خود را افزایش دهند، می‌توانند تا ۱.۵ برابر برق بیشتری با گاز ارایه شده به آنها تولید کنند.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی و فناوری برای دستیابی به اهداف تولید و مصرف گاز طبیعی با چالش های مختلف و دشواری های زیادی روبرو است. با تداوم تحریم ها، فقدان اصلاحات در الگوی مصرف برق و گاز طبیعی همراه با مشکلات زیرساختی در صنعت انرژی ایران نمی‌توان در کوتاه مدت به حل و فصل این مشکلات امیدوار بود. اگر مشکلات صنعت گاز ایران در کوتاه مدت برطرف نشود، بدون تردید ما با بحران در صنایع گاز و برق در سال های آتی روبرو خواهیم شد و رهبران ایران که در گذشته برای تبدیل شدن به یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی گاز و هاب منطقه ای تجارت برق برنامه ریزی کرده بود، با کمبود دایمی عرضه گاز و برق روبرو خواهند شد.
منبع: Daily Sabah
ایران یکی از بزرگترین مصرف کنندگان گاز دنیا نیزاست. گاز کشور در بخش های مختلفی نظیر خانگی، تجاری، صنعتی، حمل و نقل، کشاورزی و خوراک واحدهای پتروشیمی مصرف می شود.در سال گذشته، ایران برای نخستین بار با کمبود گاز در پاییز روبرو شد و برای مدتی از سوخت بسیار آلاینده نفت کوره در نیروگاه ها استفاده شد و برای چند ماه موجب آلودگی بسیار شدید هوا در شهر های مختلف ایران شد. نکته مهم اینست که در دو سال آینده، شاهد آغاز کاهش فشار گاز میدان پارس جنوبی به عنوان مهمترین منبع تامین گاز کشور خواهیم بود.
نگاهی به میدان پارس جنوبی
حدود ۷۰ درصد گاز مصرفی ایران از میدان مشترک گازی پارس جنوبی تامین می گردد. متخصصان انرژی بارها در مورد کاهش فشار این میدان هشدار داده اند. اطلاعات منتشر شده در این مورد نیز بارها با تایید مدیران وزارت نفت ایران روبرو شده، اما هیچ اقدامی انجام نشده است.
مالک شریعتی نیاسر، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نتایج تحقیق و تفحص انجام شده برای یافتن دلایل کاهش فشار در میدان پارس جنوبی و برنامه‌های پیشنهادی برای تغییر شرایط کنونی را اعلام کرد. براساس اعلام وی، ساخت خط لوله های موازی و نصب کمپرسورهای تقویت فشار فراساحلی از پیشنهادات ارایه شده برای جبران افت فشار میدان راهبردی پارس جنوبی است. وی اعلام کرده که وزارت نفت و گروهی از شرکت‌های فعال در میدان پارس جنوبی اعلام کرده اند که در سال های آینده شاهد کاهش فشار این میدان نخواهیم بود.
از سال ۲۰۲۳ میلادی به بعد، شاهد افت فشار قابل توجهی در چاه های میدان پارس جنوبی خواهیم بود. میزان برداشت از این میدان سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب کاهش خواهد یافت. میادین نفت و گاز پس از برداشت بخشی از ذخایر آنها وارد نیمه دوم عمر خود می شوند و فشار طبیعی مخزن کاهش می یابد. برای مقابله با این شرایط، ایران باید راهکارهایی برای حفظ سطح تولید بیابد.
فشار بخش قطری میدان از سال ها پیش کاهش یافته، هرچند قطری ها ۲.۵ برابر گاز بیشتر نسبت به ایران برداشت کرده اند. میدان پارس جنوبی همانند آنچه دولت قطر انجام داده، نیازمند نصب سکوهای فشار افزای ۲۰ هزار تنی (۱۰ برابر بزرگتر از سکوهای کنونی نصب شده در فازهای بخش ایرانی میدان ) با راه اندازی کمپرسور های غول پیکر جهت حفظ میزان کنونی تولید است.
چالش سرمایه‌گذاری بیشتر
بیژن زنگنه، وزیر نفت می گوید که وزارت نفت نیازمند ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای حفظ سطح تولید در میدان پارس جنوبی و سایر میادین گازی کشور است. در این شرایط، بودجه شرکت های ملی نفت و گاز ایران از فروش نفت (۱۴ درصد صادرات) و یا استقراض تامین می شود. در سال ۲۰۱۸ میلادی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که بدهی های شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران از مرز ۵۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.
در بهترین شرایط و حتی پیش‌از اعمال تحریم ها، ایران سالانه ۶۰ میلیارد دلار نفت صادر می کرد. و سهم شرکت های نفت و گاز ۸.۵ میلیارد دلار بوده است. بر اساس گزارش وزارت نفت، مجموع ارزش تجهیزات و دارایی‌های صنعت نفت و گاز ایران ۴۰۰ میلیارد دلار بوده و سالانه ۲۰ میلیارد دلار برای تعمیر، نگهداری و بازسازی آنها مورد نیاز است. در شرایط کنونی، درآمدهای شرکت ملی نفت ایران حتی نمی تواند نیمی از هزینه های بازسازی و جایگزینی تجهیزات قدیمی را تامین کند. لذا در این شرایط بودجه‌ای برای سرمایه‌گذاری جدید در میادین جدید نفت و گاز وجود ندارد.
زنگنه معتقد است که صادرات گاز طبیعی تنها به وزارت نفت محدود نمی شود و جنبه های سیاسی مختلفی دارد که همه آنها باید در کنار یکدیگر مورد توجه قرار گیرد. اگرچه وی به جنبه های سیاسی اشاره نکرده، اما عراق بزرگترین مشتری گاز و برق صادراتی ایران در سال های اخیر بوده است. هرچند این کشور به دلیل تحریم ها قادر به پرداخت بدهی های خود به جمهوری اسلامی نیست. میزان بدهی عراق به ایران ۶ میلیارد دلار اعلام شده است.
آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نشان می دهد که یارانه پنهان پرداخت شده در ایران ۱۸ میلیارد دلار است. این عدد نشان می دهد که با صادرات گاز به جای مصرف داخلی می توان ۱۸ میلیارد درآمد بیشتر کسب کرد.
یارانه پنهان در بخش برق ایران نیز ۵۲ میلیارد دلار اعلام شده و بیش از ۷۰ درصد نیروگاه های حرارتی ایران با سوخت گاز کار می کنند.
بحران کمبود برق
در هفته های اخیر، افزایش دما در مناطقی از ایران و رشد مصرف برق به قطع جریان در استان های مختلف این کشور منجر شده است. بدین ترتیب ایران وادار شده تا از ترکمنستان و آذربایجان برق وارد کند. به هر حال، افزایش دما تنها دلیل کمبود برق نیست. کارایی پایین نیروگاه ها، قدیمی‌بودن زیرساخت های انرژی، اتلاف برق در نیروگاه ها و شبکه توزیع و افزایش ماینینگ بیت کوین سایر عوامل تاثیرگذار در بروز شرایط کنونی است.
بخش اعظم برق ایران از نیروگاه های حرارتی تامین می شود و با افزایش مصرف گاز در نیروگاه ها و بخش‌های داخلی، نگرانی هایی در مورد آینده تولید گاز در ایران پدید آمده است.
نیروگاه های ایران از کارایی بسیار پایین ۳۷ درصد برخوردارند که زنگنه به این موضوع اشاره کرده است. وی می گوید: اگر نیروگاه ها کارایی حرارتی خود را افزایش دهند، می‌توانند تا ۱.۵ برابر برق بیشتری با گاز ارایه شده به آنها تولید کنند.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی و فناوری برای دستیابی به اهداف تولید و مصرف گاز طبیعی با چالش های مختلف و دشواری های زیادی روبرو است. با تداوم تحریم ها، فقدان اصلاحات در الگوی مصرف برق و گاز طبیعی همراه با مشکلات زیرساختی در صنعت انرژی ایران نمی‌توان در کوتاه مدت به حل و فصل این مشکلات امیدوار بود. اگر مشکلات صنعت گاز ایران در کوتاه مدت برطرف نشود، بدون تردید ما با بحران در صنایع گاز و برق در سال های آتی روبرو خواهیم شد و رهبران ایران که در گذشته برای تبدیل شدن به یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی گاز و هاب منطقه ای تجارت برق برنامه ریزی کرده بود، با کمبود دایمی عرضه گاز و برق روبرو خواهند شد.
منبع: Daily Sabah
يکشنبه ۱۳ تير ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۳۶
کد مطلب: 30393
