تصویری از قاچاق سوخت در آن سوی مرز
معضل سوخت ایرانی در پاکستان
بلوچ‌های ایرانی مانند بلوچ های ساکن پاکستان فقیر هستند و زیر خط فقر زندگی می‌کنند. آنها هیچ منبع درآمد دیگری جز قاچاق ندارند. البته تهران از این قاچاق خرسند است، زیرا این امر به یک منبع مهم درآمد برای اقتصاد محاصره شده کشور تبدیل شده است.
میز نفت | پس از آنكه آمریكا در سال ۲۰۱۳ ایران را برای كاهش صادرات نفت تحریم كرد، قاچاق فرآورده‌های نفتی ایران به بخشی از اقتصاد آن کشور تبدیل شده است. قاچاق سوخت و کالا برای چندین دهه از طریق مرزی با طول ۹۰۰ کیلومتر که استان بلوچستان در جنوب غربی پاکستان را به ایران وصل می‌کند، انجام می‌شود و به منبع اصلی درآمد صدها و هزاران خانواده بلوچ در سراسر آن منطقه تبدیل شده است.
به طور نهان و بی سر و صدا، فرآورده‌های نفتی غیرقانونی به طور مداوم از بلوچستان به سایر مناطق پاکستان قاچاق شده‌اند. تا این که اخیراً اقدام بزرگی توسط عمران خان علیه قاچاق نفت ایران انجام شد. عمران‌خان، نخست وزیر پاکستان چندی پیش که تغییراتی در کابینه خود انجام داد و براساس آن شیخ رشید احمد، وزیر راه آهن به عنوان وزیر کشور جدید معرفی کرد.
تنها چند روز پس از آغاز فعالیت وزیر کشور جدید پاکستان جلسه ویژه‌ای به ریاست شخص نخست وزیر با عنوان راهکاری‌های جلوگیری از قاچاق سوخت و خرید و فروش غیرقانونی بنزین در پاکستان برگزار شد. شیخ رشید احمد وزیر کشور پاکستان اعلام کرد که دولت به قاچاقچیان در سراسر کشور مهلت کوتاهی می‌دهد تا دست از فعالیت غیرقانونی که سبب توقف تجارت قانونی در مرزها و تضعیف اقتصاد ملی شده، بردارند.
وی گفته بود: اخطار دولت پاکستان بسیار جدی است و در آینده اقدامات سختگیرانه‌ای در انتظار قاچاقچیان و همدستان آنان خواهد بود. حرکت جدید دولت پاکستان برای ریشه کنی پدیده قاچاق به ویژه تجارت غیرقانونی سوخت وارداتی که به تعبیر شیخ رشید یک تصمیم مهم سیاسی است،بیانگر عزم اسلام‌آباد برای تقویت تجارت قانونی و مدیریت آن به ویژه در گذرگاه‌های مرزی با کشورهای همسایه از جمله جمهوری اسلامی ایران است. اما پایان دادن به چنین پروژه عظیمی که در طی این مدت طولانی ایجاد شده است.
آنگونه که به نظر می‌رسد برای دولت مرکزی در اسلام آباد، آسان نخواهد بود. فقط در بلوچستان، به دلیل کمبود فرصتهای اقتصادی موجود در استان، زندگی ۲.۲ میلیون نفر به طور مستقیم به قاچاق سوخت وابسته است. استان بلوچستان، تنها مرز مشترک پاکستان با ایران، در سوخت ایران غرق است. این سوخت نه تنها ارزانتر از انرژی است که پاکستان بطور رسمی وارد می‌کند، بلکه به طور گسترده تری نیز در دسترس است و از طریق خرده فروشی‌های غیرقانونی در هر گوشه استان یافت می‌شود. و نه فقط در بلوچستان، که به واسطه آن سوخت ایران به طور گسترده تری در کل کشور در دسترس بوده است.
بر اساس گزارشی که در داون، بزرگترین و قدیمی‌ترین روزنامه انگلیسی زبان پاکستان منتشر شده است، بیشترین تعداد خرده فروشی‌های غیرقانونی در استان پنجاب با ۱۳۱۷ مورد، ۳۴۳ مورد در خیبر پختونخوا، ۳۳۶مورد در سند و ۹۸ مورد در اسلام آباد قرار دارند. کراچی، پایتخت سابق و پرجمعیت ترین شهر در پاکستان دارای ۶۸ فروشگاه غیرقانونی نفت است که به فروش قاچاق بنزین می‌پردازند و پس از آن ۵۵ مورد نیز در پیشاور است.
حتی پس از سرکوب قاچاق کالا، همه می‌دانند که قاچاق سوخت همچنان جریان خواهد داشت، البته با سرعت کمتری. فروش بنزین و گازوئیل قاچاق ایران در پاکستان در ۱۲ ماه آینده، زیان مالیاتی به ارزش حدود ۱ میلیارد دلار برای دولت مرکزی خواهد داشت. شاید برجسته ترین علت در مورد تجارت غیرقانونی سوخت، عدم موفقیت کریدور اقتصادی چین و پاکستان در تقویت قابل توجه اقتصاد محلی است.
یکی از بلندپروازانه ترین پروژه‌های پکن که در شهر بندری گوادر بلوچستان آغاز شد اما برخلاف وعده داده شده فرصت های شغلی را برای جوانان فراهم نکرده است. زیرا چین درگیر چندین پروژه چند میلیارد دلاری دیگر است. در نتیجه اینگونه افراد به دلیل کمبود فرصتهای شغلی در منطقه مجبور می شوند پس از پایان تحصیل به قاچاق نفت روی آورند.
بلوچستان که از یک شورش جدایی طلبانه که تقریباً دو دهه است در جریان است، به هم ریخته و خشونت فرقه‌ای و طایفه‌ای را تجربه می‌کند و سازمان تروریستی داعش مسئولیت تعدادی از حملات اخیر را بر عهده گرفته است.
به عنوان مثال، در ژانویه، داعش مسئولیت کشتن ۱۱ کارگر معدن زغال سنگ شیعه فارسی زبان از هزاره ها را بر عهده گرفت. مقامات محلی ادعا می‌کنند که داعش اکنون جوانان بیکار را برای استخدام هدف قرار داده است. ممنوعیت کامل قاچاق نفت احتمالاً این جوانان را بیشتر به آغوش داعش سوق خواهد داد.
در طرف ایرانی مرز، بلوچ‌های ایرانی مانند بلوچ های ساکن پاکستان فقیر هستند و زیر خط فقر زندگی می‌کنند. آنها هیچ منبع درآمد دیگری جز قاچاق ندارند. البته تهران از این قاچاق خرسند است، زیرا این امر به یک منبع مهم درآمد برای اقتصاد محاصره شده کشور تبدیل شده است.
مزیت دیگر این است که قاچاق سوخت باعث می شود جوانان بلوچ ایران جذب گروهک‌های تروریستی نشوند. تا زمانی که منبع درآمد جایگزین برای این افراد فقیر و منبع تأمین معیشت دیگر وجود نداشته باشد، قاچاق سوخت همچنان ادامه خواهد داشت. زمان آن فرا رسیده است که پاکستان و ایران به نفع جوانان شغلی در دو طرف مرز اقدامی کنند.
مترجم: زهرا غفوری
منبع: آسیا نیکی
به طور نهان و بی سر و صدا، فرآورده‌های نفتی غیرقانونی به طور مداوم از بلوچستان به سایر مناطق پاکستان قاچاق شده‌اند. تا این که اخیراً اقدام بزرگی توسط عمران خان علیه قاچاق نفت ایران انجام شد. عمران‌خان، نخست وزیر پاکستان چندی پیش که تغییراتی در کابینه خود انجام داد و براساس آن شیخ رشید احمد، وزیر راه آهن به عنوان وزیر کشور جدید معرفی کرد.
تنها چند روز پس از آغاز فعالیت وزیر کشور جدید پاکستان جلسه ویژه‌ای به ریاست شخص نخست وزیر با عنوان راهکاری‌های جلوگیری از قاچاق سوخت و خرید و فروش غیرقانونی بنزین در پاکستان برگزار شد. شیخ رشید احمد وزیر کشور پاکستان اعلام کرد که دولت به قاچاقچیان در سراسر کشور مهلت کوتاهی می‌دهد تا دست از فعالیت غیرقانونی که سبب توقف تجارت قانونی در مرزها و تضعیف اقتصاد ملی شده، بردارند.
وی گفته بود: اخطار دولت پاکستان بسیار جدی است و در آینده اقدامات سختگیرانه‌ای در انتظار قاچاقچیان و همدستان آنان خواهد بود. حرکت جدید دولت پاکستان برای ریشه کنی پدیده قاچاق به ویژه تجارت غیرقانونی سوخت وارداتی که به تعبیر شیخ رشید یک تصمیم مهم سیاسی است،بیانگر عزم اسلام‌آباد برای تقویت تجارت قانونی و مدیریت آن به ویژه در گذرگاه‌های مرزی با کشورهای همسایه از جمله جمهوری اسلامی ایران است. اما پایان دادن به چنین پروژه عظیمی که در طی این مدت طولانی ایجاد شده است.
آنگونه که به نظر می‌رسد برای دولت مرکزی در اسلام آباد، آسان نخواهد بود. فقط در بلوچستان، به دلیل کمبود فرصتهای اقتصادی موجود در استان، زندگی ۲.۲ میلیون نفر به طور مستقیم به قاچاق سوخت وابسته است. استان بلوچستان، تنها مرز مشترک پاکستان با ایران، در سوخت ایران غرق است. این سوخت نه تنها ارزانتر از انرژی است که پاکستان بطور رسمی وارد می‌کند، بلکه به طور گسترده تری نیز در دسترس است و از طریق خرده فروشی‌های غیرقانونی در هر گوشه استان یافت می‌شود. و نه فقط در بلوچستان، که به واسطه آن سوخت ایران به طور گسترده تری در کل کشور در دسترس بوده است.
بر اساس گزارشی که در داون، بزرگترین و قدیمی‌ترین روزنامه انگلیسی زبان پاکستان منتشر شده است، بیشترین تعداد خرده فروشی‌های غیرقانونی در استان پنجاب با ۱۳۱۷ مورد، ۳۴۳ مورد در خیبر پختونخوا، ۳۳۶مورد در سند و ۹۸ مورد در اسلام آباد قرار دارند. کراچی، پایتخت سابق و پرجمعیت ترین شهر در پاکستان دارای ۶۸ فروشگاه غیرقانونی نفت است که به فروش قاچاق بنزین می‌پردازند و پس از آن ۵۵ مورد نیز در پیشاور است.
حتی پس از سرکوب قاچاق کالا، همه می‌دانند که قاچاق سوخت همچنان جریان خواهد داشت، البته با سرعت کمتری. فروش بنزین و گازوئیل قاچاق ایران در پاکستان در ۱۲ ماه آینده، زیان مالیاتی به ارزش حدود ۱ میلیارد دلار برای دولت مرکزی خواهد داشت. شاید برجسته ترین علت در مورد تجارت غیرقانونی سوخت، عدم موفقیت کریدور اقتصادی چین و پاکستان در تقویت قابل توجه اقتصاد محلی است.
یکی از بلندپروازانه ترین پروژه‌های پکن که در شهر بندری گوادر بلوچستان آغاز شد اما برخلاف وعده داده شده فرصت های شغلی را برای جوانان فراهم نکرده است. زیرا چین درگیر چندین پروژه چند میلیارد دلاری دیگر است. در نتیجه اینگونه افراد به دلیل کمبود فرصتهای شغلی در منطقه مجبور می شوند پس از پایان تحصیل به قاچاق نفت روی آورند.
بلوچستان که از یک شورش جدایی طلبانه که تقریباً دو دهه است در جریان است، به هم ریخته و خشونت فرقه‌ای و طایفه‌ای را تجربه می‌کند و سازمان تروریستی داعش مسئولیت تعدادی از حملات اخیر را بر عهده گرفته است.
به عنوان مثال، در ژانویه، داعش مسئولیت کشتن ۱۱ کارگر معدن زغال سنگ شیعه فارسی زبان از هزاره ها را بر عهده گرفت. مقامات محلی ادعا می‌کنند که داعش اکنون جوانان بیکار را برای استخدام هدف قرار داده است. ممنوعیت کامل قاچاق نفت احتمالاً این جوانان را بیشتر به آغوش داعش سوق خواهد داد.
در طرف ایرانی مرز، بلوچ‌های ایرانی مانند بلوچ های ساکن پاکستان فقیر هستند و زیر خط فقر زندگی می‌کنند. آنها هیچ منبع درآمد دیگری جز قاچاق ندارند. البته تهران از این قاچاق خرسند است، زیرا این امر به یک منبع مهم درآمد برای اقتصاد محاصره شده کشور تبدیل شده است.
مزیت دیگر این است که قاچاق سوخت باعث می شود جوانان بلوچ ایران جذب گروهک‌های تروریستی نشوند. تا زمانی که منبع درآمد جایگزین برای این افراد فقیر و منبع تأمین معیشت دیگر وجود نداشته باشد، قاچاق سوخت همچنان ادامه خواهد داشت. زمان آن فرا رسیده است که پاکستان و ایران به نفع جوانان شغلی در دو طرف مرز اقدامی کنند.
مترجم: زهرا غفوری
منبع: آسیا نیکی
دوشنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۳:۲۰
کد مطلب: 30187
